Εμμανουήλ Αβραμίδης
Παλαιό Μέλος
Σήμερα, δεν έχει επιβιώσει η διπλή επανάληψη πριν τους στίχους γιατί ποτέ δεν ψάλλει ψάλτης το προκείμενο μόνος αλλά πάντοτε ψάλλονται τα προκείμενα από χορού.
Σήμερα, ο αναγνώστης που λέγει τον Απόστολο, δεν ψάλλει το προκείμενο πρώτος γιατί αυτό δεν ψάλλεται καθόλου, αλλά το διαβάζει κατά το ύφος του Αποστόλου. Όσα προκείμενα ψάλλονται, ψάλλονται πάντοτε από χορού, είτε είναι τα προκείμενα μετά τους αναβαθμούς είτε είναι τα προκείμενα των εσπερινών είτε είναι τα Ἀλληλούια πριν το Εὐαγγέλιο. Ο αναγνώστης ή ο κανονάρχης απλά λέγει χύμα στον ήχο τους στίχους. Ακόμα και στο Κατευθυνθήτω... και στο Ανάστα ο Θεός..., που το πρώτο το λέγει ο παπάς, δεν ψάλλει ο χορός το προκείμενο ευθύς μετά τον παπά χωρίς να ακουστεί ο στίχος. Σας παραθέτω και τους παρακάτω συνδέσμους από τον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό, καθώς επίσης και σχετικά αρχεία από το ΤΜΕ.
Επίσης, δεν έχει επιβιώσει η παραπάνω από τρεις φορές επανάληψη του προκειμένου (κατά το ΤΜΕ), ακόμα και αν το προκείμενο έχει παραπάνω από δύο στίχους (οι υπόλοιποι καταλιμπάνονται).
Εξαίρεση αποτελεί το Κατευθυνθήτω..., και τα αντί προκειμένων τροπάρια, στα οποία ψάλλεται και η μικρά δοξολογία του ασματικού τυπικού (Δόξα. Καὶ νῦν.). Όλα τα προκείμενα του εσπερινού ψάλλονται τρις. Σας παραθέτω αρχείο από το ΤΜΕ για τον εσπερινό της Πεντηκοστής που δίνονται σαφείς οδηγίες, καθώς και από το ΗΟΠ το παρακάτω κείμενο:
Εἰς τήν τελευταίαν λέξιν τοῦ· «Φῶς ἱλαρόν» κατέρχεται ὁ Πατριάρχης εἰς τήν τελευταίαν βαθμίδα τοῦ Θρόνου, λαμβάνει παρά τοῦ Δευτερεύοντος τά δικηροτρίκηρα καί μετά τήν ἐκφώνησιν ὑπό τοῦ Δευτερεύοντος· «Ἑσπέρας, Προκείμενον», ἄρχεται ἀμέσως ψάλλειν τό· «Τίς Θεός μέγας…» καί εἰσέρχεται εἰς τό Ἱερόν Βῆμα.
Ψαλλομένου ὑπό τοῦ Ἀριστεροῦ Χοροῦ διά τρίτην καί τελευταίαν φοράν τοῦ Προκειμένου οἱ τέσσαρες Διάκονοι μετά τῶν δικηροτρικήρων αὐτῶν ἵστανται πρό τῆς Ὡραίας Πύλης· περατωθέντος δέ τοῦ τρίτου Προκειμένου ἐκφωνεῖ ὁ Μ. Ἀρχιδιάκονος· «Ἔτι καί ἔτι, κλίναντες τά γόνατα, τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν».
Ωστόσο, στο τελευταίο βίντεο, στον εσπερινό της αγάπης, βλέπουμε ότι αυτό δεν τηρείται, παρά τα ως άνω γραφόμενα.
Σας παραθέτω επίσης από το ταμείον ανθολογίας, τις διατυπώσεις στα προκείμενα της μεγάλης τεσσαρακοστής: <<το τέλος του τρίτου>>.
Επίσης, περισσή ποτέ δεν ψάλλεται ως πιο αργό-<<περιποιημένο>> μέλος, αλλά ψάλλεται μόνο κατά την σειρά σε προκείμενα που στερούνται β΄ στίχου σύμφωνα πάντα με τα εγκεκριμένα λειτουργικά βιβλία σήμερα.
