Πότε κατεβαίνουμε από το ψαλτήρι;

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Υπάρχουν συγκεκριμένες στιγμές που οι ψάλτες κατεβαίνουν από την υπερυψωμένη θέση τους στο ψαλτήρι. Ποιές είναι αυτές; Ο Δ. Ιωαννίδης στο θεωρητικό του δίνει κάποιες πληροφορίες από ότι θυμάμαι (είμαι σίγουρος οτι υπάρχουν και αλλού). Δεν έχω χρόνο να τις κάνω λίστα τώρα όμως. Τί γίνεται στο Πατριαρχείο; Στο Άγιο Όρος και στα μοναστήρια που τα ψαλτήρια είναι διαφορετικά; Νομίζεται οτι είναι σημαντικό θέμα τάξεως αυτό ή κάτι που εξαρτάται από την ευλάβεια/προτίμηση του ψάλτη;
 

V_Zacharis

Παλαιό Μέλος
Υπάρχουν συγκεκριμένες στιγμές που οι ψάλτες κατεβαίνουν από την υπερυψωμένη θέση τους στο ψαλτήρι. Τί γίνεται στο Πατριαρχείο;

Επισυνάπτω (με κίνδυνο πνευματικών δικαιωμάτων κτλ:eek:) από το βιβλίο του π.Σ.Φαράσογλου το ανάλογο χωρίο που αφορά τον Πατρ.Ναό.

Στο Άγιο Όρος και στα μοναστήρια που τα ψαλτήρια είναι διαφορετικά;
Ναι είναι ελαφρώς διαφορετικά. Δεν έχω κοιτάξει όμως επακριβώς τις διαφορές. Ξέρω σίγουρα ότι δεν κατεβαίνουν ας πούμε μόνο στην Τιμιωτέρα αλλά και στον κανόνα της Θ' ωδής και στην καταβασία (πράγμα που όπως λέει ο π.Φαράσογλου δεν γίνεται στο Πατριαρχείο). Και στο μοναστηράκι που ψάλλω είναι επίσης λίγο διαφορετικά. Π.χ. κατεβαίνουν από τα στασίδια στο "Σοφία Ορθή" του Εσπερινού και της Θ.Λειτουργίας.

Νομίζεται οτι είναι σημαντικό θέμα τάξεως αυτό ή κάτι που εξαρτάται από την ευλάβεια/προτίμηση του ψάλτη;
Είναι θέμα σεβασμού της ιερότητας της στιγμής (δεν γίνεται όποτε να 'ναι) και καθοδηγεί (οπτικά) και τον λαό που καταλαβαίνει από το κατέβασμα και μόνο από τα στασίδια (και από την αφαίρεση του καλπακίου για τους οφικιάλους) ότι η στιγμή είναι σημαντική.

Καλό είναι να μην επαφίεται στην προτίμηση-ευλάβεια-υποκειμενικότητα του καθενός, αλλά να ακολουθούμε μια τάξη. Απ' όσο ξέρω μόνο του Πατριαρχείου η τάξη υπάρχει καταγεγραμμένη (δεν γνωρίζω εγώ κάποια άλλη), οπότε καλό είναι τουλάχιστον να ακολουθούμε αυτή, αν δεν γνωρίζουμε κάποια άλλη τοπική ίσως πρακτική.
 

Attachments

  • Farasoglou-Stasidia.pdf
    861.8 KB · Views: 772
Εντάξει η τυπική διάταξη λέει ότι πρέπει να κατεβαίνουμε απο το αναλόγιο κάποιες στιγμές όπως π.χ. Καταβασίες . Αλλά δυστυχώς κανείς δεν κατεβαίνει . Εγώ για να πώ την αμαρτία μου δεν κατεβαίνω .Και νομίζω ότι είναι και καλύτερα γιατί άμα έχεις χορωδία επάνω στο αναλόγιο περισότερο θα είναι η φασαρία παρά η κατάνυξη . Έχω πολλά να πώ αλλά εντάξει σταματώ . Χαιρετώ .
 

V_Zacharis

Παλαιό Μέλος
Εντάξει η τυπική διάταξη λέει ότι πρέπει να κατεβαίνουμε απο το αναλόγιο κάποιες στιγμές όπως π.χ. Καταβασίες . Αλλά δυστυχώς κανείς δεν κατεβαίνει . Εγώ για να πώ την αμαρτία μου δεν κατεβαίνω .

Δηλαδή πρέπει για να εφαρμόσουμε κάτι να το κάνουν όλοι και ύστερα εμείς, ή πρέπει εμείς πρώτα να δίνουμε το καλό παράδειγμα και να ακολουθήσουν κι οι υπόλοιποι;;)

Κι άντε και κανείς άλλος δεν το κάνει... Και τι έγινε; Εμείς (εγώ-εσύ) ακολουθούμε την τάξη όπως οφείλουμε να κάνουμε και όχι επειδή οι "άλλοι" δεν το κάνουν να μην το κάνουμε κι εμείς...

