Ποιό ψαλτικό ύφος Βυζαντινής Μουσικής σας αρέσει περισσότερο;

[PavlosKouris]

Νικόλαε συμφωνώ μαζί σου μάλλον "ξεκούφωμα"
χρειάζομαι.
Κ.Μακρή ελπίζω να μην παρεξηγηθήκατε γιατί
όπως κ να το κάνουμε δεν έχουμε όλοι
το ίδιο αυτί κ λαρύγγι οπότε θεώρησα μια
πολύ καλή ιδέα την προαναφερθήσα.
Μου απαντήσατε οπότε ευχαριστώ πολύ.

 

[dimitris]

Ενδιαφέρον το άρθρο-βιβλίο; του π. Σεραφείμ. Κυκλοφορεί; αν όχι μπορούμε να το έχουμε;

Σε ένα μάθημα ο Γ. Σύρκας (μουσικές καταβολές απ την Πόλη) μου είπε
εκτελώντας κάποια ποικίλματα "αναλύσεις".
-Έτσι είναι το "εκκλησιαστικό" ύφος, όχι το Πατριαρχικό, αλλά το εκκλησιαστικό.

Νομίζω ότι με τον όρο εκκλησιαστικό εννοούσαν το εκτός Πατριαρχείου ύφος.
Αυτό που έψαλλε ο Μιχαλάκης, ο Νηλέας, ο Νικόλαος απ την Σμύρνη ,οι Αγιορείτες κ.α.

Φυσικά οι γύρω απ το Πατριαρχείο μεγάλοι ψάλτες μιλούσαν με σεβασμό για το Πατριαρχικό ύφος.

Πιστεύω ότι ένας λόγος που απέρριψε το Πατριαρχείο τον Ν. Σμύρνης ήταν ότι τα γραπτά του ήταν εκκλησιαστικά και όχι Πατριαρχικά με το σκεπτικό ότι το Πατριαρχικό ύφος δεν εδέχετο πολλά ποικίλματα.
Αυτό το βλέπουμε (το ακούμε) από τον Πρίγγο εκτός Πατριαρχείου να ψάλλει μια χαρά κυριε ελέησον σε σαμπάχ και τον Στανίτσα να ψάλλει ελεύθερα εκτός Πατριαρχείου κάποιο Σε υμνούμεν μακαμιστί.

Τα υπόλοιπα ύφη είναι υποσύνολα του εκκλησιαστικού ύφους γιατί αν πούμε Θεσσαλονικιώτικο ύφος είναι αυτό που έμαθαν οι Θεσσαλονικείς απ τους Κων/τες.

Διέφερε το εκκλησιαστικό ύφος απ το Αθηναϊκό παλαιότερα γιατί στην Αθήνα εδιδάσκοντο μουσική συνοδεία πιάνου και κάπου είχαν ξεφύγει από διαστήματα και καλωπιστικούς χαρακτήρες.

Υπήρχαν όμως στην Αθήνα ο Γερο Μανέας, ο Μαυρόπουλος και άλλοι απ την Πόλη ή τα παράλια της ανατολικής Ελλάδος που έψαλλαν εκκλησιαστικά.

 

[Sotres]

Παυλάρα ζήτα από τον Sotres να σου στείλει την ηχογράφηση της ανάλυσης που θες, με πμ ή δημόσια έτσι εκτός από το ξεστράβωμα να επέλθει και το ξεκούφωμα!
:wink:

