Απόδοσις της Εορτής της Κοιμήσεως (σε καθημερινή ή Κυριακή)

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Ανοίγω αυτό το σημαντικό θέμα περί της αποδόσεως της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Μαζί με την απόδοση του Πάσχα είναι, νομίζω, οι μοναδικές οι οποίες "τελούνται" σαν μια εορτή στις Ενορίες.

α) Ιδιαίτερη εντύπωση μου προκαλεί η απόδοση στις 23 κι όχι στις 22 Αυγούστου.
(κάτι ανάλογο συμβαίνει και των Θεοφανείων)

β) Η απόδοσις στο Άγιον Όρος γίνεται την 28η Αυγούστου.

γ) Από το ΤΜΕ επιλέγονται αναγνώσματα της Θεοτόκου (Θ.Λειτουργίας) σε αντίθεση με άλλες αποδόσεις όπου "προτιμά" τα της ημέρας.
(Αν υπήρχε διπλή ανάγνωσις δε θα υπήρχε βέβαια θέμα επιλογής)

δ) Ονομάζονται και "Εννιάμερα" της Παναγίας!
 
Last edited:

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Η διαφορά όμως είναι ότι η εορτή της αποδόσεως της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι πια τμήμα της παράδοσης του Ελληνικού λαού με πανηγύρια κλπ. Για το θέμα της απόδοσης του Πάσχα έχω εκφράσει τις απόψεις μου κατ΄ επανάληψη στο παρελθόν! :mad::mad:

Στην Παπική Εκκλησία υπήρχε η εορτή του ονόματος της Θεοτόκου την 12 Σεπτ απόδοση της εορτής της Γεννήσεως αυτής στα καθ' ημάς αλλά με τη διόρθωση του ημερολογίου από τη Β΄ Βατικάνειο υποβιβάστηκε σε τοπική εορτή (στην Ελλάδα πάντως εξακολουθεί να τελείται! :D)
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


«Εἰς τὸ ἱεροσολυμιτικὸν ἑορτάζει ἡμέρας ὀκτώ, τῶν δὲ Στουδίου, δ'» (χφ. ια' αἰ.; ἔκδ. J. B. Pitra Spicilegium Solesmsnse τ. 4 (1858) σ. 455). Βλ. καὶ Συμβολὴ τ. 14 σ. 26. Ἡ ἀπόδοση κατὰ τὴν κη' Αὐγούστου ἐμφανίζεται στὰ χφφ. ἀπὸ τὸν ιf' αἰ. (Grumel V. L' apodosis de la fete de la koimesis dans le rite byzantin στὸ Εἰς μνήμην Σπυρίδωνος Λάμπρου (1935) σ. 324).
 
Last edited:

Dionysios

Διονύσιος Ἀνατολικιώτης, «γηράσκω ἀεὶ διορθούμενο
Νομίζω ὅτι μποροῦμε νὰ ἀναφέρουμε ἐδῶ καὶ τὸ παράδοξον τῆς δευτέρας ἀποδόσεως τῆς κοιμήσεως τῆς θεοτόκου κατὰ τὴν τεσσαρακοστὴν ἡμέραν ἀπὸ τὶς 15 αὐγούστου. σχετικῶς ἔχω γράψει κάποια πράγματα στὴν Συμβολὴ τεῦχος 2 (ἔτους 2002), σ. 39-41, μαζὶ καὶ μὲ ἄλλα σχόλια ἀναφερόμενα καὶ σὲ σημεῖα ποὺ ἤδη ἐτόνισε καὶ ὁ dkalpakidis στὸ ἀρχικό του μήνυμα. εἶναι φυσικὸν οἱ ἀσχολούμενοι μὲ τὴν ταξιν τῆς ὀρθοδόξου λατρείας νὰ ἔχουν κοινοὺς προβληματισμούς.
Μαρτυρεῖται ὅτι αὐτὴ ἡ ἀπόδοσις τῆς κοιμήσεως 40 ἡμέρες μετά, ἤ τοι εἰς τὶς 24 σεπτεμβρίου, ὑπῆρχε τοὐλάχιστον ἀπὸ τοῦ 17ου αἰῶνος.
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Φέτος η 23η Αυγούστου είναι ημέρα Κυριακή.
Θα μπορούσαμε να πούμε αρκετά για την επιλογή των Αναγνωσμάτων της Εορτής από το ΤΜΕ.
Δεν γίνεται αυτό σε καμμία άλλη Απόδοση ούτε καθημερινή, αλλά μόνο σε αυτήν την περίπτωση ακόμα και ημέρα Κυριακή.
Προσωπικά κρίνω την διάταξη ως υπερβολική τουλάχιστον για τις Κυριακές.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Προσωπικά κρίνω την διάταξη ως υπερβολική τουλάχιστον για τις Κυριακές.
Αὐτό στηρίζεται μόνον στήν Προθεωρία τοῦ ΤΜΕ (σελ. 37) καί ὄχι στήν διάταξη τῆς Ἀποδόσεως ἐν Κυριακῇ (σελ. 312). Τά ἀναγνώσματα τῆς Κυριακῆς προβλέπει καί τό ΤΚΠ.
Τό θέμα σχολιάζεται σέ ὑποσημείωση στά Δίπτυχα τοῦ 2009 καθώς καί στά Δίπτυχα τοῦ 1998 ὑπό τοῦ ἀειμνήστου Ἀποστόλου Βαλληνδρᾶ, ὅπου ἡ τελευταία προηγουμένη σύμπτωσις Ἀποδόσεως τῆς Ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου ἐν Κυριακῇ .
Ἡ προσθήκη στήν Προθεωρία μοῦ φαίνεται σάν μεταγενεστέρα «χείρ».