Αυτή είναι η δική μου οπτική.
Και νομίζω ότι είναι και καλύτερα γιατί άμα έχεις χορωδία επάνω στο αναλόγιο περισότερο θα είναι η φασαρία παρά η κατάνυξη .
Πόσα άτομα χορωδία έχετε; Εγώ πάντως και σε ψαλτήρι με 10-12 άτομα δεξί χορό κι άλλα 3 στον αριστερό, είδα ότι πανεύκολα ψάλλονται οι καταβασίες από κάτω. Κι όταν λέω από κάτω, δεν εννοώ μόνο κάτω από τα στασίδια, αλλά στο κέντρο του σολέα. :eek:
Έχω πολλά να πώ αλλά εντάξει σταματώ . Χαιρετώ .
:rolleyes:
 

nicos

Νικόλαος Κουμαραδιός
Αυτό το βιβλίο είναι "Απο την τάξη και ψαλμωδία κλπ.";
Έχω ψάξει να το βρώ, αλλά ουδέν!
Κάποια στιγμή να το σκανάρουμε; γίνεται;;)
 

V_Zacharis

Παλαιό Μέλος
Αυτό το βιβλίο είναι "Απο την τάξη και ψαλμωδία κλπ.";
Έχω ψάξει να το βρώ, αλλά ουδέν!
Κάποια στιγμή να το σκανάρουμε; γίνεται;;)

Αν κάποιος μπορεί και μιλήσει με τον π.Φαράσογλου και μας δώσει το ΟΚ, κανένα πρόβλημα. Αλλιώς δεν γίνεται... (νομίζω ότι καταλαβαίνεις το γιατί)

Υ.Γ.
Κοίτα εδώ.
 

nicos

Νικόλαος Κουμαραδιός
Αν κάποιος μπορεί και μιλήσει με τον π.Φαράσογλου και μας δώσει το ΟΚ, κανένα πρόβλημα. Αλλιώς δεν γίνεται... (νομίζω ότι καταλαβαίνεις το γιατί)

Υ.Γ.
Κοίτα εδώ.

Ευχαριστώ για την επισήμανση.
Δεν το λέω για το τζάμπα, αλλά γιατί έχω ρωτήσει σε βιβλιοπωλεία να το αγοράσω και δεν το βρίσκω...Απο που το έχετε αγοράσει εσείς;
 

V_Zacharis

Παλαιό Μέλος
Το ξέρω πως δεν υπάρχει πλέον κι εμένα δώρο μου το έκαναν...
Απλά πρέπει να πάρουμε άδεια για να το σκανάρουμε.
 

apostolos

Απόστολος Κομπίτσης
Παιδιά, επειδή γνωρίζω τον Πατήρ Φαράσογλου, θα του μιλήσω εγώ. Νομίζω ότι υπάρχουν ακόμα έντυπα. Το βιβλιαράκι αυτό δεν είναι κανένας ογκώδες τόμος. Μικρό είναι με μαλακό εξώφυλλο. αλλά μεγάλο στο υλικό του. Για όσους ενδιαφέρονται για την Πατριαρχική τάξη, είναι σκέτος θησαυρός. Όσα χρήματα και να ζητήση αξίζει. Θα σας ενημερώσω μώλις του μιλήσω.

Απόστολος
 

V_Zacharis

Παλαιό Μέλος
Ευχαριστούμε Απόστολε!

Αν μπορείς ρώτα τον μήπως δώσει την άδεια να το σκανάρουμε και να το δίνουμε δωρεάν από το analogion.com (ή άλλο site-δεν είναι πρόβλημα αυτό). Επειδή δεν υπάρχει στα βιβλιοπωλεία πλέον και αν δεν προτίθεται να το επανεκδώσει, θα ήταν πολύ καλό βήμα για να το μάθουν όλοι αυτό το πολύ καλό βιβλίο...
 

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΗΣ (ΕΡΑΣΤΗΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ)
Ούτε εγω κατεβαίνω απο το αναλόγιό μου.Και αυτο γιατί δεν θέλω να θοριβίζω το κόσμο κ να τον αναστατώνω ούτε να του αποσπό την προσοχή του.Τώρα όσοι θέλουν να μιλούν για παράδοση και άλλα τέτοια ασ ξυλώσουμε τα φώτα, τα μικρόφωνα τα στασίδια κ τότε ας κατεβαίνουν κ ας κάνουν κ όλα τα άλλα που μας λέει η παράδοση.Είμαστε στο 2008 το μάθατε?Σε λίγα χρόνια δεν θα έχουμε ψάλτεσ για τουσ Ιερούς Ναούς το μάθατε?
Μάλλον βλέπουμε το δέντρο κ έχουμε χάσει το δάσος.Συγκεντρωθείτε συνάδελφοι
 

kostaeri

Μπουσδέκης Κώστας
σε μοναστήρι είναι πολύ πιο εύκολο να κατέβεις γιατί έχεις συνήθως περισσότερο χώρο, ενώ στο ψαλτήρι είναι πιο στενόχωρα.