Αγαπητέ κ. Νικόλαε,
δυστυχώς δεν σας γνωρίζω προσωπικά αλλά φαίνεται ότι με έχετε ακούσει. Δεν ξέρω όμως που. Εάν έχετε χρόνο πληροφορήστε με για να θυμηθώ. Σε περίπτωση όμως που δεν με έχετε ακούσει, τότε νομίζω ότι δεν μιλάτε πολύ ευγενικά, και να με συγχωρείτε γι αυτό που γράφω. Αλλά και χάλια να ψάλλω, δεν είναι τρόπος αυτός να προσβάλλεται κάποιον ο οποίος ζει και συντηρεί την οικεγένειά του μέσα (και) από την ψαλτική. Τουλάχιστον στο αναλόγιο προσπαθώ να εφαρμόσω τα ακόλουθα: 1. Σε κάθε ακολουθία να ψάλλω κάτι, έστω και τμήμα, από τη χειρόγραφη παράδοση της ψαλτικής μας τέχνης που να ανήκει πριν τον 20ο αιώνα ώστε να ακουστεί και να μην χαθεί από τα αφτιά μας ο πλούτος αυτός, 2. Να μην κόψω ούτε ένα Κύριε Ελέησον από αυτό που μου ορίζει το Τυπικόν, 3. Να διατηρήσω τα βασικά μορφολογικά γνωρίσματα της παράδοσής μας (όχι στοιχεία διφωνίας, όχι γυναικείες φωνούλες, όχι ηλεκτρονικά μέσα π.χ. ισοκράτες), 4. να μην κλείνομαι στον εαυτό μου αγνωώντας ότι στους πιστούς υπάρχουν και παιδάκια που θέλουν να κοινωνήσουν και μανούλες που τα κρατάνε, οπότε άσε τις κορώνες και τα μικρόφωνα έξω από το στόμα, ψάλλε χαλαρά και τέλειωνε σε λογικό χρόνο, 5. στο αναλόγιο δεν κάνω παρατηρήσεις σε κανέναν!!!, κ.λπ τώρα εάν καίγεστε για το πως αναλύω τα μέλη δεν έχετε παρά να μας έρθετε στον ναό Πέτρου και Παύλου Περαίας, χωρίς βέβαια να το καταλάβω διότι έχω μάθει όταν έρχονται συν-υπηρέτες του αναλογίου να παραχωρώ το αναλόγιο του ναού...Το λογοπαίγνιο σας μου άρεσε αλλά ήθελα να τα καταθέσω αυτά που έγραψα γιατί κατά καιρούς έχουν γραφεί παρόμοια μηνύματα για πολλούς. Ειδικά όταν πρόκειται και για εργασία ας είμαστε περισσότερο προσεκτικοί. Το λέω και για την αφεντιά μου!!! Δεν είναι κάτι προσωπικό αυτό για εσάς κ. Νικόλαε. Χάρηκα για το σχολιασμό σας.
Σώτρες

 

[Sotres]

Εδώ σε αυτό το μνμ του Σωτήρη απαντώνται πολλά
από τα ερωτήματά μου για τα χαρακτηριστικά του ύφους.
Ευχαριστώ πολύ το Σωτήρη κ αν θες είτε δημόσια
είτε σε Π.Μ. μου στέλνεις τη σχετική μελέτη του 2007
να "ξεστραβωθώ" λίγο.

Αγαπητέ Παύλε,
σε ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. Βλέπε ΠΜ
Σώτρες

 

[PavlosKouris]

ΟΚ, Σωτήρη η συνενόηση έγινε κ
ΟΛΑ τακτοποιήθηκαν.
Ευχαριστώ όλους που
απάντησαν σε Π.Μ.

 

[Οδυσσέας Εσκιτζής]

http://dilezos.blip.tv/

 

[nikosthe]

Φίλε μου Νικόλα, εύχομαι να σαι καλά. Επίτρεψε μου να πω ότι ακόμη και στο Όρος έχουμε διαφοροποιήσεις στις ερμηνείες. Μάλιστα στο Όρος κάνουν τη διαφοροποίηση ερμηνείας από Καρυές και ερμηνεία από Κατουνάκια. Την πληροφορία αυτή μου την εξήγησε και ο κ. Χασανίδης. Χαρακτηριστικά μου είπε. Βάλε Φιρφιρή, βάλε γερο-Γαβριήλ τον μπαλωμένο (όπως τον έλεγαν) βάλε και γερο-Δανιήλ και θα δεις διαφορά...

