20. Περὶ τῆς μνήμης καὶ τοῦ κανόνος τῶν Ὁσίων Πατέρων τῶν ἐν τῇ Μονῇ τοῦ Ἁγίου Σάββα ἀναιρεθέντων

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Πανηγυρίζει ἡ Λαύρα τοῦ ἁγίου Σάβα τοὺς ὁσιομάρτυρες πατέρες της, καὶ ὁ ὅσιος Στέφανος ὁ Σαβαΐτης (+794) συνέταξε τὸν κανόνα τοῦ Μηναίου γιὰ τὴν Λαύρα του, γιὰ ψαλμωδία εἰς 8, πρὸ τῆς συνθέσεως καὶ διαδόσεως τῶν τριῳδίων τοῦ Τριῳδίου ἀπὸ τὸν ὅσιο Θεόδωρο τὸν Στουδίτη (+826) καὶ τὸν ἀδελφό του Ἰωσὴφ Θεσσαλονίκης (+832) καὶ τῆς Παρακλητικῆς Ἰωσὴφ τοῦ ὑμνογράφου (+886). Στοὺς ἄλλους ναοὺς σήμερα, στὶς ᾠδὲς ἄνευ τριῳδίων, ψάλλεται ὁ κανόνας μετὰ τοῦ εἱρμοῦ εἰς 6. Στὴν δ' ᾠδὴ καταλιμπάνονται 2 τροπάρια διαφορετικὰ κατ' ἔτος. Π.χ. στὰ περιττὰ ἔτη καταλιμπάνουμε τὰ ἀρχικὰ τροπάρια κανόνων, ἐνῶ στὰ ἄρτια τὰ τελευταῖα. Στὴν ζ’ ᾠδὴ καταλιμπάνομε ἕνα τροπάριο.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Στήν η΄ λείπει θεοτοκίον ;
Τό τελευταῖο τροπάριο (Οἱ διττὴν ὑπόστασιν) τί εἶναι ;
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Δὲν λείπει τροπάριο. Εἶναι δογματικὸ-τριαδικό.

Οἱ ἑξῆς ᾠδὲς τῶν παρακάτω κανόνων καταλήγουν σὲ τριαδικὸ ἄνευ θεοτοκίου:

η’ καὶ θ’ σταυροαναστασίμου α’ ἤχου

θ’ ἀναστασίμου β’ ἤχου

ζ’ ἀναστασίμου καὶ η’ σταυροαναστασίμου γ’ ἤχου

ζ’ σταυροαναστασίμου καὶ θεοτόκου, η’ σταυροαναστασίμου καὶ θ’ ἀναστασίμου δ’ ἤχου

θ’ ἀναστασίμου πλ. β’ ἤχου

θ’ ἀναστασίμου βαρέος ἤχου

ζ’ καὶ η’ ἀναστασίμου πλ. δ’ ἤχου

η’ θείας μεταλήψεως

η’ Τετάρτης βαρέος ἤχου θεοτοκαρίου Νικοδήμου

ζ’ Νοεμβρίου 8

ζ’ καὶ η’ Μαΐου 8

ζ’ Ἰουνίου 13

η’ Ἰουλίου 1

η’ Ἰουλίου 30

η' ᾠδὴ τοῦ κανόνος τοῦ τριῳδίου τῆς ε' Κυριακῆς τῶν νηστειῶν.

Οἱ στίχοι τῆς ζ’ καὶ η’ ᾠδῆς δὲν συνδυάζονται τόσο μὲ θεοτοκία.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Εὐχαριστοῦμε Μανόλη καί γιά τό θέμα καί γιά τήν ἀπάντηση στό ἐρώτημά μου.
Ἄν καί ἔχεις δίκιο ἀπό τήν ἔρευνά σου, ἐγώ ἀπό μία ἔρευνα πού ἔκανα, μετά τήν ἐρώτησή μου, διαπίστωσα, ὅτι αὐτά τά θεοτοκία –ἐκτός ἀκροστιχίδος–, εἰδικότερα τῶν α΄, γ΄, ζ΄ καί θ΄ ᾠδῶν εἶναι βαθύτατα δογματικά καί ἀντιαιρετικά, τῆς κακοδοξίας τῶν πάσης φύσεως μονοφυσιτῶν, Σευήρου, Ἀπολιναρίου, Νεστορίου κλπ., στήν ὁποία κακοδοξία ἐμπλέκεται καί τό πρόσωπον τῆς Θεοτόκου, ὅπως ὁ ἅγιος (μέγιστος) Μάξιμος ἐδογμάτισεν καί ἀντέκρουσεν αὐτήν τήν κακοδοξία, ἑπόμενος τοῖς ἁγίοις Πατράσιν.