Ο α΄ χορός, το προκείμενον.
Ο β΄ κανονάρχης, τον στίχον.
Ο β΄ χορός, το προκείμενον.
Ο α΄ χορός, πάλι το προκείμενον (η περισσή).
Σε αρχιερατική χοροστασία:
Ο αρχιερέας μαζί με τους ιερείς, το προκείμενον.
Ο β΄ κανονάρχης, τον στίχον.
Ο β΄ χορός, το προκείμενον.
Ο α΄ χορός, πάλι το προκείμενον (η περισσή). Σύνηθες λάθος είναι να γίνεται 4η επανάληψη για να κάνουν κατάληξη οι ιερείς, λόγω επιρροής από το ιερατικό συλλείτουργο.
Δεν έχετε παρά να ελέγξετε τα εν χρήσει μουσικά βιβλία, και θα διαπιστώσετε ότι οι μουσικές γραμμές του τελευταίου προκειμένου δεν είναι πιο αναλυτικές, αλλά διαφοροποιούνται μόνο για να γίνει η κατάληξη. Δείτε και τα βίντεο. Στην αρχιερατική χοροστασία, στον πάνσεπτο πατριαρχικό ναό, τη σειρά του Πατριάρχη την λογαριάζουν σαν να ήταν του α΄ χορού (α΄ βίντεο), και συνεχίζει ο β΄ χορός. Αντίθετα, στον εσπερινό της αγάπης που κατέρχεται του θρόνου και κάνει χορό με τους ιερείς, λογαριάζεται διαφορετικά (ως χορός των ιερέων) και συνεχίζει ο α΄ χορός.
Σε ιερατικό συλλείτουργο.
Ο α΄ χορός, το προκείμενον.
Ο β΄ κανονάρχης, τον στίχον.
Ο β΄ χορός, το προκείμενον.
Οι ιερείς, πάλι το προκείμενον (η περισσή).
Εδώ έκανα λάθος. Το σωστό είναι:
Οι ιερείς, το προκείμενον.
Ο α΄ κανονάρχης, τον στίχον.
Ο α΄ χορός, το προκείμενον.
Ο β΄ χορός, πάλι το προκείμενον (η περισσή).
Σύνδεσμοι:
http://www.analogion.com/PatriarchateVideo-31-Dec-02-VespersLiturgy.rm (34:07 - 35:05)
http://www.analogion.com/PatriarchateVideo-25-Dec-02-Christmas.rm (33:56 - 35:04)
http://www.analogion.com/PatriarchateVideo-2002-Theophany.rm (44:00 - 44:58)
http://www.analogion.com/PatriarchateVideo-28-Apr-02-PalmSunday-Morning.rm (00:11 - 00:30)
http://www.analogion.com/PatriarchateVideo-30-Apr-02-HolyTuesday-Presanctified.rm (9:05 -15:47)
http://www.analogion.com/PatriarchateVideo-1-May-2002-HolyWednesday-Presanctified.rm (58:10 - 1:05:08)
http://www.analogion.com/PatriarchateVideo-2-May-2002-HolyThursday-Evening.rm (2:27:08 - 2:28:11)
http://www.analogion.com/PatriarchateVideo-5-May-2002-Easter.rm (41:30 - 45:27)
Ἀπαράδεκτα.
Αν εξαιρέσετε ένα λάθος (ιερατικό συλλείτουργο), όλα τα άλλα έχουν βάση και τίποτα δεν παρατίθεται χωρίς τεκμήριο. Πιστεύω ότι δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία να γράφουμε απλά χαρακτηρισμούς, αλλά να παραθέτουμε επιχειρήματα έτσι ώστε να έχουμε μία σφαιρική άποψη του όλου θέματος. Τα δε επιχειρήματα είτε δια της ενίσχυσης είτε δια της κατάρριψης οδηγούν στην αλήθεια. Άλλωστε, για αυτό δε δημιουργήθηκε το ψαλτολόγιο;
Attachments
Last edited: