Ήχος Δοξολογίας Κυριακών Τριωδίου-Πεντηκοσταρίου

[ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΛΙΑΚΟΣ]

Παρακαλώ, γνωρίζει κανείς νά μού απαντήση άν ισχύη ότι κατά τίς Κυριακές τού Τριωδίου καί τού Πεντηκοσταρίου ο ήχος τής Δοξολογίας είναι ό ίδιος όπως τού Δοξαστικού; Τό άκούσα γιά πρώτη φορά από παλαιό Κωνσταντινοπολίτη ιεροψάλτη καί μού έκανε εντύπωση διότι αυτό που γνωρίζω είναι ότι κατ' αυτήν τήν περίοδο ισχύει (ως πρός τό συγκεκριμένο θέμα) τό ότι ακολούθούμε τόν ήχο τής εβδομάδος.

 

[Κατσίκης Κωνσταντίνος]

Αυτό γίνεται σε όλες τις Κυριακές του έτους. Αν ψάλλεις το εωθινό δοξαστικό, τότε η δοξολογία ψάλλεται στον ήχο της Κυριακής, ενώ αν η Κυριακή έχει ιδιαίτερο δοξαστικό ή υπάρχει δεσποτική ή θεομητορική εορτή ή (για διάφορους λόγους) ψάλλεται του αγίου της ημέρας, τότε η δοξολογία ακολουθεί τον ήχο του δοξαστικού.

 

[petrosgrc]

Εγώ πάντως κάθε Κυριακή, εκτός αν είναι εορτή στην οποία καταλιμπάνονται τα Αναστάσιμα, λέω τη Δοξολογία στον ήχο της Κυριακής. Δεν υπάρχει κάτι γραπτό και ρητά καθορισμένο, οπότε ακολουθώ αυτό...

 

[dimitris]

Ο Καμαράδος και οι μαθητές του εκτός του Ψάχου συνέχιζαν στον ήχο του δοξαστικού. Για να μη σπάει το αφτί έλεγε ο Σύρκας.
Στον εσπερινό όταν λέμε το ομόηχον δεν είναι φυσικά θεολογικό, δεν είναι λειτουργικό να ψάχνουμε στην Παρακλητική να βρούμε κάποιο ομόηχο ενώ έχουμε μπροστά μας τον ήχο της Κυριακής άρα θεσπίστηκε για να μη σπάει το αφτί. Η αργή δοξολογία δένει υπέροχα με δοξαστικό μή βεβιασμένης χρονικής αγωγής.

 

[weqwer]

Αφού το και νυν είναι πάντα σε Β ήχο ( υπερευλογημένη). Δεν είναι άτοπο το επιχείρημα αυτό;

 

[dimitris]

Για το και νυν δοξαστικών αποστίχων απολυτικίων εννοούσα ή γενικά όπου λέει ομόηχον

 

[petrosgrc]

Ο Καμαράδος και οι μαθητές του εκτός του Ψάχου συνέχιζαν στον ήχο του δοξαστικού. Για να μη σπάει το αφτί έλεγε ο Σύρκας.
Στον εσπερινό όταν λέμε το ομόηχον δεν είναι φυσικά θεολογικό, δεν είναι λειτουργικό να ψάχνουμε στην Παρακλητική να βρούμε κάποιο ομόηχο ενώ έχουμε μπροστά μας τον ήχο της Κυριακής άρα θεσπίστηκε για να μη σπάει το αφτί. Η αργή δοξολογία δένει υπέροχα με δοξαστικό μή βεβιασμένης χρονικής αγωγής.

Στον Αναστάσιμο Εσπερινό λέμε στα Κεκραγάρια πάντα το Δογματικό του ήχου της Κυριακής ενώ στα Απόστιχα αναλόγως τού ήχου του Δοξαστικού το οποίο εψάλη. Αυτό αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει κάποιος νόμος ο οποίος να ορίζει το ένα ή το άλλο, υπάρχουν και τα δύο.

 

[giorgosgoudi]

Προσωπικά ακολουθώ κι εγώ τον ήχο του δοξαστικου είτε είναι εορτής, είτε εωθινο. Αυτό συντελεί ώστε κάποιοι ήχοι να ακούγονται συχνότατα και κάποιοι άλλοι σπάνια, πράγμα που δεν θεωρώ τυχαίο. Πάντως δεν είμαι αρνητικός στο να ακολουθήσω κι έναν άλλο ήχο που να μην είναι ούτε του δοξαστικου ούτε της εβδομάδας.