Σαφώς φίλε Σωτήρη, όπως κι αν βάλεις Πρίγγο, Στανίτσα, Νικολαΐδη, Αστέρη, θα δεις διαφορά. Υπάρχει νομίζω και ηχητική αναφορά από το "Σχολείο Ψαλτικής", όπου είχε έρθει ο π. Δανιήλ και αναφέρθηκε στη διαφορά μεταξύ του ύφους των Δανιηλαίων και του ύφους των Καρεωτών, λέγοντας μάλιστα χαρακτηριστικά ότι "Κάποιες φορές δεν μπορούσαμε ούτε να τους ακούσουμε. Όμως συμψάλλαμε πολλές φορές μαζί χωρίς πρόβλημα" (το νόημα των όσων είπε μεταφέρω, δεν το θυμάμαι αυτολεξεί, ίσως έχει το ηχητικό απόσπασμα ο Κώστας ο Μπουσδέκης για του λόγου το αληθές). Απλώς να ξεχωρίζουμε τη διαφορά απόχρωσης μέσα στο ίδιο ύφος από τη διαφορά ύφους. Οι ψάλτες που ανέφερες έχουν επίσης πολλά κοινά στοιχεία, με κύριο το ησυχαστικό ύφος του Όρους, όπως οι άλλοι έχουν κοινό στοιχείο την πατριαρχική μεγαλοπρέπεια. Είπαμε, ο Χαλκιάς από το Σούκα έχουν διαφορά, είναι όμως και τα δύο παραδοσιακά κλαρίνα, όχι "σκυλέ" ούτε "γύφτικα".

Ας διαλέξει (ή ο ίδιος ή άλλος συνάδελφος) ένα μέλος, σε ηχογραφήσεις από διαφορετικούς ψάλτες (όχι χορωδίες), και ας πει: αυτό είναι πατριαρχικό, αυτό είναι απλώς κωνσταντινουπολίτικο, αυτό είναι αγιορείτικο, αυτό είναι θεσσαλονικαίο, αυτό είναι αθηναϊκό. Χωρίς όμως να υπάρχει ο κίνδυνος να έλθει ο άλλος και να πει: τι μας λες, άκου πώς το λέει ο άλλος πατριαρχικός ή ο άλλος αγιορείτης κλπ.

Νομίζω ότι είναι πολύ εύκολο να γίνει: ένα "κύριε εκέκραξα" να πάρει κανείς από τον Πρίγγο, ένα από τον π. Δανιήλ κι ένα από τον Ταλιαδώρο ή τον Καραμάνη, είναι προφανές ότι το ένα είναι ύφος πατριαρχικό, το άλλο αγιορείτικο και το άλλο θεσσαλονικιώτικο. Υπάρχει διαφορά στην εκφορά των φωνηέντων (οι Θεσσαλονικείς σαφώς πιο "βαρειά" σε γενικά πλαίσια), διαφορά στο στυλ των αναλύσεων και κυρίως διαφορά στο χρωματισμό που κάνει η φωνή, επομένως μιλάμε για διαφορές τόσο φθογγικές όσο και φωνητικές (όσο κι αν οι φθόγγοι μπορεί να συμπίπτουν, ο τονισμός θα είναι διαφορετικός εν γένει).

Από κει και πέρα, θεωρώ πολύ σημαντική την παρατήρησή σας ότι στο χορωδιακό ψάλσιμο ομογενοποιούνται, κατά κάποιον τρόπο, τα χαρακτηριστικά του ύφους. Κι αυτό γιατί δεν ακούγεται πλέον το προσωπικό στοιχείο, αλλά κάτι γενικότερο. Δεν ακούμε δηλ. λεπτομέρειες που μόνο το εξειδικευμένο λαρύγγι κάποιου ψάλτη θα κάνει, αλλά πιο γενικά χαρακτηριστικά του ύφους. Γι' αυτό και θεωρώ τα παραδοσιακά χορωδιακά ακούσματα (από πατριαρχικούς, θεσσαλονικείς ή αγιορείτες ψάλτες) ως καλό οδηγό, κυρίως για αρχάριους ψάλτες.

 

[PavlosKouris]

Εδώ διάβασα πριν από λίγες μέρες μια
εκπληκτική εργασία του φίλου κ μέλους
του Ψαλτολογίου (υπ.διδάκτορας Παν.Βιέννης)
Σωτηρίου Δεσπότη που περιέχει πολλές κ χρήσιμες
αναφορές στο θέμα του ύφους.
Η εργασία επιγράφεται:
Ερμηνευτικές Προσεγγίσεις στο Μουσικό Υλικό της Ψαλτικής Τέχνης
- περιοδικό "Γρηγόριος Παλαμάς", τεύχος 818, σσ. 417-428,
Θεσσαλονίκη 2007 /
A Hermeneutical Approach to the Musical Material of the Psaltic Art, \
Gregorios Palamas magazine, issue 818, Thessaloniki, 2007, pp 417-428

Αξίζει να προσέξετε κ τις παραπομπές κ να τεθούν
παρατηρήσεις κ σχόλια για το θέμα του Ψαλτικού Ύφους.

 

[Polymnia]

Ενδιαφέρουσες όλες οι απόψεις.

Ίσως το μήνυμα αυτό να είναι εκτός θέματος, οπότε παρακαλώ τους συντονιστές να το μεταφέρουν, εάν κρίνουν ότι χρειάζεται.

Το Αγιορείτικο είναι πιο λιτό στα σημεία ποιότητος. Το θεωρώ καταλληλότερο για γυναίκα για τον λόγο ότι:

ο τρόπος που αναλύει ο εγκέφαλος τις συχνότητες ώστε να τις αντιληφθεί είναι τέτοιος ώστε μία πάρα πολύ γρήγορη αλληλουχία από νότες, στις υψηλές συχνότητες ακούγεται ευκρινέστατη, ενώ στις χαμηλές λίγο "θαμπή".


Για όσους γνωρίζουν από κυματική, χρειάζεται 3 με 4 μήκη κύματος για να εντοπίσει την συχνότητα. Η γυναικεία φωνή είναι κατά κανόνα μία οκτάβα υψηλότερη από την αντρική. Διπλάσια συχνότητα (f) σημαίνει μισή περίοδος (Τ=1/f). Επομένως, τα 3-4 μήκη κύματος (λ) διαρκούν τον μισό χρόνο στις υψηλές συχνότητες.

Αυτό πρακτικά σημαίνει -κατά την γνώμη μου- ότι η επιλογή των ποιοτικών σημείων πρέπει να είναι κατά το δυνατόν η απλούστερη ώστε να μην ακούγεται "φορτωμένο". Επιπλέον η εκτέλεσή τους πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο "μαλακή", δηλαδή αρκεί να σκεφτείς την ανάλυση και αυτή θα βγεί από μόνη της. Συν βέβαια ότι πάντα πρέπει να υπάρχει κατά νου να μη βγαίνει συναίσθημα. Αυτό είναι ίσως λίγο δυσκολότερο στις γυναίκες λόγω ιδιοσυγκρασίας -αλλά με λίγη προσοχή διορθώνεται. Είναι βέβαια και κάποια κομμάτια που εκτείνονται πολύ ψηλά επάνω -ειδικά στον βαρύ. Μία γυναίκα συνθέτης ίσως να τα είχε γράψει διαφορετικά.

Τα κομμάτια αυτά είναι γραμμένα από άντρες για άντρες, γι' αυτό και χρειάζεται λίγη προσοχή εκ μέρους των γυναικών τόσο ως προς την επιλογή των κομματιών όσο και ως προς την εκτέλεσή.

