Θεοτοκίον Αποστίχων εορταζομένων Αγίων

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Ένας προβληματισμός μου από παλαιά ήταν πιό Θεοτοκίον έπρεπε να ψάλλω στους Εσπερινούς των Εοσρταζομένων Αγίων. Ίσως το θέμα να φαίνεται αφελές αλλά ο προβληματισμός έχει να κάνει με την ποικιλία που υπάρχει στα εν χρήσει Μηναία.

Στο ΣΤ και στο Νέον Εγκόλπιον υπάρχουν σημειωμένα τα Θεοτοκία των εορταζομένων Αγίων για τα Απόστιχα. Άλλες φορές όμως βλέπουμε σημειωμένα στο Μηναίο τα Θεοτοκία των αποστίχων του Σαββάτου. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Μια σκέψη μου είναι ότι για να βοηθήσει τον ψάλλοντα αν η ακολουθία τύχει εν Κυριακή.... αλλά σίγουρα δεν είναι ισχυρός ο λόγος αυτός...
 

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Στη Σλαβική παράδοση στα απόστιχα των εορταζομένων με πολυέλεο αγίων το θεοτοκίο για το "καί νῦν" είναι πάντα από τα αναστάσιμα (Σάββατο εσπέρας)
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Στη Σλαβική παράδοση στα απόστιχα των εορταζομένων με πολυέλεο αγίων το θεοτοκίο για το "καί νῦν" είναι πάντα από τα αναστάσιμα (Σάββατο εσπέρας)

Μια δεύτερη σκέψη είναι ότι ήταν "άτεχνες" οι συμπληρώσεις των ακολουθιών...
π.χ. Αγίας Παρασκευής.

Σίγουρα θα έχουν πολλά να πουν ο κ. Ανατολικιώτης, ο κ. Θεοδωράκης κι ο π. Μάξιμος.
 

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Οι ''άναρχες" συμπληρώσεις των ακολουθιών στα μηναία (πχ της αγ. Μαρίνας που έχει λιτή αλλά όχι καθίσματα :eek:) είναι όντως μεγάλο θέμα. Στην Ελλάδα λόγω και του τρόπου ψαλμωδίας που χρησιμοποιούμε ένα γενικό μηναίον δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ σε αντίθεση με τους Σλάβους (αλλά και αρχαιότερες παραδόσεις π.χ. Μονοφυσίτες Συρίας). Οι νέες εκδόσεις της Απ. Διακονίας και του Φωτός συμπεριέλαβαν κάποιες ακολουθίες σαν παράρτημα και αυτό είναι μια καλή αρχή.

Δυστυχώς όμως (σαν συλλέκτης ακολουθιών) βλέπω μεγάλη αναρχία στην έκδοση νέων φυλλάδων (πχ για τον ίδιο άγιο να υπάρχουν 3-4 και αμφίβολης ποιότητας). Όταν γυρίσω από άδεια θα επανέλθω στο θέμα αυτό...
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
"Σκαλίζοντας" την βιβλιοθήκη μου χθές έπεσα σε ένα τεύχος της ΣΥΜΒΟΛΗΣ όπου υπάρχει παρουσίαση της πολύ καλής ακολουθίας του Αποστόλου και Ευαγγελιστού Λουκά υπό του Ιερού Ναού Αγίου Λουκά Πατησίων όπου προϊστάμενος είναι ο Αρχ. π. Μάξιμος Ματθαίος.

Εκεί στα Απόστιχα υπάρχει το "Ο ποιητής και λυτρωτής μου" αντιγραφή από το Μηναίον.

Ποιό κάτω υπάρχει μια σημείωση ότι κανονικά αυτό λέγεται μόνον το Σάββατον (Εσπερινός Σαββάτου- Ακολουθία Κυριακής)

Ίσως όταν επιστρέψει ο π. Μάξιμος δώσει κάποιες απαντήσεις αλλά κι ο κ. Ανατολικιώτης ως υπεύθυνος της εκδόσεως της ΣΥΜΒΟΛΗΣ μας διαφωτίσει περισσότερο ώστε και στο σημείο αυτό να τηρείται η ορθή τάξη.
 
Last edited:

Nikos L.