Στον όρθρο είναι πιο εύκολο να κατεβείς, τιμιωτέρα για παραδειγμα, αλλά στη λειτουργία πώς να ψάλλεις από κάτω μαζί με τους υπολοιπους? γενικά όσο πιο λίγα άτομα τόσο πιο ευκολο.

Όποιος μπορεί να το τηρεί καλό είναι νομίζω...
 

Τσακιτζής

Παλαιό Μέλος
Δηλαδή πρέπει για να εφαρμόσουμε κάτι να το κάνουν όλοι και ύστερα εμείς, ή πρέπει εμείς πρώτα να δίνουμε το καλό παράδειγμα και να ακολουθήσουν κι οι υπόλοιποι;;)

Κι άντε και κανείς άλλος δεν το κάνει... Και τι έγινε; Εμείς (εγώ-εσύ) ακολουθούμε την τάξη όπως οφείλουμε να κάνουμε και όχι επειδή οι "άλλοι" δεν το κάνουν να μην το κάνουμε κι εμείς...

Αυτή είναι η δική μου οπτική.
Πόσα άτομα χορωδία έχετε; Εγώ πάντως και σε ψαλτήρι με 10-12 άτομα δεξί χορό κι άλλα 3 στον αριστερό, είδα ότι πανεύκολα ψάλλονται οι καταβασίες από κάτω. Κι όταν λέω από κάτω, δεν εννοώ μόνο κάτω από τα στασίδια, αλλά στο κέντρο του σολέα. :eek:
:rolleyes:

Ούτε αυτό που λέει ο Φίλος κ. Μαυρομάτης, αλλά ούτε και αυτό που λές εσύ είναι σωστά. Ο Χορός παραμένει στην θέση του και Οι Πρωτοψάλτης και Λαμπαδάριος, κατέρχονται ένα σκαλοπάτι στο Στασίδι τους. Η συνήθεια του ψάλλαιν τις Καταβασίες στο κέντρο του Ναού, είναι πολύ αρχαία και έχει καταργηθεί. Μάλιστα εκείνη την εποχή, υπήρχε και Άμβωνας στη μέση του Σολέα. Σκέψου τι θα γίνεται με σούρτα - φέρτα 10 -12 ατόμων του δικού σου Χορού και άλλων τόσων του Αριστερού κατά την ώρα της Ακολουθίας. Δεν γίνονται αυτά τα πράγματα και όσοι τα θέλουν ή επιμένουν να τα πραγματοποιούν, εγώ τουλάχιστον τα θεωρώ κατά τη γνώμη μου εξτρεμιστικά. Αε φτιάξουμε άλλα πρώτα και έχουμε περιθώριο και γι' αυτά.Λόγου χάριν, ας συνηθίσουμε να κάνουμε πότε -πότε το Σταυρό μας όταν ψάλλουμε κι ας μην κατεβούμε απ' το Αναλόγιο για τις Καταβασίες.
 

Τσακιτζής

Παλαιό Μέλος
Παραθέτω την ΤΑΞΗ των Πατριαρχικών Χορών για κάθε ενδιαφερόμενο

ΤΑΞΙΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΩΝ ΧΟΡΩΝ
ΚΑΤΑΡΤΙΣΘΕΙΣΑ
ΥΠΟ ΤΗΣ
ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΟΔΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ΕΠΙ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ
ΠΡΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΝ
ΥΠΟ ΤΩΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΩΝ ΧΟΡΩΝ

Α) ΓΕΝΙΚΑ :

1) Οι Πατριαρχικοί Χοροί, πληροφορούνται εκ των προτέρων, παρά της Μεγάλης Αρχιδιακονίας, την ώραν της αρχής και της λήξεως εκάστης Ακολουθίας και ιδία της Θείας Λειτουργίας, εκ-τός εάν πρόκειται περί γνωστού ωραρίου, καθορισθέντος διά μα-κράν περίοδον.
2) Οι Χοροί, ευρίσκονται πάντοτε εγκαίρως εις τας θέσεις αυ-τών.
3) Κατά τον Όρθρον, άρχονται ψάλλειν οι Δομέστικοι, μετά των βοηθών και των Κανοναρχών. Οι Άρχοντες ( Πρωτοψάλτης και Λαμπαδάριος ), ανέρχονται εις τας θέσεις αυτών, εις το « Δό-ξα » των Ευλογηταρίων, πρίν δέ καταλάβωσι ταύτας, ανταλλάσου-σι μεταξύ των « σχήμα ».
4) Εις περίπτωσιν απουσίας του Πρωτοψάλτου ή του Λαμπα-δαρίου, αναπληρούσιν αυτούς, οι Δομέστικοι αυτών.
5) Συμφώνως πρός την καθορισθείσαν ώραν Χοροστασίας του Πατριάρχου, ο Πρωτοψάλτης κανονίζει την χρονικήν πορείαν των ψαλλομένων.
6) Οι Άρχοντες ( Πρωτοψάλτης και Λαμπαδάριος ), οφείλουσι να κατέχωσι πάντα τα εν τω Πατριαρχικώ Ναώ ψαλλόμενα έκπα-λαι μουσικά μαθήματα ( Παπαδικά, Στιχηραρικά ή Ειρμολογικά ).

