Η Θεία Λειτουργία δεν ήταν πάντα συνδεδεμένη με τον Όρθρο όπως ξέρουμε σήμερα, οπότε έστεκε κάποτε δογματικά μόνη της.
Η σημαντικότητά της έγκειται στο ότι περιέχει ίσως την πιο άμεση επαφή και κοινωνία με το Θείο, απ' όλα τα μυστήρια της Εκκλησίας μας. Οι Ακολουθίες όπως ο Όρθρος και ο Εσπερινός και οι Ώρες, είναι προσευχές, μέρος της καθημερινότητας του Ορθοδόξου, αλλά σίγουρα όχι τόσο σημαντικές για την πνευματική του οικοδομή, όσο η συμμετοχή στα Μυστήρια της Εκκλησίας. Η Θεία Λειτουργία όμως εμπεριέχει την Θεία Ευχαριστία και είναι το μόνο τακτικό Μυστήριο, το οποίο μάλιστα ακολουθεί τις προτροπές του Αρχηγού της πίστεως Ιησού Χριστού όπως Αυτός έδειξε στο Μυστικό Δείπνο.
Η Θεία Λειτουργία έχει κατά καιρούς υποστεί συντομεύσεις (η σημαντικότερη του Ιωάννου του Χρυσοστόμου σε σχέση με αυτή του Μεγάλου Βασιλείου) και μεταβολές, πάντα όμως κρατώντας το Μυστήριο, το οποίο είναι το κέντρο και ο σκοπός όλης της εν Χριστώ ζωής.
Με την μορφή που έχει σήμερα, είναι λογικό να διαρκεί πάνω κάτω συγκεκριμένη ώρα, εφόσον τα στοιχεία του λόγου που την αποτελούν είναι σχεδόν σταθερά (Αντίφωνα ή Τυπικά και μακαρισμοί, Είσοδος, Απολυτίκια-Κοντάκιο, Τρισάγιο, Αναγνώσματα, Κατηχούμενα, Χερουβικός ύμνος κλπ.), κάτι που δεν συμβαίνει π.χ. με τον Όρθρο, ο οποίος ναι μεν έχει σταθεσή δομή, αλλά ποικίλει στον όγκο του λόγου που διαβάζεται ή ψάλλεται. Οι προσωπικές περικοπές (όπως οι υπόλοιπες ωδές του Κανόνα μετά την Γ΄ ωδή π.χ.) αποτελούν (ανεκτές) παρασπονδίες και ως τέτοιες αντιμετωπίζονται, εκτός κι αν κάποιος θεωρεί ότι το κομμάτι αυτό της ακολουθίας δεν πρέπει για κάποιο δογματικό και θεολογικό λόγο να ψαλλεί, κάτι φυσικά παράδοξο και αντιχριστιανικό.
Θεωρώ ότι εφόσον όλες αυτές τις αγιαστικές πράξεις τις τελούν άνθρωποι, υπάρχει πάντα και ο προσωπικός παράγοντας ο οποίος επιρρεάζει την διάρκειά τους. Δεν νομίζω ότι μπορεί να "κονσερβοποιηθεί" μία τέτοια πράξη αν πάρουμε υπόψη μας το μέγεθος της ακολουθίας (π.χ. άλλοι Εσπερινοί έχουν αναγνώσματα μετά την είσοδο άλλοι όχι, άλλες Θείες Λειτουργίες έχουν μεγάλες Ευαγγελικές και Αποστολικές περικοπές και άλλες όχι) και για αυτό τον λόγο οι Μητροπόλεις ανακοινώνουν κατά εποχή το πρόγραμμα των Ιερών Ακολουθιών αναφέροντας την ώρα έναρξής τους και μόνο (απ' όσο ξέρω από την Αρχιεπισκοπή Κρήτης τουλάχιστον).
Για μένα αυτό που πρέπει να μένει αναλλοίωτο, είναι ο τρόπος έκφρασής μας, για παράδειγμα, δεν θεωρώ σωστό να ειπωθεί ένα μικρό Αποστολικό ανάγνωσμα αργά και ένα μεγαλύτερο συντομότερα. Πιστεύω όλοι καταλαβαίνουμε ότι πλέον έτσι γινόμαστε από χρήστες δούλοι του χρόνου και όταν αυτό συμβαίνει ιδιαιτέρως την ημέρα του Κυρίου, όπου και σαν κοινωνία έχουμε επιλέξει να μην έχουμε τόσες βιοτικές μέριμνες, είναι κοροϊδία προς τον Πλάστη. Δηλαδή η ανάγνωση των ψαλμών έχει τον τρόπο-την ταχύτητά της, η απαγγελία των περικοπών τον δικό της, η ψαλμωδία των προσομοίων, των δοξαστικών, των Κοινωνικών κλπ. δεν είναι δυνατόν όλα να μπουν μέσα καλούπι του χρόνου, όπου μόνο αυτός τα επιρρεάζει.