 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Προηγοῦνται τὰ ἀναγνώσματα τῆς Κυριακῆς τῶν τῆς ἑορτῆς (τυπικὸν Εὐεργέτιδος σ. 494, χφφ. Λειμῶνος 88 (καί) Ἀπορούμενα ΤΑΣ φ. 206r, Ἁγ. Σάβα 306 (καί) ἀπορούμενα ΤΑΣ φ. 323v).
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Προηγοῦνται τὰ ἀναγνώσματα τῆς Κυριακῆς τῶν τῆς ἑορτῆς (τυπικὸν Εὐεργέτιδος σ. 494, χφφ. Λειμῶνος 88 (καί) Ἀπορούμενα ΤΑΣ φ. 206r, Ἁγ. Σάβα 306 (καί) ἀπορούμενα ΤΑΣ φ. 323v).
Ἐντάξει· ἐδῶ πρόκειται γιά τό σύστημα τῆς διπλῆς ἀναγνώσεως, ἤτοι τῶν διπλῶν ἀναγνωσμάτων, πού δέν εἶναι τό θέμα. Ἄλλωστε καί ὁ Καλπακίδης στό α΄ μήνυμα τό εἶπε: «Αν υπήρχε διπλή ανάγνωσις δε θα υπήρχε βέβαια θέμα επιλογής».
Τό θέμα εἶναι· μέ τό σύστημα τῶν μονῶν ἀναγνωσμάτων, μᾶς βοηθᾶ αὐτή ἡ διάταξη; Συνήθως στήν μεταβάση ἀπό τό ἕνα σύστημα στό ἄλλο, ἐπελέγησαν ἀπό ἕνα διαφορετικό γιά κάθε περίπτωση· δηλ. σέ μνήμη ἑορταζομένου ἁγίου, ὅπου εἴχαμε τά ἀναγνώσματα καί τῆς Κυριακῆς καί τοῦ ἁγίου, ἐπελέγη ἀπόστολος τοῦ ἁγίου καί εὐαγγέλιον τῆς Κυριακῆς. Στίς μνῆμες ὅμως τῶν εὐαγγελιστῶν καθώς καί ἄλλων περιπτώσεων (ΤΜΕ, § 42, σσ. 36,37) ἐπελέγησαν μόνον τῆς μιᾶς ἑορτῆς ἤ ἀναλόγως.
Πῶς θά ἔπρεπε νά ἐκανονίζοντο τά ἀναγνώσματα κατά τήν 23ην Αὐγούστου ἐν Κυριακῇ;

Τελικά, νομίζω, ὅτι ἔπαιξε ρόλο ἡ θεώρηση μιᾶς ἐπιπλέον ἑορτῆς τῆς Παναγίας, παρά μιά ἁπλά ἀπόδοση προηγηθείσης ἑορτῆς. Ἄλλωστε τό ὅτι καθορίζεται (καί ἀπό παλαιά τυπικά) ὄχι στίς 8, ἀλλά στίς 9 ἡμέρες, εἶναι καί αὐτό ἐνδεικτικό.


