domesticus
Lupus non curat numerum ovium
Κάποιες πιὸ σίγουρες ἀπαντήσεις δείχνουν νὰ περικλείονται στὰ μοναστηριακὰ τυπικά, λ.χ. στὸ τυπικὸν τῆς γυναικείας Μονῆς τῆς Κεχαριτωμένης, περ. 1110 μ.Χ., στὴν Κωνσταντινούπολη, βλ. συζήτηση στὸ παρὸν ἱστολόγιο ἐδᾦ.
Σταχυολογῶ. [Κανόνας] μ' [40] ἐν τῇ τραπέζῃ μόνῃ προσέχητε τῇ ἀναγνώσει καὶ ταύτῃ μὲν τὰς ψυχὰς εύφραίνητε καὶ πιαίνητε, τοῖς δέ παρατιθεμένοις τὰ σώματα τρέφητε [...]. με' [45] [...] Μὴ ἐξέστω δέ — ὅπερ καὶ ἐν τῇ πρώτῃ ἑστιάσει τυπωθῆναι διέλαθεν — ἀνισταμένη τῆς τραπέζης αἴρειν τὶ μεθ' ἑαυτῆς έκ τῶν παρακειμένων, μήτε ἄρτον μήθ' ἕτερον τι, άλλὰ μηδὲ τῶν μοναχῶν τις αἰτείτω μεθ' ἑαυτής λαβεῖν ἢ μαγειρείαν ἢ ὄσπριον ἢ ἄλλο τί, ἀλλὰ κοινῇ πᾶσαι ἑστιάθωσαν.
Νόημα. Μετὰ τὴν καθημερινὴ λειτουργία, οἱ μοναχὲς τρῶνε ὁμαδικὰ καὶ σιωπηλὰ ἐνῶι τοὺς διαβάζουν. Ἀπαγορεύεται αὐστηρὰ νὰ μεταφέρουν τρόφιμα γιὰ κατανάλωση μετὰ τὸ γεῦμα, καὶ γενικὰ νὰ πάρουν ποτὲ μαζί τους κάτι ἀπὸ τὴν κοινὴ τράπεζα, φεύγοντας ἀπὸ αὐτήν.
Στὸν κανόνα 75 κύριε Δομέστιχε ἡ κτητόρισσα σᾶς ἀπαγορεύει ῥητὰ τὴν εἴσοδο, ὡς ψάλτου, καὶ ἂς γίνεται αὐτὸ ἀλλοῦ. Εἶσθε ὕποπτος! Ἡ ἔκδοση εἶναι τοῦ Paul Gautier, στὸ Revue des études byzantines, τ. 43, 1985, σσ. 5-165 καὶ τὸ τυπικὸ συντάσσεται σὰν ἐντολὴ τῆς αὐτοκράτειρας Εἰρήνης Δουκαίνης, μητέρας τῆς Ἄννας Κομνηνῆς, τῆς συγγραφέως τῆς Ἀλεξιάδος.
Δὲν φαίνεται ὅμως ὁ ἀναγνώστης τὴν ὥρα τοῦ φαγητοῦ νὰ εἶναι γυναίκα, βλ. καὶ τὴν σχετικὴ συζήτηση. Ἅλλο πρᾶγμα, ὅμως θέλω νὰ τονίσω. Ὅτι υπάρχει μιὰ σύνδεση μεταξὺ τῆς χρήσης τοῦ βιβλίου - ἡ Βίβλος εἶναι ενα μεγάλο βιβλίο, τὸ βιβλίο μιὰ μικρὴ βίβλος - μὲ τὴν κατοχή του. Στὸ τυπικὸ υπάρχει τεράστια ἐπιμονὴ τὸ λίγο ποὺ εἶδα στὸ ὅτι οἱ μοναχὲς δὲν πρέπει νὰ ἔχουν τίποτα δικό τους. Τὸ θέμα λοιπὸν ἔχει ἀπρόσμενες (ἢ ἔντονα προσδόκιμες) προεκτάσεις. Καί, γιὰ νὰ τὸ κάνω λίγο πιὸ λιανά - ὑπάρχει μιὰ σχέση τῆς ἀπουσίας ψαλτριῶν μέχρι τοῦδε μὲ τὴν ἰδιοκτησία καὶ τὸ κληρονομικὸ δίκαιο.
Κάτι πῆγες νὰ πεῖς στὴν ἀρχὴ, ἀλλὰ στὸ τέλος τὸ 'κανες ... Κούγκι. Ποιές ψάλτριες, ποιὸ κληρονομικὸ δίκαιο, ποιὰ ἰδιοκτησία; Σὲ λίγο θὰ τετραγωνίσεις τὸν ... κύκλο καὶ θὰ κυκλώσεις τὸ ... τετράγωνο ...
Ὅσο γιὰ τὴν τράπεζα, σὲ μοναστήρι σήμερα δὲν ἔχεις πάει; Τὸ ἴδιο ἀκριβῶς γίνεται.