Β) ΕΙΣ ΤΟΝ ΕΣΠΕΡΙΝΟΝ :

1) Κατά την κάθοδον του Πατριάρχου εις τον Πατριαρχικόν Ναόν διά την Χοροστασίαν, οι Χοροί, ευρίσκονται εις τας θέσεις των.
2) Την ώραν της επενδύσεως του Πατριάρχου εν τω Νάρθη-κι, οι Χοροί εισίν κάτωθι των Στασιδίων των, εστραμμένοι πρός τον Νάρθηκα, και αναμένοντες την έλευσιν Αυτού εις τον Σωλέα.
3) Αρχομένης της ευλογίας του Πατριάρχου, άρχονται και οι Χοροί ψάλλειν το « Εις πολλά έτη », ηπίως, αργώς και μετά Μέ-λους, μέχρι της εισόδου εις το Ιερόν Βήμα και του τελευταίου Κληρικού.
4) Είτα οι Χοροί, ποιούσι « σχήμα » εις τον εν τω Θρόνω Πατριάρχην, και στρέφονται πρός ανατολάς, διά το « Ευλογητός ο Θεός », μεθ’ ό, του Πατριάρχου αναγινώσκοντος τον Προοιμια-κόν, οι Χοροί εξακολουθούν να ίστανται, κάτω των Στασιδίων των.
5) Οι Χοροί, ανέρχονται εις τα Στασίδιά των, άμα τω πέρα-τι του Προοιμιακού, και κατόπιν « σχήματος », εις τον Πατριάρ-χην.
6) Τόσον εις το « Υπέρ του Αρχιεπισκόπου », όσο και εις το ακολουθούν « Υπέρ των Αγίων Αρχιερέων » ( εις περίπτωσιν συγ-χοροστασίας ), οι Χοροί στρέφονται πρός τον Θρόνον, κατά την μνημόνευσιν του ονόματος του Πατριάρχου, λέγουσιν απλώς, το « Κύριε ελέησον ».
7) Τα Απόστιχα, τα ψάλλουσιν οι Δομέστικοι, τα δέ « Δόξα » και « Και νύν » των Αποστίχων, οι Άρχοντες.
8) Εις την πρό της Απολύσεως εκφώνησιν του Διακόνου « Σο-φία », οι Χοροί, κατέρχονται των Στασιδίων των, και στρέφονται πρός τον Θρόνον, αναμένοντες την διά την Απόλυσιν, ευλογίαν του Πατριάρχου, ότε και ψάλλουσιν από κοινού ( οι δύο Χοροί ), το « Τον Δεσπότην και Αρχιερέα» ημών ».
9) Η Ακολουθία, λαμβάνει πέρας, διά του « Αμήν » των Χο-ρών, εις το « Δι’ ευχών ».

Γ) ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ :

1) Του Πατριάρχου αφιχθέντος και περιβαλλομένου εν τω Νάρθηκι τον Μανδύαν Αυτού, οι Χοροί κατέρχονται των Στασι-δίων, και εστραμμένοι πρός δυσμάς, αναμένουσιν εν πάση ευλα-βεία, την Είσοδον και την Έλευσιν Αυτού, εν τω Σωλέα.
Ο Πρωτοψάλτης κανονίζει, ώστε κατά την στιγμήν της εκκινή-
σεως του Πατριάρχου εκ του Νάρθηκος, να αρχίση και η ανά-
γνωσις του Κοντακίου και του Συναξαρίου.
2) Με την άρσιν της χειρός του Πατριάρχου πρός ευλογίαν, οι Πατριαρχικοί Χοροί από κοινού, αλλ’ ως εν ενί στόματι και υπό την διεύθυνσιν του Πρωτοψάλτου, άρχονται ψάλλειν αργώς και μετά Μέλους, εις ήπιον τόνον, το « Εις πολλά έτη Δέσποτα ».
Τούτο, πρέπει να διαρκέση, μέχρι να λάβη « καιρόν » παρά του Πατριάρχου, και ο τελευταίος Κληρικός.
3) Μεθ’ ό, οι Χοροί αφού υποκλιθώσιν εις τον Πατριάρχην και μεταξύ των, ανέρχονται ιεροπρεπώς εις τας θέσεις αυτών, χωρίς να στρέψωσι τα νώτα αυτών, εις τον Πατριάρχην.
4) Καθ’ όλας τας Ιεράς Ακολουθίας, οι εν τοις Χοροίς ψάλ-λοντες, ρασοφορούσι, με κλειστόν το ράσον των εις τον λαιμόν, ίστανται μετ’ ευλαβείας, ουδέποτε συνομιλούντες, λαμβάνουσι δέ, τας σχετικάς οδηγίας εκ των πρώτων αυτών.
5) Εις την Θ΄. Ωδήν, με την εκφώνησιν του « Την Θεοτόκον και Μητέρα του Φωτός », οι Χοροί, κατέρχονται των Στασιδίων των, και εάν μέν ψάλλη ο ίδιος ο Πατριάρχης, αμφότεροι οι Χο-ροί, είναι εστραμμένοι πρός Αυτόν. Εάν όχι, τότε οι Χοροί, ψάλ-λουσιν εστραμμένοι πρός αλλήλους.
6) Εις τα « Εξαποστειλάρια », εάν μέν ψάλλη ο Πατριάρχης, οι Χοροί συνεχίζουσι να ευρίσκονται κάτω και εστραμμένοι πρός Αυτόν. Εάν όχι, τότε μετά το τέλος της Θ΄. Ωδής και του Ειρ-μού, ανέρχονται εις τα Στασίδιά των, ποιούντες « σχήμα » εις τον Θρόνον, και ψάλλουσι ταύτα, εκ της εν τοις Στασιδίοις θέσεως αυτών.
7) Εις το « Κέλευσον », οι Χοροί κατέρχονται και στρέφονται πρός τον Θρόνον. Το « Κέλευσον », λέγεται υφ’ ενός των δύο ( 2 ) Κανοναρχών ή των βοηθών, ρασοφορούντων, και εις το γνωστόν, απλούν και σοβαρόν Ύφος, και λέγεται εκ της θέσεως, κατέναντι του Θρόνου, εν τω κέντρω του Σωλέως, των δύο Κανοναρχών ή των βοηθών, ατενιζόντων πρός τον Πατριάρχην και μόνον. Ούτοι, εις το « Αινείτε τον Κύριον » του « Πάσα πνοή », ποιούσιν επί τό-που « σχήμα » και μετάνοιαν και ανερχόμενοι ανά είς, τας βαθμί-δας του Θρόνου, ασπάζονται την Δεξιάν του Πατριάρχου και επι-στρέφουν εις τον ίδιον αυτών τόπον, κατέναντι του Θρόνου, ένθα και αύθις, ποιήσαντες « σχήμα » και μετάνοιαν, και πάλιν « σχή-μα » εις τον Θρόνον, απέρχονται εις τα Αναλόγια αυτών, αφού προηγουμένως, ποιήσουσι « σχήμα » και κατενώπιον της Ωραίας Πύλης και μεταξύ των.
8) Ο Άρχων Πρωτοψάλτης, είτε τη επιθυμία του Πατριάρχου ή και εξ’ ιδίας πρωτοβουλίας, αναλόγως της επισημότητος της ημέρας, δύναται να ψάλλη αργήν Δοξολογίαν, εις ήν, δέον όπως ανταποκριθή και ο Άρχων Λαμπαδάριος.

Δ) ΕΙΣ ΤΗΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΝ :

1) Αρχομένης της Θείας Λειτουργίας, εις το « Ευλόγησον Δέ-σποτα », οι Χοροί, κατέρχονται των Στασιδίων των, και στρέ-φονται πρός ανατολάς, ασκεπείς, μέχρι τέλους της Εκφωνήσεως « Ευλογημένη η Βασιλεία » και σταυροκοπούμενοι ευλαβώς.
Μετά ταύτα, στρέφονται πρός τον Θρόνον ή εις περίπτωσιν Πατριαρχικής και Συνοδικής Λειτουργίας, εις το κέντρον του Σωλέως, ποιούσι « σχήμα » πρός τον Πατριάρχην, φορούσι οι Άρ-χοντες τα καλπάκιά των, και ανέρχονται εις τα Στασίδια αυτών, πρός συνέχισιν της Θείας Λειτουργίας.
2) Εις το « Υπέρ του Αρχιεπισκόπου ημών » και άμα τη εκ-φωνήσει του ονόματος του Πατριάρχου, οι Χοροί, στρεφόμενοι πρός τον Θρόνον ή εις το κέντρον του Σωλέως, λέγουσιν από κοινού, το « Κύριε ελέησον », εις ίσον βασικόν τόνον, ανεξαρτή-τως του εις το τέλος της ιδίας Δεήσεως, λεχθησομένου ψαλτώς, ετέρου « Κύριε ελέησον ».
3) Εις το « Υπέρ των Αγίων Αρχιερέων », οι Χοροί, στρεφό-μενοι και αύθις πρός τας θέσεις των Αγίων Αρχιερέων, ποιούσι « σχήμα », ψάλλουσι το « Κύριε ελέησον », μόνον εις το τέλος της Δεήσεως του Διακόνου.
4) Εις την Μικράν Είσοδον, ψαλλομένου του Απολυτικίου ψαλλομένου πολλάκις δίς ), δέον όπως κανονίζεται αναλόγως και ο χρόνος αυτού. Ο δέ Διάκονος, δέον όπως εξέρχηται της Βορείου Πύλης, άμα τη ενάρξει εκ δευτέρου, της ψαλμωδίας του Απολυ-τικίου.
5) Εις το « Τρισάγιον », δύναται να ψαλλή αργόν « Δύναμις », τόσον κατόπιν επιθυμίας και εντολής του Πατριάρχου, όσον και εξ’ ιδίας πρωτοβουλίας του Πρωτοψάλτου, αναλόγως των περι-
στάσεων. Ο Λαμπαδάριος, δέον όπως ανταποκριθή.
6) Η ανάγνωσις του Αποστόλου, δέον όπως γίνηται ασκεπώς υπό των Δομεστίκων ή των βοηθών των Χορών ή και υπό κα-τηρτισμένων Κανοναρχών, καταλλήλως όμως πάντοτε προητοιμα-σμένων. Εάν ούτος αναγνωσθεί υπό των Αρχόντων, ούτοι αποκα-λύπτουν τας κεφαλάς αυτών. Ωσαύτως, ασκεπείς παρακολουθού-σιν οι Άρχοντες των Αναλογίων και την ανάγνωσιν του Ιερού Ευαγγελίου.
7) Μετά το τέλος του Ιερού Ευαγγελίου, του Πατριάρχου λέ-γοντος το « Ειρήνη σοί τω Ευαγγελισαμένω, και παντί τω λαώ », ει μέν εστι Πατριαρχική και Συνοδική Χοροστασία ή και απλή Πατριαρχική Χοροστασία, ο μέν Λαμπαδάριος λέγει χαμηλοφώνως και συντόμως το « Εις πολλά έτη Δέσποτα », ο δέ Άρχων Πρωτο-ψάλτης, ψάλλει κάτωθεν του Στασιδίου και εστραμμένος πρός τον Πατριάρχην, γεγωνυϊα δέ τη φωνή, το « Δόξα Σοί Κύριε, Δό-ξα Σοί », όπερ δέον όπως διαρκέση, μέχρι της επιστροφής του Διακόνου, εις το Ιερόν Βήμα. Ει δέ εστι Πατριαρχική και Συνο-δική Θεία Λειτουργία, τότε ο Λαμπαδάριος, λέγει χαμηλοφώνως το « Δόξα Σοί Κύριε, Δόξα Σοί » και ο Πρωτοψάλτης, το « Εις πολλά έτη Δέσποτα ».
8) Χερουβικά και Λειτουργικά, εις τον Πατριαρχικόν Ναόν ψάλλονται, τα έκπαλαι καθωρισμένα και υπό των Αρχόντων Πρω-τοψαλτών και Λαμπαδαρίων, της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησί-ας, ή και ενίων Κωνσταντινουπολιτών Μουσικοδιδασκάλων, με-λοποιηθέντα τοιαύτα.
9) Κατά την υπό του Δεξιού Χορού, εκτέλεσιν του Χερουβι-κού Ύμνου, τόσον ο Πρωτοψάλτης, όσον και ο Λειτουργός, δέον όπως παρακολουθούσιν ο είς τον άλλον, και συγχρονίζωσι τα ψάλ-ματα και τας κινήσεις αυτών, αναλόγως. Ούτε ο Πρωτοψάλτης επιτρέπεται να αργοπορή, πέραν του δέοντος, ούτε και ο Λειτουρ-γός, να βιάζεται και να καταστρέφεται το Μέλος. Επίσης, ο Λει-τουργός οφείλει να κανονίζει, ώστε να θυμιά, κατά την εκτέλεσιν του « Τριάδι », όπως εξ’ άλλου είθισται.
10) Εις το « Τα Σά, εκ των Σών », οι Χοροί κατέρχονται εκ των Στασιδίων των, και στρέφονται πρός ανατολάς, ασκεπείς.
11) Εκ της ιδίας ταύτης θέσεως ( κάτωθεν ), ψάλλεται υπό του Δεξιού Χορού, και το « Άξιον εστίν » ή η Θ΄. Ωδή πρός την Θεο-τόκον ή μόνον το « Επί Σοί χαίρει » εις τας Λειτουργίας του Με-γάλου Βασιλείου, των ψαλμωδών των δύο Χορών, όντων ασκεπών.
12) Εις τα Δίπτυχα και μεθ’ έκαστον « Πολλά τα έτη », οι Χο-
ροί λέγουσι τα « Κύριε ελέησον » χαμηλοφώνως, απλώς και από κοινού.
13) Εις το « Πρόσχωμεν », οι Χοροί κατέρχονται ασκεπείς των Στασιδίων των, και ανέρχονται μετά το τέλος του « Είς Άγιος, είς Κύριος ».
14) Κατά την ώραν της Μεταλήψεως εις τον Πατριαρχικόν
Ναόν, ψάλλεται πάντοτε υπό του Αριστερού Χορού το Κοινωνι-
κόν, εις τον Ήχον της Κυριακής, ή της ημέρας, και ουδέποτε Στίχοι εκ των Ψαλμών.
15) Εις το τέλος του Κοινωνικού, αμφότεροι οι Χοροί, κατέρ-χονται εκ των Στασιδίων των, και ίστανται ασκεπείς, διά το
« Μετά φόβου ».
16) Εάν υπάρχει περίπτωσις μεταδόσεως της Θείας Κοινωνίας, οι Χοροί απαγγέλουσιν εναλλάξ και χαμηλοφώνως, το « Του Δεί-πνου Σου του μυστικού ».
17) Εις το υπό του Πατριάρχου λεγόμενον « Σώσον ο Θεός τον λαόν Σου », ο μέν Αριστερός Χορός, ανταποκρίνεται συντό-μως και χαμηλοφώνως, διά του « Εις πολλά έτη Δέσποτα », ο δέ Δεξιός Χορός, ψάλλει το « Είδωμεν το φώς ». Αι κινήσεις των Χορών ενταύθα, εξαρτώνται εκ της θέσεως εν ή, ευρίσκεται ο Πατριάρχης.
18) Εις το « Πάντοτε νύν και αεί », οι Χοροί, μετά τον Πατρι-άρχην, ανέρχονται και αυτοί εις τα Στασίδιά των, φέροντες τα καλπάκια.
19) Εις περίπτωσιν Πατριαρχικής και Συνοδικής Χοροστασίας, οι Άγιοι Αρχιερείς, απέρχονται εις το « Εν ειρήνη προέλθωμεν », προπορευομένου του Μεγάλου Εκκλησιάρχου, και ποιούντες « σχή-μα » εις τον ήδη πρός αυτούς, εστραμμένον Πατριάρχην, ότε και οι Χοροί εισίν εστραμμένοι πρός τον Θρόνον και τους Αγίους Αρ-χιερείς.
20) Κατά την Απόλυσιν, ει μέν εστί Χοροστασία, οι Χοροί κα-τέρχονται και στρέφονται πρός τον Θρόνον, αναμένοντες την υπό του Πατριάρχου ευλογίαν του Λαού, διά να ψάλλωσι πανηγυρι-κώς, το « Τον Δεσπότην και Αρχιερέα ημών », ει δέ εστι Πατρι-
αρχική και Συνοδική Θεία Λειτουργία, ταύτα ποιούσιν εστραμμέ-νοι όντες, πρός τον απολύοντα Πατριάρχην.
21) Η Θεία Λειτουργία, κατακλείεται με το « Αμήν » του « Δι’
ευχών », λεγόμενον γεγωνυϊα τη φωνή, υπ’ αμφοτέρων των Χορών.
22) Κατά την ώραν της διανομής του Αντιδώρου, οι Χοροί ψάλλουσιν, είτε αργάς Καταβασίας, είτε Καλλοφωνικούς Ειρμούς, κατά την κρίσιν του Πρωτοψάλτου.
23) Μετά την διανομήν του Αντιδώρου, κατά τας Πατριαρχι-κάς και Συνοδικάς Λειτουργίας ή Χοροστασίας, οι Χοροί ψάλλου-σιν εις τον Πατριάρχην, ιστάμενοι εις το μέσον του Σωλέως, μετά την κάθοδον Αυτού εκ του Θρόνου, τον σύντομον Πολυχρονισμόν Αυτού, εις Ήχον Β΄.
24) Είτα, ο Πατριάρχης ευλογεί τους Χορούς και απέρχεται.
25) Οι Άρχοντες, και αυτοί ανταλλάσσουν « σχήμα » εκ της θέ-σεώς των, και απέρχονται.