 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Τελικά ἐμεῖς εἴπαμε Ἀπόστολο τῆς ἑορτῆς (λόγω ΦΩΝΗΣ ΚΥΡΙΟΥ) καί Εὐαγγέλιο τῆς σειρᾶς, ἤτοι τῆς ΙΑ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, μέ τήν πολύ ὡραία παραβολή τῆς Βασιλείας (Ματθ. ιη΄ 23 - 35) καί μιά πολύ καλή εὐκαιρία γιά κήρυγμα, περί ἀνωτερότητος, ἀνεξικακίας, ξεπεράσματος τῶν συνηθισμένων μικροτήτων, κατανοήσεως ἀνθρωπίνων ἀδυναμιῶν, συγχωρήσεως ἀδικίας, γενναιοδωρίας, παροχῆς συγγνώμης. Πρόγευση τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, ἑτοιμασία γιά τήν ἔλευσή της.


 

Johnsteff

Στεφούλης Ιωάννης
Μπορεί κάποιος να με φωτίσει στην εξής σχετική απορία;
Εις το "Εξαιρέτως" της Αποδόσεως της Κοιμήσεως τι προβλέπουν τα Τυπικά: το "Αι γενεαί...Νενίκηνται" ή "Άγγελοι την Κοίμησιν...Άπας γηγενής", ως μας το μελοποιεί ο Νικόλαος Σμύρνης και πιθανώς κι άλλοι;
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Μπορεί κάποιος να με φωτίσει στην εξής σχετική απορία;
Εις το "Εξαιρέτως" της Αποδόσεως της Κοιμήσεως τι προβλέπουν τα Τυπικά: το "Αι γενεαί...Νενίκηνται" ή "Άγγελοι την Κοίμησιν...Άπας γηγενής", ως μας το μελοποιεί ο Νικόλαος Σμύρνης και πιθανώς κι άλλοι;
Ὄντως σέ ἀποδόσεις ὁρίζεται τό μεγαλυνάριο καί ἡ καταβασία τοῦ β΄ κανόνος. Αὐτό γίνεται στίς ἑορτές Ὑψώσεως Σταυροῦ, Χριστουγέννων, Θεοφανείων καί Πεντηκοστῆς κατά τό ΤΜΕ. Γιά τήν Κοίμηση τό ΤΜΕ προβλέπει Αἱ γενεαὶ πᾶσαι... Νενίκηνται... Τό προηγούμενον ὅμως ΤΚΠ ὁρίζει Ἄγγελοι τὴν Κοίμησιν... Ἅπας γηγενής... (ΣΤ. 585, 1097). Ἐκ τοῦ τυπικοῦ Κωνσταντίνου, λοιπόν, παρουσιάζονται αὐτές οἱ διαφοροποιήσεις.


 

Johnsteff

Στεφούλης Ιωάννης
Ευχαριστούμε δια την ταχείαν αντίληψιν!
Μήπως έχουμε πρόσβαση στην προ Κωνσταντίνου τάξιν; Ή, τι απηχεί αυτός ο ορισμός Κων/νου: τον συγγράψαντα και την εποχήν του μόνον ή το καθολικώς μέχρι τότε κρατούν; Έτσι θα κατανοούσαμε και υπό ποίον πνεύμα το ΤΜΕ (Βιολάκη) αλλάζει την τάξη αυτή. Άλλα τυπικά άραγε -μοναχικά κλπ τι προβλέπουν;
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Ευχαριστούμε δια την ταχείαν αντίληψιν!
Μήπως έχουμε πρόσβαση στην προ Κωνσταντίνου τάξιν; Ή, τι απηχεί αυτός ο ορισμός Κων/νου: τον συγγράψαντα και την εποχήν του μόνον ή το καθολικώς μέχρι τότε κρατούν; Έτσι θα κατανοούσαμε και υπό ποίον πνεύμα το ΤΜΕ (Βιολάκη) αλλάζει την τάξη αυτή. Άλλα τυπικά άραγε -μοναχικά κλπ τι προβλέπουν;
«Τὸ Ἄξιόν ἐστιν ἤ τὰ ἀντ' αὐτοῦ λείπουν ἀπὸ ὅλα τὰ ΤΑΣ καὶ λοιπὰ παλαιὰ τυπικά, μαρτυροῦνται δὲ γιὰ πρώτη φορὰ λίγο πρὸ τῆς πατριαρχείας Καλλίστου τοῦ Α' (1350· Ἡ θεία λειτουργία ἐκδ. 1574 (φωτογραφία-πίνακας ΚΓα στὸ Σ. Καρᾶ Ἰωάννης μαΐστωρ ὁ Κουκουζέλης καὶ ἡ ἐποχή του))» (βλ. ἐδῶ).