Δειγματολειπτικά παραθέτω ἀπό τόν 91 τόμο τῆς PG Migne.

Καί πάλιν τοῦ αὐτοῦ καί ἑνός Χριστοῦ τά τε θαύματα καί τά πάθη, καί τοῦ αὐτοῦ τάς δύο γεννήσεις, τήν τε προαιώνιον ἀσωμάτως ἐκ τοῦ Πατρός, καί τήν χρονικήν ἐκ Μητρός καί Παρθένου σωματικῶς δι᾿ ἡμᾶς γεγενημένην. ∆ιό μάλιστα καί κατά ἀλήθειαν κυρίως Θεοτόκον αὐτήν ὁμολογοῦμεν, ὡς τόν ἐκ Πατρός γεννηθέντα πρό πάντων τῶν αἰώνων Θεόν Λόγον, ἐπ᾿ ἐσχάτων τῶν χρόνων ἐξ αὐτῆς σαρκωθέντα γεννήσασαν. Μίαν δέ φύσιν σύνθετον τόν Χριστόν παντελῶς παραιτούμεθα λέγειν· οὐ μόνον διά τάς εἰρημένας αἰτίας, ἀλλ᾿ ὅτι καί μηδείς καθ᾿ ὅλου τῶν ἐγκρίτων Πατέρων πέφανται μέχρι τῆς δεῦρο ταύτην εἰρηκώς τήν φωνήν· καί ὡς προδήλως Ἀπολιναρίου τοῦ αἱρετικοῦ, καί τῶν αὐτοῦ φοιτητῶν ὑπάρχουσαν γέννημα· ὧν ἀποδεξάμενος Σευήρος τήν πλάνην, εἰκότως καί ταῖς φωναῖς καλλωπίζεται. Οὐ γάρ φυσική μονάς κατά σύνθεσίν ἐστιν ὁ Χριστός κατ᾿ Ἀπολινάριον καί Σευήρον, ἕως σωζομένην διαφυλλάττει τῶν ἐξ ὧν ἐστι φύσεων καί μετά τήν ἕνωσιν ἀσύγχυτον τήν ἑτερότητα. Οὔτε μήν ὑποστατική δυάς κατά Νεστόριον, ἕως μή καθ᾿ ἑαυτά τά συνελθόντα καί ἀλλήλων διακεκριμένα παντελῶς ὑφεστήκασι· καί ἕως εἷς ἐστιν ὁ σαρκωθείς Θεός Λόγος καί μετά τήν σάρκωσιν, καί μή προϋποστᾶσαν τῷ οἰκείῳ λόγῳ τῆς φύσεως, τήν ἑνωθεῖσαν αὐτῷ λογικῶς τε καί νοερῶς ἐψυχωμένην σάρκα προσέλαβεν· ἀλλ᾿ ὑπόστασις μία σύνθετος κατά τούς Πατέρας, καθ᾿ ἥν ὅλος τε Θεός ἐστιν ὁ αὐτός καί εἷς τῆς ἁγίας καί πανευφήμου Τριάδος μετά τῆς ἀνθρωπότητος διά τήν θεότητα, καί ὅλος ἄνθρωπος ὁ αὐτός, καί εἷς τῶν ἀνθρώπων μετά τῆς θεότητος διά τήν ἀνθρωπότητα.

Ὁπότε καί τό τελευταῖο τροπάριο τῆς η΄ ᾠδῆς κάλλιστα δύναται νά λογισθεῖ ὡς θεοτοκίον (ὅπως σέ κάποια ἔκδοση εἶδα τόν χαρακτηρισμό).

Σημ. Στό ψάξιμό μου ἔβαλα καί τίς λέξεις «διττὴν ὑπόστασιν» καί τήν τριάδα «ὡς τετράδα σέβοντες», ὅπου βρῆκα πολλά δογματικά, τά ὁποῖα δέν εἶναι δυνατόν νά παραθέσω.

[Σημ. συντ. Τό θέμα, μέ μόνιμη ἀνακατεύθυνση, μεταφέρθηκε καί στά Ιστορικά και Ερμηνευτικά Υμνολογίας.]
 
Top