Συνημμένως η α' ωδή του Κανόνος
κατά το «Χριστός γεννᾶται», ήχος α'.
Από την Κυριακή των Προπατόρων, συνημμένως:
• δοξαστικόν Αποστίχων.
• οι α΄, γ΄ και θ΄ ωδές.
• απόδοση των υμνογραφικών κειμένων στην νεοελληνική.
Δοξαστικό ἀποστίχων ἑσπερινοῦ Προπατόρων.
Ἦχος γ'. Γερμανοῦ.
Τῶν Προπατόρων τὸ σύστημα, οἱ φιλέορτοι δεῦτε, ψαλμικῶς εὐφημήσωμεν∙ Ἀδὰμ τὸν Προπάτορα, Ἐνώχ, Νῶε, Μελχισεδέκ, Ἀβραάμ, Ἰσαὰκ καὶ Ἰακώβ· μετὰ νόμον, Μωϋσῆν καὶ Ἀαρών, Ἰησοῦν, Σαμουὴλ καὶ Δαυΐδ· μεθ' ὧν τὸν Ἡσαΐαν, Ἱερεμίαν, Ἰεζεκιήλ, καὶ Δανιὴλ καὶ τοὺς δώδεκα, ἅμα Ἠλιού, Ἐλισαῖον καὶ τοὺς ἅπαντας, Ζαχαρίαν καὶ τὸν Βαπτιστήν, καὶ τοὺς κηρύξαντας Χριστόν, τὴν ζωὴν καὶ ἀνάστασιν τοῦ γένους ἡμῶν.
Απόδοση στην νεοελληνική
Όλοι οι φιλέορτοι, ας εγκωμιάσουμε με ψαλμούς την χορεία των Προπατόρων∙ τον Προπάτορα Αδάμ, τον Ενώχ, τον Νώε, τον Μελχισεδέκ, τον Αβραάμ, τον Ισαάκ και τον Ιακώβ∙ και ακόμη αυτούς που έζησαν αφού επιδόθηκε από τον Θεό στους Ισραηλίτες ο «Μωσαϊκός Νόμος», δηλαδή τον Μωυσή και τον Ααρών, τον Ιησού του Ναυή, τον Σαμουήλ και τον Δαυΐδ∙ επίσης μαζί με αυτούς τον Ηλία, τον Ελισαίο και όλους τους Προφήτες, βεβαίως τον Ζαχαρία και τον Ιωάννη τον Πρόδρομο και Βαπτιστή, και τέλος όλους όσοι κήρυξαν την έλευση του Χριστού, που είναι η ζωή και η ανάσταση του γένους των ανθρώπων (Μετάφραση: Κωνσταντίνος Σκαρμούτσος).
Ἐκ τοῦ Κανόνος τῶν Προπατόρων.
ᾨδὴ α'. Ἦχος α'. Χριστὸς γεννᾶται.
Πατράσιν αἶνον προσάξωμεν, πρὸ Νόμου καὶ ἐν Νόμῳ ἐκλάμψασι, καὶ τὸν ἐκ Παρθένου λάμψαντα, Κύριον καὶ Δεσπότην γνώμῃ ὀρθῇ, τεθεραπευκόσι, καὶ ἀδύτου φωτισμοῦ, νῦν ἀπολαύουσιν.
Απόδοση στην νεοελληνική
Ας απευθύνουμε επαίνους σε όλους τους Πατέρες που έζησαν θεαρέστως πριν και μετά τον «Μωσαϊκό Νόμο», και με ορθή κρίση υπηρέτησαν τον Κύριο και Δεσπότη που επεφάνη από Παρθένο, ενώ τώρα απολαμβάνουν ως επιβράβευση το άδυτο φως που ακτινοβολεί ο Φωτοδότης Χριστός. (Μετάφραση: Κωνσταντίνος Σκαρμούτσος).
Στίχ. Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ, πρεσβεύσατε ὑπὲρ ἡμῶν.
Ἀδὰμ τὸν πρῶτον τιμήσωμεν, χειρὶ τετιμημένον τοῦ κτίσαντος, καὶ πάντων ἡμῶν Προπάτορα, ἤδη γεγενημένον καὶ ἐν σκηναῖς, ταῖς ἐπουρανίαις, μετὰ πάντων ἐκλεκτῶν ἀναπαυόμενον.