Φανάριον Ιανουάριος 1987

ΕΚ ΤΗΣ
ΜΕΓΑΛΗΣ ΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΙΑΣ





ΕΚ ΤΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΔΗ
ΑΡΧΟΝΤΟΣ ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΟΥ
 

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
[Σημείωμα συντονιστή] Το τελευταίο μήνυμα του κ. Ιωαννίδη το αντέγραψα και σε νέο θέμα με τίτλο Τάξη Πατριαρχικών Χορών καθότι είναι σημαντικό. Γνωρίζω οτι έχει ανέβει ήδη σε άλλο θέμα αλλά στο νέο θέμα μπορεί να συζητηθεί αποκλειστικά και επίσης η παράθεση του κ. Ιωαννίδη διευκολύνει το σχολιασμό επιμέρους διατάξεων.
 

ixadin

Ηχάδιν
Και εγώ είμαι οπαδός του να κατεβαίνουν οι χοροί από τα στασίδια τους. Πιστεύω ότι είναι ένα δείγμα ότι η λατρεία δεν είναι κάτι που ψάλλεται αλλά κάτι που "γίνεται" ή αλλιώς "άπτεται". Έχει ώρες κατάνυξης (ανάγνωση Ψαλτηρίου, Αναγνώσματα, Κανόνες) και στιγμές δοξολογίας του Θεού (και όλων των αγίων του). Αν παρατηρήσει κανείς, μπορεί να δεί ότι οι στιγμές περισυλλογής δεν είναι ούτε την ώρα των καταβασιών, ούτε της τιμιωτέρας (τολμώ να πώ ούτε και του Ευαγγελίου, αν και είναι λίγο διαφορετικό).

Απλώς το "παράπονό" μου είναι ότι είναι λίγο μεθοδολογικά επιλήψιμο να κοιτάμε τα μοναστηριακά τυπικά τα οποία είναι ΚΤΗΤΟΡΙΚΑ, δηλαδή αποτυπώνουν την άποψη του κτητορά.