Είναι κάτι ανάλογο με το τσάμικο και το ζεϊμπέκικο -καθαρά αντρικοί χοροί.
Λίγες γυναίκες έχω δει να χορεύουν ζεϊμπέκικο και να τους ταιριάζει στην κίνηση του σώματός τους. Συνήθως το καταντάνε μπαλέτο(!), εκτός από κάποιες άλλες -πάλι λίγες- που εν γνώσει τους τις κινήσεις τις κάνουν πολύ μικρές -όπως και το γυναικείο τσάμικο, ώστε να μη βγεί η πλαστικότητα η οποία δεν ταιριάζει με τον ρυθμό.

Θα μου επιτρέψεις domesticous, επειδή κάτι ανέφερες για την Ορμύλια πριν. Βέβαια είναι κάπου και γούστα, αλλά είναι πολύ σκληρό το άκουσμά τους. Ανέκφραστο θα το έλεγα. Καμμία σχέση με των Αγιορειτών. Πολύ καλλίτερες είναi οι μοναχές της Νταού Πεντέλης.

Και βέβαια ούτε να μιμούμαστε τους άντρες είναι ορθό. Πάντα θα υπάρχει διαφορά μεταξύ γυναικείου και αντρικού ψαλσίματος. Προσωπική μου άποψη, η κατάνυξη βρίσκεται στην καρδιά του κάθε ανθρώπου κι όχι στην συχνότητα της φωνής του. Για κάποιους λόγους οι Πατέρες ανέθεσαν αυτή την διακονία στους άντρες. Oι γυναίκες λοιπόν, όποτε και όταν μας δοθεί ευλογία να διακονήσουμε, ας έχουμε κατά νου μερικά βασικά τεχνικά πραγματα.

 

[Shota]

Το Αγιορείτικο είναι πιο λιτό στα σημεία ποιότητος.

Το Αγιορειτικο του Φιρφιρη, του Δοσιθεου... ;

 

[domesticus]

Θα μου επιτρέψεις domesticous, επειδή κάτι ανέφερες για την Ορμύλια πριν. Βέβαια είναι κάπου και γούστα, αλλά είναι πολύ σκληρό το άκουσμά τους. Ανέκφραστο θα το έλεγα. Καμμία σχέση με των Αγιορειτών. Πολύ καλλίτερες είναi οι μοναχές της Νταού Πεντέλης.

Οἱ Ὀρμυλιώτισσες ψάλλουν χορωδιακὰ, ὅλες μαζί, ἐπιτυγχάνοντας ἀξιοσημείωτο συγχρονισμὸ μετὰ -προφανῶς- ἀπὸ ἄπειρες δοκιμές.

Οἱ ἁγιορεῖτες συνήθως δὲν ψάλλουν ὡς συγκροτημένη χορωδία ἐπὶ τούτου, ὅπως στὴν Ὀρμύλια, πλὴν τῶν τελευταίων ἐτῶν, γιὰ πολλοὺς καὶ διάφορους λόγους. Ἄν ἀναφέρεσαι στοὺς Βατοπεδινοὺς, αὐτοὶ ἀπηχοῦν διαφορετικὴ παράδοση ἑκτὸς Ἁγίου Ὄρους.

Ὅσο γιὰ τὸ ἄκουσμα τῆς Ὀρμὐλιας, θὰ διαφωνήσω. Μοῦ ἀρέσει γιατὶ ἔχουν πολὺ καλὸ χρόνο, εἰδικὰ στὰ εἱρμολογικὰ ὁ ρυθμός καὶ ἡ ἐναλλαγὴ εἶναι ἐξαιρετικὸς καὶ σὲ κρατᾶ σὲ ἐγρήγορση, ὅπως πρέπει. Ἐπίσης, ὅπως προανέφερα ἐπειδὴ ἔχουν ἀρκετὸ μπάσο στὶς φωνές καὶ ἀντίστοιχα ταιριαστὸ ἰσοκράτημα, προσεγγίζουν ἀρκετὰ τὸ ἀνδρικὸ ἠχόχρωμα, ἀποφεύγοντας τὸ γυναικεῖο -ἑνίοτε- χαδιάρικο «νιαούρισμα» τῆς ὑψιφωνίας τους. Αὐτὸ εἶναι συχνὰ τὸ ἄκουσμα στὴν Πεντέλη καὶ δὲν μοῦ ἀρέσουν. Φυσικὰ, προσωπικὴ ἐκτίμηση.

 

[Polymnia]

Ἐπίσης, ὅπως προανέφερα ἐπειδὴ ἔχουν ἀρκετὸ μπάσο στὶς φωνές καὶ ἀντίστοιχα ταιριαστὸ ἰσοκράτημα, προσεγγίζουν ἀρκετὰ τὸ ἀνδρικὸ ἠχόχρωμα, ἀποφεύγοντας τὸ γυναικεῖο -ἑνίοτε- χαδιάρικο «νιαούρισμα» τῆς ὑψιφωνίας τους. Αὐτὸ εἶναι συχνὰ τὸ ἄκουσμα στὴν Πεντέλη καὶ δὲν μοῦ ἀρέσουν. Φυσικὰ, προσωπικὴ ἐκτίμηση.

Σίγουρα κάπου είναι και γούστα αυτά.
Ωστόσο, το μπάσο επειδή μου φαίνεται ότι είναι φτιαχτό -δεν μπορεί όλες να είναι τόσο βαθύφωνες- είναι αυτό που σκληραίνει το άκουσμα. Δεν έχει νόημα να μιμείσαι τους άντρες. Στο κάτω-κάτω την φωνή ο δημιουργός την δίνει και δεν έχει νόημα να την αλλοιώσεις για να τον υμνήσεις καλλίτερα. (Ξέρω και κάποιον ο οποίος επέμενε οι γυναίκες να μπασάρουν την φωνή τους για να βγαίνει κατανυκτική... Tο αποτέλεσμα ήταν πολύ άγριο...)

Το νιαούρισμα δεν είναι θέμα συχνότητας.
Προσωπική μoυ άποψη, αν θέλω να ακούσω αντρικό χορό, θα ακούσω αντρικό. Όταν ακούω γυναικείο, θέλω να ακούσω γυναικείο κι όχι προσομοίωση του αντρικού. Ο καθένας έχει την ταυτότητά του. Και υμνεί τον Θεό με αυτό που έχει. Κι αυτή είναι η αξία του. Το άκουσμα της Μ. Παντοκράτορος -μιας και αναφερθήκαμε σε αυτό, μου αρέσει προσωπικά και δεν βρίσκω ότι "νιαουρίζουν".
Επειδή όπως είπα στο post 89, στις υψηλές συχνότητες οι ατέλειες ακούγονται πιο ευκρινείς από ότι στις χαμηλές, γι' αυτό -όπως λέει κι δάσκαλος μου της μουσικής- οι γυναίκες πρέπει να είναι καλά δουλεμένες από άποψη ορθοφωνίας.

Έχω ακούσει κι άλλον γυναικείο χορό -δεν θυμάμαι ακριβώς από που ήταν. Ήταν όμως λες και άκουγες παιδική χορωδία. Δεν θυμιζε προσευχή αλλά παιδικό τραγούδι -καταλαβαίνεις τί θέλω να πω. (Ούτε διαστήματα δεν είχαν...)

 

[domesticus]

Σίγουρα κάπου είναι και γούστα αυτά.
Ωστόσο, το μπάσο επειδή μου φαίνεται ότι είναι φτιαχτό -δεν μπορεί όλες να είναι τόσο βαθύφωνες- είναι αυτό που σκληραίνει το άκουσμα. Δεν έχει νόημα να μιμείσαι τους άντρες. Στο κάτω-κάτω την φωνή ο δημιουργός την δίνει και δεν έχει νόημα να την αλλοιώσεις για να τον υμνήσεις καλλίτερα. (Ξέρω και κάποιον ο οποίος επέμενε οι γυναίκες να μπασάρουν την φωνή τους για να βγαίνει κατανυκτική... Tο αποτέλεσμα ήταν πολύ άγριο...)

Το νιαούρισμα δεν είναι θέμα συχνότητας.
Προσωπική μoυ άποψη, αν θέλω να ακούσω αντρικό χορό, θα ακούσω αντρικό. Όταν ακούω γυναικείο, θέλω να ακούσω γυναικείο κι όχι προσομοίωση του αντρικού. Ο καθένας έχει την ταυτότητά του. Και υμνεί τον Θεό με αυτό που έχει. Κι αυτή είναι η αξία του. Το άκουσμα της Μ. Παντοκράτορος -μιας και αναφερθήκαμε σε αυτό, μου αρέσει προσωπικά και δεν βρίσκω ότι "νιαουρίζουν".
Επειδή όπως είπα στο post 89, στις υψηλές συχνότητες οι ατέλειες ακούγονται πιο ευκρινείς από ότι στις χαμηλές, γι' αυτό -όπως λέει κι δάσκαλος μου της μουσικής- οι γυναίκες πρέπει να είναι καλά δουλεμένες από άποψη ορθοφωνίας.

Έχω ακούσει κι άλλον γυναικείο χορό -δεν θυμάμαι ακριβώς από που ήταν. Ήταν όμως λες και άκουγες παιδική χορωδία. Δεν θυμιζε προσευχή αλλά παιδικό τραγούδι -καταλαβαίνεις τί θέλω να πω. (Ούτε διαστήματα δεν είχαν...)

Κύτταξε, στὴν Ὀρμύλια μονάζουν 120 ἀδελφές, εἶναι μεγάλη δεξαμενὴ φωνῶν κι ἔχουν τὴν πολυτέλεια νὰ ἐπιλέγουν τὶς φωνὲς ποὺ θέλουν.

Δὲν πρόκειται γιὰ ἐπιτήδευση ἀλλὰ γιὰ ἐπιλογὴ, γι' αὐτὸ καὶ το ἄκουσμά τους εἶνια φυσικό. Τέλος πάντων γούστα εἶναι αὐτά.

 

[Papassss]

Δηλ. στο Πατραρχειο ειχαν και ω! του θαυματος,ερχομενοι στην Ελλαδα,σταματησαν να εχουν;....Πως γινεται αυτο;
Τα προσωπικα βιωματα του καθενος,δεν αλλαζουν απο τη μια μερα στην αλλη....

Πες τα βρε ανθρωπε

στο κατω κατω δεν ειναι το υφος αλλα το <ηθος>. το υφος διαμορφωνετε συμφωνα με το χαρακτηρα του ανθρωπου και της φωνης του βεβαια.
Ναυπλιωτης Πριγγος Στανιτσας πατριαρχικο υφος ειχανε αλλα μεζι με την δικια τους προσωπικοτητα. η παραδοση δεν μπορει να μεινει χωρις ουτε ενα ελαχιστο σημειο αλλοιωσης. δΔεν ξερουμε πως εκτελουσαν τους υμνους ο Πετρος η ο Ιακωβος η ο Κουκουζελης η ο Ραιδεστινος, παω στοιχιμα οτι ολοι ειχαν διαφορες.

 

[dimitris]

Τό ὕφος , πιστεύω , εἶναι ἀνεξάρτητο καί ἄσχετο τοῦ φύλου καί τῶν φωνητικῶν ἤ ἠθικῶν προσόντων γενικά.

 

[Polymnia]

Συμφωνώ.
Η κατάνυξη βρίσκεται στην καρδιά και δεν υπάρχει "μετρητής κατάνυξης". Μόνο ο Θεός μπορεί να το γνωρίζει αυτό.

Το ύφος διδάσκεται. Και είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της φωνής.