Απόδοση στην νεοελληνική
Ας τιμήσουμε τον πρωτόπλαστο και προπάτορά μας Αδάμ που τιμήθηκε όσο κανείς άλλος, αφού πλάστηκε από το χέρι του ίδιου του Δημιουργού, και σήμερα ήδη αναπαύεται με όλους τους δικαίους στις επουράνιες σκηνές (Μετάφραση: Κ. Σ.).
Δόξα.
Τὸν Ἄβελ δῶρα προσάγοντα, ψυχῇ εὐγενεστάτῃ προσήκατο, ὁ πάντων Θεὸς καὶ Κύριος· τοῦτον δὲ μιαιφόνῳ πάλαι χειρί, τεθανατωμένον, ἀνεκόμισε πρὸς φῶς, ὡς θεῖον Μάρτυρα.
Απόδοση στην νεοελληνική
Ο πάντων Θεός και Κύριος δέχθηκε κοντά του τον μακάριο Άβελ, ο οποίος τού προσέφερε δώρα με ευγενέστατη ψυχή∙ και επειδή αυτός θανατώθηκε από φονικό χέρι, τον πήρε κοντά του στο φως ως θείο μάρτυρα (Μετάφραση: Κ. Σ).
Καὶ νῦν. Θεοτοκίον.
Ῥητῶν ἐνθέων ἀκούσωμεν, βοώντων τοῦ Χριστοῦ τὴν ἀνάδειξιν· ἰδοὺ γὰρ Σπηλαίῳ τίκτεται, Κόρης ἐξ ἀπειράνδρου· οὗ τὸν φρικτόν, τόκον προμηνύει, Ἀστρολόγοις ὁ ἀστὴρ ἐπιφαινόμενος.
Απόδοση στην νεοελληνική
Ας ακούσουμε, αδελφοί, τους ένθεους λόγους των αγίων που διακηρύσσουν την φανέρωση του Χριστού στον κόσμο∙ να λοιπόν! γεννιέται σε σπήλαιο από Κόρη απείρανδρο και τον φρικτό τόκο προμηνύει στους Αστρολόγους ξαφνική εμφάνιση άστρου στον ουρανό (Μετάφραση: Κ. Σ.).
ᾨδὴ γ'. Τῷ πρὸ τῶν αἰώνων.
ᾌδεται ἐν κόσμῳ, τὸ τοῦ Σὴθ πρὸς τὸν Κτίστην διάπυρον· ἐν γὰρ ἀμέμπτῳ πολιτείᾳ, καὶ ψυχῆς διαθέσει, αὐτὸν ὄντως ἐθεράπευσε· καὶ νῦν ἐν χώρᾳ τῶν ζώννων βοᾷ· Ἅγιος εἶ Κύριε.
Απόδοση στην νεοελληνική
Επαινείται με ψαλμούς στον κόσμο η φλογερή πίστη του δικαίου Σηθ προς τον Κύριο∙ ο οποίος με την άμεμπτη ζωή του διακόνησε, πράγματι, τον Δημιουργό του με καθαρή καρδιά∙ και τώρα ευρισκόμενος σε χώρα ζώντων διακηρύσσει∙ Άγιος είσαι, Κύριε (Μετάφραση: Κ. Σ.).
Στίχ. Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ, πρεσβεύσατε ὑπὲρ ἡμῶν.
Στόματι καὶ γλώσσῃ, καὶ καρδίᾳ Ἐνὼς ὁ θαυμάσιος, ἐπικαλεῖσθαι θεοφρόνως, τὸν τῶν ὅλων Δεσπότην, Θεὸν ἤλπισεν ἐν πνεύματι· καὶ εὐαρέστως βιώσας ἐν γῇ, κλέος ἀπηνέγκατο.
Απόδοση στην νεοελληνική
Με στόμα, γλώσσα και καρδιά ο θαυμάσιος Ενώς, επικαλούμεννος με ευσέβεια τον Δεσπότη των όλων, έστρεψε με όλη του την καρδιά την ελπίδα του στον Θεό∙ και αφού έζησε στη γη με ευάρεστο τρόπο, κέρδισε καλή φήμη (Μετάφραση: Κ. Σ.).