Το λέω γιατί μου έχει τύχει να είμαι σε μοναστήρι και να κατεβαίνουν απο τα στασίδια και στο Ευαγγέλιο, και μετά από αρκετό καιρό (3-4 χρόνια) να μην το κάνουν
 

vagelis

Antonia Xristoforaki Linardaki.
Απο το βιβλιο του π. Σεραφειμ Φαρασογλου ''Απο την ταξη και ψαλμωδια στον
Πατριαρχικο Ναο της Κωνσταντινουπολεω'', επισυναπτω το κεφαλαιο ''ποτε οι χοροι κατεβαινουν απο το στασιδι τους'' και το ''πὀτε οι ψαλτες βγαζουν το καλπακι τους'' καθως και σε ποιες περιφορες παιρνουν μερος .
Βεβαια σημερα στους ναους της Ελλαδος , σπανιως τηρουνται ΟΛΑ τα επισυναπτομενα . Συνηθως αλλα τηρουνται και αλλα οχι . Και σε ορισμενους ναους , δεν τηρειται ΤΙΠΟΤΑ απο ολα αυτα .
 

Attachments

  • 1-2.jpg
    144.9 KB · Views: 162
  • 3-4.jpg
    136.8 KB · Views: 111
  • 5-6.jpg
    144.3 KB · Views: 100

V_Zacharis

Παλαιό Μέλος
Ο Χορός παραμένει στην θέση του και Οι Πρωτοψάλτης και Λαμπαδάριος, κατέρχονται ένα σκαλοπάτι στο Στασίδι τους. Η συνήθεια του ψάλλαιν τις Καταβασίες στο κέντρο του Ναού, είναι πολύ αρχαία και έχει καταργηθεί.
Δεν έχει καταργηθεί. Απλά έχει ατονίσει. Και κυρίως λόγω της μεταφοράς των καταβασιών από το τέλος εκάστης ωδής, στην θέση που τις ψάλλουμε σήμερα, μετά το συναξάριο δηλαδή. (και τις ουσιαστικής καταργήσεως των κανόνων)

Υπάρχουν όμως ναοί και μονές που εξακολουθούν να ψάλλουν (ή να διαβάζουν) όλους τους κανόνες και ψάλλουν τις καταβασίες στην θέση τους, εφαρμόζοντας αυτή την παλαιά πράξη της κατάβασης και ψαλμώδησης στο κέντρο του σολέα η οποία και ονοματοδότησε τις "καταβασίες".
Μάλιστα εκείνη την εποχή, υπήρχε και Άμβωνας στη μέση του Σολέα. Σκέψου τι θα γίνεται με σούρτα - φέρτα 10 -12 ατόμων του δικού σου Χορού και άλλων τόσων του Αριστερού κατά την ώρα της Ακολουθίας. Δεν γίνονται αυτά τα πράγματα και όσοι τα θέλουν ή επιμένουν να τα πραγματοποιούν, εγώ τουλάχιστον τα θεωρώ κατά τη γνώμη μου εξτρεμιστικά.
Δεν γίνεται κανένα σούσουρο ούτε είναι εξτρεμιστικό, αν γίνει σωστά με τάξη και ιεροπρέπεια.Το έχω εφαρμόσει για χρόνια και δεν υπάρχει απολύτως κανένα πρόβλημα. Σας το λέω μετα λόγου γνώσεως.
Αε φτιάξουμε άλλα πρώτα και έχουμε περιθώριο και γι' αυτά.Λόγου χάριν, ας συνηθίσουμε να κάνουμε πότε -πότε το Σταυρό μας όταν ψάλλουμε κι ας μην κατεβούμε απ' το Αναλόγιο για τις Καταβασίες.
Για το πρώτο θα συμφωνήσω.
 

evangeloskarp

Παλαιό Μέλος
Πρόσφατα σε μία παράκληση που έκανα κατέβηκα να ψάλω τα εξαποστειλαρια του παρακλητικού κανόνος Απόστολοι εκ περάτων κλπ ,και μόλις τελείωσε η παράκληση,ήρθε και η επίπληξη του ιερέος ,ας σημειωθεί πως είχα πάει να βοηθήσω συνάδελφο ,μου λέει δηλαδή πώς η τάξις δέν λέει να κατεβένει ο ψάλτης απο το στασίδι αλλα να μένει πάνω,βέβαια του απάντησα πώς έχουν επικρατήσει πράγματα που δεν τα ξέρεί εκείνος θεωρόντας πως έκανα κάτι απολύτος σωστό.Εσείς κατεβαίνετε απο το αναλόγιο σε παρόμοιες περιπτώσεις;.Ακόμα θα ήθελα να μου πεί κάποιος που αναφέρεται οτι ο ψάλτης κατεβένει για να ψάλει ,γιατι το ξέρω πώς σίγουρα γίνεται. π.χ: Ευχή στην παναγία στους χαιρετισμούς .
 
Top