Όντως είναι άτοπο το να θεωρείται ταυτόχρονα η υπερευλογημενη σταθερή σε β ήχο. Το λογικό θα ήταν να λέγεται και η δοξολογία υποχρεωτικά σε β ήχο τις Κυριακές.

Αυτό που γίνεται στον εσπερινό δείχνει την ισχύ του δογματικού ύμνου, ενώ αντίθετα τα θεοτοκια των αποστιχων είναι συμπληρωματικά του εκάστοτε δοξαστικου.

 

[zoslen]

Παντως μπορει να παρατηρησει κανεις πως (τουλαχιστον παλαιοτερα) συνηθως προτιμουνταν η εναλλαγη ηχων απο το να εχουμε τον ιδιο χαβα συνεχως.
Πολυ χαρακτηριστικα παραδειγματα: τα καθισματα του α' ηχου, του δ' ηχου, του πλ δ', οπου γινεται εναλλαγη μεταξυ των κλαδων του ηχου. Στις παρακλησεις στην 7η-8η ωδη επισης συχνα μεταβαινουμε απο τον πλδ τριφωνο σε πλδ εκ του νη. Στον πλ β ψαλλουμε "ξεμπαρκα " το δ στιχηρο των αινων κατα τον δρομο του ειρμολογιου ενω το ιδιο κανουμε και με τα συντομα θεοτοκια του ηχου πχ θεοτοκε συ ει η αμπελος. Επισης στους εσπερινους ψαλουμε τα κεκραγαρια και τη στιχολογια κατα τον παπαδικο δρομο και μετα τα προσομοια κατα τον ειρμολογικο.
Η εναλλαγη λοιπον ηταν μαλλον επιθυμητη παλαιοτερα, ενω σημερα υπαρχει προτιμηση στην ομοιογενεια, γι αυτο και βλέπουμε και νεοτερες συνθεσεις, πχ κεκραγαρια στον ειρμολογικο δρομο κλπ.
Ολα αυτα ομως νομιζω πως ειναι θεμα προσωπικης αισθητικης και προτιμησης, οποτε ο,τι αρεσει στον καθενα.

 

[dimitris]

Κι εδώ βλέπουμε ότι εκτός από τον Σύρκα, αριστερό του Καμαράδου που ήταν μαθητής του Κηλτζανίδη και ο Στανίτσας προτιμούσε δοξολογία στον ήχο του δοξαστικού. Βέβαια είναι άρχοντας ο δεξιός να ψάλλει αυτό που νομίζει σωστό, αλλά απλώς ανέφερα παραπάνω τόν λόγο όπως μου τον αιτιολόγησε ο Σύρκας. Αξιον απορίας θα ήταν να δούμε και τι έψελνε ο Θεοδοσόπουλος απ την Ποντιακή Σχολή, δεν έχω χρόνο να ψάξω.

 

[tsak77]

Εγώ πάντως κάθε Κυριακή, εκτός αν είναι εορτή στην οποία καταλιμπάνονται τα Αναστάσιμα, λέω τη Δοξολογία στον ήχο της Κυριακής. Δεν υπάρχει κάτι γραπτό και ρητά καθορισμένο, οπότε ακολουθώ αυτό...

Γιὰ τὴν δοξολογία στὸν ἦχο τοῦ Δοξαστικοῦ κάνει τουλάχιστον δύο ἀναφορὲς τὸ ΤΜΕ, στὴν «Προθεωρία« καὶ στὴν «Τυπικὴ Διάταξη τῆς ἐν ἡμέρᾳ Κυριακῇ Ἀκολουθίας».

Γιὰ τὸν ἦχο τῆς ἡμέρας ὑπάρχουν παλαιότερες τυπικὲς διατάξεις ποὺ τὸ προβλέπουν. Ὑπάρχουν σχετικὰ θέματα στὴν κοινότητα.

 

[giorgosgoudi]

Το να λέμε δοξολογία στον ήχο του δοξαστικου συντελεί στην ποικιλία ή την ομοιογένεια;

 

[athanasio]

Το ίδιο ισχύει και για τις (λίγες) περιπτώσεις που κάποια Κυριακή ψάλλουμε αντί το εωθινό δοξαστικό, το δοξαστικό κάποιου αγίου: ψάλλουμε δοξολογία στον ήχο του δοξαστικού.

Άρα σε κάθε περίπτωση, όταν δεν ψάλλουμε εωθινό δοξαστικό, λέμε δοξολογία στον ήχο του δοξαστικού. Για να το θυμάμαι, σκέφτομαι ότι έτσι γίνεται και τις καθημερινές...

Πάντως, από όσο έχω καταλάβει, δεν είναι και τόσο "αυστηρός" αυτός ο κανόνας.