Δόξα.
Ἱερολογίαις, ἱεραῖς τὸν Ἐνὼχ μακαρίσωμεν· εὐαρεστήσας γὰρ Κυρίῳ, μετετέθη ἐν δόξῃ, ὀφθεὶς κρείττων καθὼς γέγραπται, θανάτου οἷα Θεοῦ πεφυκώς, δοῦλος γνησιώτατος.
Απόδοση στην νεοελληνική
Με ιερούς λόγους ας μακαρίσουμε, αδελφοί, τον Ενώχ, ο οποίος ευαρεστώντας τον Κύριο, μετατέθηκε με δόξα στους ουρανούς∙ και όπως έχει γραφεί, αποδείχθηκε ισχυρότερος από τον θάνατο, σαν γνησιώτατος δούλος του Θεού που ήταν εκ φύσεως (Μετάφραση: Κωνσταντίνος Σκαρμούτσος).
Καὶ νῦν. Θεοτοκίον.
Νῦν ἡ προσδοκία, τῶν Ἐθνῶν ἐκ Παρθένου προέρχεται· καὶ Βηθλεὲμ τὴν κεκλεισμένην, ὑπανοίγει προσφόρως, Ἐδὲμ Λόγον σωματούμενον, εἰσδεδεγμένη καὶ φάτνῃ σαρκί, ἐπανακλινόμενον.
Απόδοση στην νεοελληνική
Σήμερα η προσδοκία των εθνών από Παρθένο προέρχεται∙ και η Βηθλεέμ κρυφανοίγει καταλλήλως την κεκλεισμένη Εδέμ (τον Παράδεισο), δεχόμενη τον σωματούμενο Λόγο που πλαγίασε με σάρκα σε φάτνη (Μετάφραση: Κ. Σ.).
ᾨδὴ θ'. Μυστήριον ξένον.
Ἰσχύϊ σου πάλαι, δυνάμεις ἐποίησαν, θυγατέρες Κύριε, Ἄννα καὶ Ἰουδὶθ καὶ Δεβόρρα, Ὀλδά, Ἰαήλ τε, Ἐσθὴρ, Σάρρα Μαριὰμ Μωσέως καὶ Ῥαχήλ, καὶ Ῥεβέκκα καὶ ἡ Ῥοὺθ αἱ μεγαλόφρονες.
Απόδοση στην νεοελληνική
Κύριε, κάποτε σε χρόνους παλιούς, χάρη στη δύναμή σου, κάποιες κόρες του Ισραήλ με υψηλό φρόνημα, κατόρθωσαν έργα θαυμαστά, όπως η Άννα, η Ιουδήθ και η Δεβόρρα, η Ολδά και η Ιαήλ, η Εσθήρ, η Σάρρα, η Μαριάμ, αδερφή του Μωϋσή, καθώς και η Ραχήλ, η Ρεβέκκα και η Ρουθ, γυναίκες γενναίες, μεγαλόψυχες (Μετάφραση: Ειρήνη Τσαμκιράνη).
Στίχ. Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ, πρεσβεύσατε ὑπὲρ ἡμῶν.
Ὡς σβέσαντες Παῖδες, Ἁγίους τὴν κάμινον, ἱερῶς τιμήσωμεν, ἅμα τῷ Δανιὴλ τῷ Προφήτῃ, πᾶσι δικαίοις σαφῶς, τοῖς πρὸ Νόμου διαλάμψασι καλῶς, καὶ ἐν Νόμῳ τόν Δεσπότην θεραπεύσασιν.
Απόδοση στην νεοελληνική
Ας τιμήσουμε με κάθε ιεροπρέπεια τους τρεις Αγίους Παίδες που έσβησαν τη φωτιά της καμίνου, μαζί μ΄αυτούς ας τιμήσουμε και τον Δανιήλ τον Προφήτη, βεβαίως και όλους τους δικαίους άνδρες, που έζησαν προ του Νόμου του Μωϋσέως και ακτινοβόλησαν με το έργο τους, αλλά και όσους έζησαν κατά την εποχή του Νόμου και προσέφεραν τη λατρεία τους στον Δεσπότη και Κύριο (Μετάφραση: Ε. Τ.).