Ὁ Κωνσταντῖνος κράταγε σημειώσεις, ἀπ᾿ ὅ,τι ἐκ (νέου) ἔθους ἐθεσπίζετο (βλ. ἐδῶ). Δέν ὑπῆρχε «καθολικώς μέχρι τότε κρατούν». Τό μαρτυρᾶ καί ὁ Ἀπ. Κώνστας (βλ. ἐδῶ). Τό ΤΜΕ κρίνει (κατά τή γνώμη μου) προσφορώτερο τό «Νενίκηνται» ἀπό τό —καί σέ ἄλλες περιπτώσεις καί πάρα πολλές φορές χρησιμοποιούμενο— «Ἅπας γηγενής».

Σημ.: Ἕνα τυπικό τοῦ β΄ ἡμίσεος τοῦ ιθ΄ αἰ. (χφ. Μεθοδίου ἱερομ.) γιά τήν ἀπόδοση τῆς Κοιμήσεως σέ Κυριακή, ὁρίζει Ἄξιόν ἐστιν, ἴσως διότι στόν ὄρθρο στιχολογεῖται ἡ Τιμιωτέρα (ΣΤ, ὅ.π.).

ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ: Ὁ π. Κων. Παπαγιάννης στό ΣΤ ἔχει ὑπ᾿ ὄψει του τήν α΄ ἔκδοση τοῦ ΤΚΠ τοῦ 1838, ὅπου στήν ἀπόδοση ἐν Κυριακῇ προβλέπει Ἄγγελοι τὴν Κοίμησιν... Ἅπας γηγενής... . Σέ καθημερινή προβλέπει Ἄγγελοι τὴν Κοίμησιν... Δέχου παρ' ἡμῶν, ᾠδὴν τὴν ἐξόδιον... . Ἐγώ ὅμως πού ἔχω καί εἶδα τήν β΄ ἔκδοση τοῦ 1851, καί σέ καθημερινή καί σέ Κυριακή, προβλέπει Αἱ γενεαὶ πᾶσαι... Νενίκηνται... .

 
Last edited:
Χαίρετε εν Χριστώ αδελφοί! Και χρόνια πολλά σε εορτάζοντες και μη για τη χθεσινή ημέρα!

Στον Ενιαύσιο Στέφανο (Εκδόσεις Άγιο Όρος, Έκδοση Β', 2006) αναγράφεται στο κεφάλαιο της 22ας Αυγούστου στον τίτλο και σε παρένθεση το εξής:
Σήμερον συμψάλλονται αι ακολουθίαι του Αγ. Μάρτυρος Λούππου [...] δια του αποδίδοσθαι αύριον την εορτήν. Εν τω Αγιωνύμω όρει και εν άλλαις των Ορθοδόξων Εκκλησίαις, τα μεθέορτα παρατείνονται μέχρι της 28ης του μηνός, ότε και αποδίδοται η εορτή.
Αυτά που θέλω να ρωτήσω είναι τα εξής:
α) Κατά πόσο είναι ορθή αυτή η διάταξη όπου Θεομητορική εορτή αποδίδεται σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από μεγάλες Δεσποτικές όπως τα Χριστούγεννα και τα Θεοφάνια;
β) Στις δύο προαναφερθείσες Δεσποτικές εορτές παραλείπεται η Παρακλητική, γιατί λοιπόν να μην παραλειφθεί και στις 15 Αυγούστου, που είναι πολύ μεγάλη Θεομητορική εορτή...
γ) Μπορεί η διάταξη αυτή να χρησιμοποιηθεί σε ενορίες αν συμφωνεί ο Ιερέας; η έστω σε μοναστήρια;
δ) Κατά τις μέρες τις 23-27 ξέρει κανείς τι ύμνους επιλέγουν οι Αγιορίτες Πατέρες;
ε) Σε αυτό το διάστημα υπάρχουν Άγιοι για τους οποίους το 70-80% των ενοριών προτιμούν την οικία φυλλάδα αντί του Μηναίου (Άγιος Φανούριος). Εκεί τι κάνουμε σε περίπτωση τήρησης αυτού αγιορίτικου τυπικού (ξέρω ότι δεν τηρείται); Λογικά θα λένε ομόηχα της εορτής στο Και νυν και καθίσματα της εορτής πάλι στο Και νυν.
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Χαίρετε εν Χριστώ αδελφοί! Και χρόνια πολλά σε εορτάζοντες και μη για τη χθεσινή ημέρα!