Παλαιό Μέλος
Προφανώς το αναφέρει όταν η εορτή του αγίου συμπέσει ημέρα Κυριακή. σε άλλη ημέρα, μάλλον ζητεί ως Θεοτοκίον το "Θεοτοκε συ ει η αμπελος", αν το δοξαστικό ανήκει στον πλ Β΄.
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Προφανώς το αναφέρει όταν η εορτή του αγίου συμπέσει ημέρα Κυριακή. σε άλλη ημέρα, μάλλον ζητεί ως Θεοτοκίον το "Θεοτοκε συ ει η αμπελος", αν το δοξαστικό ανήκει στον πλ Β΄.

Σας φαίνεται λογικό να έχει το Μηναίον "Ο ποιητής και λυτρωτής μου" μόνο για τις Κυριακές;

Δηλαδή μία στις επτά είναι πιό δύσκολο να ψάξουμε άλλο βιβλίο αντί για έξι στις επτά; :confused:
 

Nikos L.

Παλαιό Μέλος
Περισσοτερο σε λάθος μου κάνει!!!
από κει και πέρα, όλα τα Θεοτοκία της Παναγίας είναι, πές όποιο θες.

Σοβαρα τώρα, μου φαίνεται λάθος και εξηγώ στο προηγούμενο μηνυμα το γιατί...
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Περισσοτερο σε λάθος μου κάνει!!!
από κει και πέρα, όλα τα Θεοτοκία της Παναγίας είναι, πές όποιο θες.

Σοβαρα τώρα, μου φαίνεται λάθος και εξηγώ στο προηγούμενο μηνυμα το γιατί...

Το θέμα είναι να ερευνηθεί τί ακριβώς πρέπει να συμβαίνει στις μνήμες αγίων (εκτός Κυριακής) και να διορθωθεί η κατάσταση.

Μετά από μια σχετική έρευνα που έκανα στα εν χρήσει μηναία διαπιστώνω μια ποικιλία...

π.χ. Αγίου Δημητρίου, Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου (13 Νοεμβ), και Αγίου Σάββα έχει τα Θεοτοκία εκ της Παρακλητικής

ενώ
π.χ. Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου (27 Ιαν.) "Θεοτόκε συ ει η άμπελος"...
 

Nikos L.

Παλαιό Μέλος
Αν η εορτή πέσει Τετάρτη ή Παρασκευή, τί θα πείς;; Προφανώς όχι το "ο ποιητής" διότι μετά ποιά η χρήση των Σταυροθεοτοκίων.....
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Αν η εορτή πέσει Τετάρτη ή Παρασκευή, τί θα πείς;; Προφανώς όχι το "ο ποιητής" διότι μετά ποιά η χρήση των Σταυροθεοτοκίων.....

Αγαπητέ Νίκο.

Μιλάμε για πλήρη ακολουθία.

Δεν αναφέρομαι σε ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ.

Ίσως ήταν λάθος μου που δεν το σημείωσα αλλά δες και το θέμα:
Θεοτοκίον αποστίχων ΕΟΡΤΑΖΟΜΕΝΩΝ ΑΓΙΩΝ
 
Last edited:

Nikos L.

Παλαιό Μέλος
Αγαπητέ Νίκο.

Μιλάμε για πλήρη ακολουθία.

Δεν αναφέρομαι σε ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ.

Ίσως ήταν λάθος μου που δεν το σημείωσα αλλά δες και το θέμα:
Θεοτοκίων αποστίχων ΕΟΡΤΑΖΟΜΕΝΩΝ ΑΓΙΩΝ

δεν καταλαβαίνω τη διαφορά, όταν συντρέχουν ορισμένες προϋποθέσεις.
Η πλήρης ακολουθία του Χ αγίου τροποποιείται κατάλληλα-ανάλογα, αν η εορτή συμπέσει....
βεβαια, έχεις δίκιο κάπου όταν αναφέρεσαι σε συγκεκριμένους αγίους. πχ στον αγ Νικόλαο έχει στους αίνους το μηναίο θεοτοκίο ανάλογο με το Σαλπίσωμεν εν σάλπιγγι (μισή σελίδα κείμενο). Τα δίπτυχα, ζητούσαν πέρυσι (αν θυμάμαι καλα) το μακαρίζομεν σε...που είναι 3 σειρές.
τετοιες αλλαγές θα δεις πολλές.
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
δεν καταλαβαίνω τη διαφορά, όταν συντρέχουν ορισμένες προϋποθέσεις.
Η πλήρης ακολουθία του Χ αγίου τροποποιείται κατάλληλα-ανάλογα, αν η εορτή συμπέσει....
βεβαια, έχεις δίκιο κάπου όταν αναφέρεσαι σε συγκεκριμένους αγίους. πχ στον αγ Νικόλαο έχει στους αίνους το μηναίο θεοτοκίο ανάλογο με το Σαλπίσωμεν εν σάλπιγγι (μισή σελίδα κείμενο). Τα δίπτυχα, ζητούσαν πέρυσι (αν θυμάμαι καλα) το μακαρίζομεν σε...που είναι 3 σειρές.
τετοιες αλλαγές θα δεις πολλές.

Δεν εννοώ αυτές τις αλλαγές...

Όταν η μνήμη εορταζομένου Αγίου (πλήρη ακολουθία, Αναγνώσματα, Λιτή, Πολυέλεος, Ευαγγέλιον Όρθρου) συμπέσει εκτός Κυριακής ΔΕΝ ΨΑΛΛΟΝΤΑΙ ΣΤΑΥΡΟΘΕΟΤΟΚΙΑ.
Πού έχετε δεί εσείς κάτι διαφορετικό;
 

Nikos L.

Παλαιό Μέλος
Δεν εννοώ αυτές τις αλλαγές...

Όταν η μνήμη εορταζομένου Αγίου (πλήρη ακολουθία, Αναγνώσματα, Λιτή, Πολυέλεος, Ευαγγέλιον Όρθρου) συμπέσει εκτός Κυριακής ΔΕΝ ΨΑΛΛΟΝΤΑΙ ΣΤΑΥΡΟΘΕΟΤΟΚΙΑ.
Πού έχετε δεί εσείς κάτι διαφορετικό;

δεν αντιλέγω για τα περισσότερα...κάποιες παράξενες αλλαγές οφείλονται σ' αυτόν που ποιεί την ακολουθία κ για τους λόγους του βάζει συγκεκριμένο θεοτοκίο, ανάλογα και με την εορτή (Δεσποτική ή Θεομητορική) που προηγείται ή έπεται (βλ. Αγ. Ανδρέα, Νικόλαο κλπ).
όσο για τα ΣΤΑΥΡΟΘΕΟΤΟΚΙΑ ψαλλονται μόνο 2 φορές τη βδομάδα!!!
 

Dionysios

Διονύσιος Ἀνατολικιώτης, «γηράσκω ἀεὶ διορθούμενο
όσο για τα ΣΤΑΥΡΟΘΕΟΤΟΚΙΑ ψαλλονται μόνο 2 φορές τη βδομάδα!!!
Νὰ διευκρινίσωμεν τὸ ἑξῆς. ὁ Δημήτριος Καλπακίδης ἔχει ἀπολύτως δίκαιο στὰ ὅσα σημειώνει περὶ σταυροθεοτοκιων. ψάλλονται μόνον σὲ ἡμέρες μὲ ἀκολουθίαν καθημερινὴν καὶ μὴ ἑορτάσιμον, τετάρτην ἢ παρασκευήν, ὅτε ψάλλεται καὶ παρακλητική. ἂν τετάρτη ἢ παρασκευὴ τύχῃ ἑορτάσιμος ἀκολουθία μὲ καθίσματα ὄρθρου καὶ δοξολογίαν μεγάλην (π.χ. τοῦ ὁσίου ᾿Αθανασίου τοῦ ἐν Ἄθῳ 5 ἰλ., τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, τοῦ ἁγίου Παντελεήμονος κ.λπ.) δὲν λέγονται σταυροθεοτοκία. ἀλλὰ καὶ νὰ ἤθελε κανεὶς νὰ πῇ σταυροθεοτοκία, ποῦ θὰ τὰ εὕρισκε; ἀφοῦ τὸ μηναῖον δὲν ἔχει. ἐκ τῆς παρακλητικῆς; ὄχι, διότι 1ον) δὲν συμψάλλεται, 2ον) δὲν θὰ εἶναι τὸ θεοτοκίον ὁμόηχον μὲ τὸ δοξαστικόν (διότι ἐν ταῖς καθημεριναῖς ψάλλομεν ἐκ τῆς ὀκτωήχου τὴν ἀκολουθίαν τῆς ἡμέρας εἰς τὸν ἦχον τῆς ἑβδομάδος).
Τοῦ ἁγίου Νικολάου ἂν τύχῃ τετάρτη ἢ παρασκευή, λέει κανεὶς σταυροθεοτοκία; καὶ ποῦ τὰ εὑρίσκει, ἀφοῦ ἡ ἀκολουθία δὲν ἔχει. θὰ πρόκειται περὶ συγχύσεως.
᾿Επίσης σταυροθεοτοκία δὲν λέγονται στὶς προεόρτιες καὶ μεθέορτες ἡμέρες. ἀνοῖξτε τὰ μηναῖα νὰ τὸ δῆτε.
Τὸ πρόβλημα δημιουργεῖται σὲ ἡμέρες ὅπως τῆς ἁγίας Κυριακῆς καὶ τοῦ ἁγίου Προκοπίου, ποὺ κανονικῶς ἡ ἀκολουθία ψάλλεται ἄνευ δοξολογίας μεγάλης καὶ ἑπομένως τετάρτη καὶ παρασκευὴ μὲ σταυροθεοτοκία. ἂν ὅμως ψάλλομε δοξολογίαν μεγάλην, ἐπειδὴ τιμῶνται σήμερα σὲ πολλοὺς ναούς, δὲν λέγονται τὰ σταυροθεοτοκία, ἀλλὰ τὰ ὑπάρχοντα θεοτοκία.
 

Dionysios

Διονύσιος Ἀνατολικιώτης, «γηράσκω ἀεὶ διορθούμενο
... πχ στον αγ Νικόλαο έχει στους αίνους το μηναίο θεοτοκίο ανάλογο με το Σαλπίσωμεν εν σάλπιγγι (μισή σελίδα κείμενο). Τα δίπτυχα, ζητούσαν πέρυσι (αν θυμάμαι καλα) το μακαρίζομεν σε...που είναι 3 σειρές...
Στὶς 6 δεκεμβρίου τὰ Δίπτυχα δὲν ζητοῦν τίποτε. πρέπει ὅλοι οἱ ψάλλοντες νὰ μελετήσουν τὸ Τυπικὸν Βιολάκη, ἀλλιῶς τυπικὸν δὲν ξέρουν. ἐκεῖ ὁρίζεται τὸ θεοτοκίον τῶν αἴνων τῆς 6ης δεκ.. καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ σωστό, καὶ ὄχι τὸ σημειούμενον εἰς τὸ μηναῖον.
᾿Εδῶ καὶ 5 χρόνια μὲ τὴν ἔκδοσιν τῆς «Συμβολῆς» ἐπισημαίνω τέτοια λάθη, ὅτι στὰ λειτουργικὰ βιβλία ἔχουν γίνει αὐθαίρετες νεώτερες ἐπεμβάσεις. καὶ πρὸ ἐμοῦ τὰ ἔλεγε ὁ μακαρίτης Γεώργιος Μπεκατῶρος καὶ ἄλλοι. ἀλλὰ φαίνεται... «φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ»!
 

Nikos L.

Παλαιό Μέλος
Νὰ διευκρινίσωμεν τὸ ἑξῆς. ὁ Δημήτριος Καλπακίδης ἔχει ἀπολύτως δίκαιο στὰ ὅσα σημειώνει περὶ σταυροθεοτοκιων. ψάλλονται μόνον σὲ ἡμέρες μὲ ἀκολουθίαν καθημερινὴν καὶ μὴ ἑορτάσιμον, τετάρτην ἢ παρασκευήν, ὅτε ψάλλεται καὶ παρακλητική. ἂν τετάρτη ἢ παρασκευὴ τύχῃ ἑορτάσιμος ἀκολουθία μὲ καθίσματα ὄρθρου καὶ δοξολογίαν μεγάλην (π.χ. τοῦ ὁσίου ᾿Αθανασίου τοῦ ἐν Ἄθῳ 5 ἰλ., τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, τοῦ ἁγίου Παντελεήμονος κ.λπ.) δὲν λέγονται σταυροθεοτοκία. ἀλλὰ καὶ νὰ ἤθελε κανεὶς νὰ πῇ σταυροθεοτοκία, ποῦ θὰ τὰ εὕρισκε; ἀφοῦ τὸ μηναῖον δὲν ἔχει. ἐκ τῆς παρακλητικῆς; ὄχι, διότι 1ον) δὲν συμψάλλεται, 2ον) δὲν θὰ εἶναι τὸ θεοτοκίον ὁμόηχον μὲ τὸ δοξαστικόν (διότι ἐν ταῖς καθημεριναῖς ψάλλομεν ἐκ τῆς ὀκτωήχου τὴν ἀκολουθίαν τῆς ἡμέρας εἰς τὸν ἦχον τῆς ἑβδομάδος).
Τοῦ ἁγίου Νικολάου ἂν τύχῃ τετάρτη ἢ παρασκευή, λέει κανεὶς σταυροθεοτοκία; καὶ ποῦ τὰ εὑρίσκει, ἀφοῦ ἡ ἀκολουθία δὲν ἔχει. θὰ πρόκειται περὶ συγχύσεως.
᾿Επίσης σταυροθεοτοκία δὲν λέγονται στὶς προεόρτιες καὶ μεθέορτες ἡμέρες. ἀνοῖξτε τὰ μηναῖα νὰ τὸ δῆτε.
Τὸ πρόβλημα δημιουργεῖται σὲ ἡμέρες ὅπως τῆς ἁγίας Κυριακῆς καὶ τοῦ ἁγίου Προκοπίου, ποὺ κανονικῶς ἡ ἀκολουθία ψάλλεται ἄνευ δοξολογίας μεγάλης καὶ ἑπομένως τετάρτη καὶ παρασκευὴ μὲ σταυροθεοτοκία. ἂν ὅμως ψάλλομε δοξολογίαν μεγάλην, ἐπειδὴ τιμῶνται σήμερα σὲ πολλοὺς ναούς, δὲν λέγονται τὰ σταυροθεοτοκία, ἀλλὰ τὰ ὑπάρχοντα θεοτοκία.


2 φορές τη βδομάδα είπα κι εγώ.

επίσης, ανεφερα Θεοτοκία που προηγούνται κ επονται Θεομητορικών κ Δεσποτικών εορτων, πχ: αγ Ανδρέας, Νικόλαος κλπ.
ΥΓ: στο χωρο εργασίας δεν εχω το Τυπικο μαζι, για περιπτωση λαθους.....
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
2 φορές τη βδομάδα είπα κι εγώ.

επίσης, ανεφερα Θεοτοκία που προηγούνται κ επονται Θεομητορικών κ Δεσποτικών εορτων, πχ: αγ Ανδρέας, Νικόλαος κλπ.
ΥΓ: στο χωρο εργασίας δεν εχω το Τυπικο μαζι, για περιπτωση λαθους.....
Αντιγράφω το μήνυμα του κ. Ανατολικιώτη για να το δείτε καλύτερα γιατί μάλλον βγάλατε λανθασμένα συμπεράσματα:

"ψάλλονται μόνον σὲ ἡμέρες μὲ ἀκολουθίαν καθημερινὴν καὶ μὴ ἑορτάσιμον, τετάρτην ἢ παρασκευήν, ὅτε ψάλλεται καὶ παρακλητική. ἂν τετάρτη ἢ παρασκευὴ τύχῃ ἑορτάσιμος ἀκολουθία μὲ καθίσματα ὄρθρου καὶ δοξολογίαν μεγάλην (π.χ. τοῦ ὁσίου ᾿Αθανασίου τοῦ ἐν Ἄθῳ 5 ἰλ., τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, τοῦ ἁγίου Παντελεήμονος κ.λπ.) δὲν λέγονται σταυροθεοτοκία."
 
Last edited:

Nikos L.

Παλαιό Μέλος
ΕΧΕΙς ΑΠΟΛΥΤΟ ΔΙΚΙΟ

βεβαια, το ζητημα δεν ειναο μονο τα σταυροθεοτοκία (αρχικό θέμα). μην κολλας σ' αυτα μόνο...γι' αυτο εδωσα πχ αγιων συγκεκριμενων.
 
Last edited:

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Επαναφέρω το αρχικό μου μήνυμα για να μην ξεφύγουμε κι άλλο από το θέμα:

Ένας προβληματισμός μου από παλαιά ήταν πιό Θεοτοκίον έπρεπε να ψάλλω στους Εσπερινούς των Εοσρταζομένων Αγίων. Ίσως το θέμα να φαίνεται αφελές αλλά ο προβληματισμός έχει να κάνει με την ποικιλία που υπάρχει στα εν χρήσει Μηναία.

Στο ΣΤ και στο Νέον Εγκόλπιον υπάρχουν σημειωμένα τα Θεοτοκία των εορταζομένων Αγίων για τα Απόστιχα. Άλλες φορές όμως βλέπουμε σημειωμένα στο Μηναίο τα Θεοτοκία των αποστίχων του Σαββάτου. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Μια σκέψη μου είναι ότι για να βοηθήσει τον ψάλλοντα αν η ακολουθία τύχει εν Κυριακή.... αλλά σίγουρα δεν είναι ισχυρός ο λόγος αυτός...
 
Top