Στίχ. Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ, πρεσβεύσατε ὑπὲρ ἡμῶν.
Σοφώτατοι θεῖοι, Προφῆται γεγένηνται, Ἀβραὰμ ἀπόγονοι, τὸν ἐκ τοῦ Ἀβραάμ, καὶ Ἰούδα τικτόμενον Λόγον, θερμῶς προαναγγείλαντες ἐν Πνεύματι· αὐτῶν ἱκεσίαις, Ἰησοῦ πάντας οἰκτείρησον.
Απόδοση στην νεοελληνική
Από τους απογόνους του Αβραάμ προήλθαν σοφώτατοι και θείοι Προφήτες, οι οποίοι μίλησαν δια Πνεύματος Αγίου και προανήγγειλαν ενθέρμως την έλευση του θείου Λόγου, που επρόκειτο να γεννηθεί από τη γενιά του Αβραάμ και του Ιούδα· με τις ικεσίες αυτών, Κύριε Ιησού, όλους σπλαχνίσου μας (Μετάφραση: Ε. Τ.).
Δόξα.
Ἡγίασται πᾶσα ἡ κτίσις, τῇ μνήμῃ ὑμῶν, καὶ πανηγυρίζουσα, κράζει ἱκετικῶς ἐκβοῶσα· Δέησιν Κυρίῳ, ἀεὶ προσαγάγετε Μακάριοι, τυχεῖν αἰωνίων ἀγαθῶν τοὺς εὐφημοῦντας ὑμᾶς.
Απόδοση στην νεοελληνική
Η θεία ημέρα της μνήμης σας, άγιοι Πατέρες, αγιάζει όλη την κτίση, που μέσα στον χαρμόσυνο πανηγυρισμό της ανακράζει βοώντας ικετευτικά: Ας αναπέμπετε πάντοτε, Μακάριοι, δέηση προς τον Κύριο για όσους σας τιμούν και σας εγκωμιάζουν, ώστε να απολαύσουν τα αιώνια αγαθά (Μετάφραση: Ε. Τ.).
Καὶ νῦν. Θεοτοκίον.
Φορέσας με ἐκ τῆς Παρθένου προέρχεται, καὶ Σπηλαίῳ τίκτεται, Λόγος ὁ τοῦ Πατρὸς ἀσυγχύτως· χόρευε ἡ κτίσις, φωναῖς εὐχαρίστοις μεγαλύνουσα, αὐτοῦ τὴν δι' οἶκτον, παναγίαν συγκατάβασιν.
Απόδοση στην νεοελληνική
Ο Λόγος του Θεού και Πατρός ντύθηκε τη σάρκα μου, εμένα του πεσμένου ανθρώπου, και μέσα από το σώμα της Παρθένου έρχεται στη γη, έχοντας συνενώσει τις δύο φύσεις του, θεία και ανθρώπινη, ασυγχύτως, και σ’ ένα Σπήλαιο γεννιέται· χόρευε κτίση, μεγαλύνοντας με φωνές ευχαριστίας κι ευγνωμοσύνης την πανάγια συγκατάβασή Του προς το πλάσμα του, που το λυπήθηκε (Μετάφραση: Ε. Τ.).
Για την ανάρτηση αυτή οι ευχαριστίες ανήκουν:
στον π. Νεκτάριο Μαμαλούγκο, εκ των φυλλάδων του οποίου αλιεύθηκαν τα ποιητικά κείμενα,
στην κ. Ειρήνη Τσαμκιράνη, για την συμβολή της στην μετάφραση των υμνογραφικών κειμένων,
στην κ. Ειρήνη Γεωργιάδου, που πληκτρογράφησε τα δικά μου χειρόγραφα στον Μελωδό,
στον Κωνσταντίνο Λάμπρου, ο οποίος τόνισε μουσικώς μέρος του Κανόνα,
και είναι πολύ θερμές.
Καλά Χριστούγεννα.
Με εκτίμηση,
Κωνσταντίνος Σκαρμούτσος.