Στον Ενιαύσιο Στέφανο (Εκδόσεις Άγιο Όρος, Έκδοση Β', 2006) αναγράφεται στο κεφάλαιο της 22ας Αυγούστου στον τίτλο και σε παρένθεση το εξής:
Σήμερον συμψάλλονται αι ακολουθίαι του Αγ. Μάρτυρος Λούππου [...] δια του αποδίδοσθαι αύριον την εορτήν. Εν τω Αγιωνύμω όρει και εν άλλαις των Ορθοδόξων Εκκλησίαις, τα μεθέορτα παρατείνονται μέχρι της 28ης του μηνός, ότε και αποδίδοται η εορτή.
Ο Ενιαύσιος Στέφανος έχει τα νεώτερα Απολυτίκια και Κοντάκια όλου του έτους, δεν αποτελεί όμως επίσημο λειτουργικό βιβλίο της Εκκλησίας.
Αυτά που θέλω να ρωτήσω είναι τα εξής:
α) Κατά πόσο είναι ορθή αυτή η διάταξη όπου Θεομητορική εορτή αποδίδεται σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από μεγάλες Δεσποτικές όπως τα Χριστούγεννα και τα Θεοφάνια;
Είναι μια ειδική διάταξη αγιορείτικης εμπνεύσεως κατά πάσα πιθανότητα, ώστε όλος ο Αύγουστος να είναι αφιερωμένος στην Θεοτόκο, αφού 1 Αυγούστου ξεκινάν οι Παρακλήσεις, η εορτή αποδίδεται την 28η, 29 και 30 ψάλλεται ο Πρόδρομος και την 31η κι άλλη εορτή της Θεοτόκου.
β) Στις δύο προαναφερθείσες Δεσποτικές εορτές παραλείπεται η Παρακλητική, γιατί λοιπόν να μην παραλειφθεί και στις 15 Αυγούστου, που είναι πολύ μεγάλη Θεομητορική εορτή...
Είναι Θεομητορική εορτή και συμψάλεται η Παρακλητική (Ανάστασις) την Κυριακή. Τις Καθημερινές η ακολουθία αμιγής από το Μηναίο.
γ) Μπορεί η διάταξη αυτή να χρησιμοποιηθεί σε ενορίες αν συμφωνεί ο Ιερέας; η έστω σε μοναστήρια;
Όχι. Σε ενορίες πρέπει να τηρούμε όσα η εκκλησία ορίζει. Δηλ. Τις διατάξεις του ΤΜΕ και τα ΔΙΠΤΥΧΑ 2013.
δ) Κατά τις μέρες τις 23-27 ξέρει κανείς τι ύμνους επιλέγουν οι Αγιορίτες Πατέρες;
Προφανώς επαναλαμβάνουν τα μεθέορτα ή "βλέπουν" άλλα Μηναία δικά τους.
ε) Σε αυτό το διάστημα υπάρχουν Άγιοι για τους οποίους το 70-80% των ενοριών προτιμούν την οικία φυλλάδα αντί του Μηναίου (Άγιος Φανούριος). Εκεί τι κάνουμε σε περίπτωση τήρησης αυτού αγιορίτικου τυπικού (ξέρω ότι δεν τηρείται); Λογικά θα λένε ομόηχα της εορτής στο Και νυν και καθίσματα της εορτής πάλι στο Και νυν.
Δεν τίθεται θέμα στις ενορίες.
 

KTsepas

Κωνσταντίνος Ε. Τσέππας
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Επειδή δεν διευκρινίζεται στα Δίπτυχα και στο τυπικό του Γ.Βιολάκη επίσης....
Αύριο που είναι η απόδοση της εορτής και παραλείπεται η τάξις του Ευαγγελίου στον όρθρο, θα ψαλλούν καταβασίες κανονικά ή όχι ;;;

Ευχαριστώ εκ των προτέρω...!!!
 

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Επειδή δεν διευκρινίζεται στα Δίπτυχα και στο τυπικό του Γ.Βιολάκη επίσης....
Αύριο που είναι η απόδοση της εορτής και παραλείπεται η τάξις του Ευαγγελίου στον όρθρο, θα ψαλλούν καταβασίες κανονικά ή όχι ;;;

Ευχαριστώ εκ των προτέρω...!!!

Βεβαίως κ θα ψαλούν καταβασίες κ θ΄αντί τιμιωτέρας.
 

KTsepas

Κωνσταντίνος Ε. Τσέππας
Βεβαίως κ θα ψαλούν καταβασίες κ θ΄αντί τιμιωτέρας.


Το αν θα ψαλλούν καταβασίες δεν εξαρτάται από το αν θα απαγγελθεί το Ευαγγέλιο;;; Αφού παραλείπεται δεν παραλείπονται και αυτές;;;
 
Top