Zambelis Spyros
Παλαιό Μέλος
Τομ Μύλερ
Greek to Me
'' «Θα τραγουδούσαν για τον
εαυτό τους» (τρίτο πληθυντικό πρόσωπο πρώτου
αόρίστου στην ευκτική). Πρόκειται να σου
τραγουδήσουν (δεύτερο ενικό πρόσωπο τετελε-
σμένου μέλλοντα στην παθητική φωνή). Να μόνο
δύο τρόποι που τραγουδάει κανείς στα ελληνικά.
Και μόλις έχεις εκμάθει όλους τους κανόνες των
ρημάτων ανακαλύπτεις ότι πολλά ελληνικά
ρήματα είναι ανώμαλα και συ τα κλίνεις
απερίσκεπτα.''
''...πόσο
διαφορετικός πρέπει να ήταν ο λαός που είχε αυτή
τη γλώσσα – άνθρωποι που τραγουδούσαν τους
ήρωες και τους μύθους τους ξαναπλάθοντάς τους
κάθε φορά που τους τραγουδούσαν, αντί να τους
διαβάζουν αναλλοίωτους από το χαρτί.''
''Ας πάρουμε τις
πρώτες λέξεις της Ιλιάδας.
Η υπέροχη μετάφραση του Robert Fagles
αρχίζει:
Rage—Goddess, sing the rage of Peleus’ son
Achilles,
Murderous, doomed, that cost the Achaeans
countless losses …
(Το θυμό, θεά, τραγούδα, το θυμό του Πηλείδη
Αχιλλέα
Καταραμένο, φονικό, που κόστισε στους Αχαιούς
αμέτρητες απώλειες…)
Μια άλλη εξίσου διάσημη απόδοση του δια-
πρεπούς κλασικιστή Richard Lattimore το έχει
τελείως διαφορετικά:
Sing, Goddess, the anger of Peleus’ son
Achilleus
and its devastation, which put pains thousandfold
upon the Achaians …
(Τραγούδα, θεά, το θυμό του Πηλείδη Αχιλλέα
και την ερήμωση του, που έδωσε χιλιαπλάσιους
πόνους στους Αχαιούς…)
Ο Fagles ξεκινά με τον θυμό και ο Lattimore με
το τραγούδι, για τον ένα είναι ο Αχιλλέας ο
«φονικός και καταραμένος» ενώ για τον άλλον
είναι ο ίδιος ο θυμός η δύναμη της δράσης. Ποιό
πρέπει να είναι; Στο πρωτότυπο είναι και τα δύο
και πολλά ακόμα εξάλλου. ''
Ηλεκτρον. περιοδικό Hemispheres
Greek to Me
'' «Θα τραγουδούσαν για τον
εαυτό τους» (τρίτο πληθυντικό πρόσωπο πρώτου
αόρίστου στην ευκτική). Πρόκειται να σου
τραγουδήσουν (δεύτερο ενικό πρόσωπο τετελε-
σμένου μέλλοντα στην παθητική φωνή). Να μόνο
δύο τρόποι που τραγουδάει κανείς στα ελληνικά.
Και μόλις έχεις εκμάθει όλους τους κανόνες των
ρημάτων ανακαλύπτεις ότι πολλά ελληνικά
ρήματα είναι ανώμαλα και συ τα κλίνεις
απερίσκεπτα.''
''...πόσο
διαφορετικός πρέπει να ήταν ο λαός που είχε αυτή
τη γλώσσα – άνθρωποι που τραγουδούσαν τους
ήρωες και τους μύθους τους ξαναπλάθοντάς τους
κάθε φορά που τους τραγουδούσαν, αντί να τους
διαβάζουν αναλλοίωτους από το χαρτί.''
''Ας πάρουμε τις
πρώτες λέξεις της Ιλιάδας.
Η υπέροχη μετάφραση του Robert Fagles
αρχίζει:
Rage—Goddess, sing the rage of Peleus’ son
Achilles,
Murderous, doomed, that cost the Achaeans
countless losses …
(Το θυμό, θεά, τραγούδα, το θυμό του Πηλείδη
Αχιλλέα
Καταραμένο, φονικό, που κόστισε στους Αχαιούς
αμέτρητες απώλειες…)
Μια άλλη εξίσου διάσημη απόδοση του δια-
πρεπούς κλασικιστή Richard Lattimore το έχει
τελείως διαφορετικά:
Sing, Goddess, the anger of Peleus’ son
Achilleus
and its devastation, which put pains thousandfold
upon the Achaians …
(Τραγούδα, θεά, το θυμό του Πηλείδη Αχιλλέα
και την ερήμωση του, που έδωσε χιλιαπλάσιους
πόνους στους Αχαιούς…)
Ο Fagles ξεκινά με τον θυμό και ο Lattimore με
το τραγούδι, για τον ένα είναι ο Αχιλλέας ο
«φονικός και καταραμένος» ενώ για τον άλλον
είναι ο ίδιος ο θυμός η δύναμη της δράσης. Ποιό
πρέπει να είναι; Στο πρωτότυπο είναι και τα δύο
και πολλά ακόμα εξάλλου. ''
Ηλεκτρον. περιοδικό Hemispheres