Ο ιεροψάλτης ως πρότυπο συμμετοχής στις ιερές ακολουθίες

Ως ιεροψάλτες γνωρίζουμε ότι στην τάξη της εκκλησίας μας, απο πλευράς ιεραρχικής στεκόμαστε μια θέση μετά τον ιερέα-προεστό της λατρείας. Η θέση μας είναι περίοπτος, αφ ενός πλησίον στο ιερό, αφ ετέρου υπερυψωμένη απ το κράσπεδο του ναού. Εν ολίγοις μας θεωρούν άπαντες οι εκκλησιαζόμενοι αδελφοί. Είναι πολλά αυτα που θέλω να γράψω, πλήν όμως λιγοστός ο χρόνος και ο χώρος. Η λειτουργία είναι το έργον του λαού, η πράξη του λαού μιάς ενορίας, το αποκορύφωμα κάθε τοπικής ενορίας. Μάρτυρες γίνεσθε και εσείς οι ιεροψάλτες, παρατηρώντας το λαό, ο οποίος δεν γνωρίζει (όχι όλοι, αλλά οι περισσότεροι) πως στεκόμαστε, συμμετέχουμε, συμπεριφερόμαστε, μετέχουμε στην λειτουργία. Έτσι, παρατηρείς όταν ο ιερέας αναγινώσκει το ευαγγέλιο, κάποιος μπορεί να κάθεται στο κάθισμά του, όχι εξ αδυναμίας αλλά εξ αγνοίας. Όταν θυμιατίζει ο ιερέας, λίγοι κάνουν υπόκλιση σ εκείνον όταν στρέφεται σ αυτούς. Όταν εκφωνεί ''ειρήνη πάσι'', λίγοι θα κάνουν ελαφριά υπόκλιση. Όταν εκφωνεί ''τας κεφαλάς ... Κυρίω κλίνωμεν'', λίγοι θα κλίνουν τον αυχένα πρός δέηση. Όταν στη μικρά είσοδο και στον προοιμιακό εκφωνείται '' δεύτε προσκυνήσωμεν και προσπέσωμεν...'' λίγοι θα ποιήσουν μικρές μετάνοιες. Στης Μ. τεσσαρακοστής τις προηγιασμένες, ποιός ιερέας προτρέπει τους αδελφούς να ποιήσουν τρείς μεγάλες μετάνοιες, εις έκαστην της ευχής του Ευφραίμ Σύρου πρότασην. Εν ολίγοις, δεν συμμετέχουμε στην λατρευτική σύναξη και με το σώμα μας παρά μόνον με το νού μας. Δεν διδάσκουμε ότι στην λατρεία, προσεύχεται και το σώμα, εφ' όσον είμαστε σύνθετοι ως υποστάσεις και κατ' επέκτασην θα θεωθεί όχι μόνον ο νούς αλλά και το σώμα μας. Σε τί λοιπόν αφορούν τούτα την παρούσα ιστοσελίδα; Σε τούτο, ότι, εμείς οι ιεροψάλτες πρότυπα είμαστε συμμετοχής στην λατρεία. Μάλιστα αμεσότερα κι απ του ιερέως, διὀτι εμάς δεν μας κρύβει κάποιο τέμπλο. Πρώτοι εμείς δείχνουμε στους πιστούς το πως συμμετέχουμε και με το σώμα μας, κάνοντας μικρές μετάνοιες, κλίνοντας την κεφαλή κλπ. Εκκλησιάστηκα σ έναν ναό όπου, στην Η΄ωδή των καταβασιών ο αριστερός, ψάλλων: ''αινούμεν... και προσκυνούμεν τον Κύριον'', όλοι οι πιστοί έκαναν μικρές μετάνοιες. Αργότερα στην λειτουργία και στο σημείο: ''αγαπήσωμεν αλλήλους... ομολογήσωμεν'' έκαστος των πιστών ασπαζόταν τον εμπρός του, τον πίσω του, τους δεξιά και αριστερά του. Τουτ΄ αυτό ποιούν οι ιερείς σήμερα σε συλλείτουργα. Δι' αυτό και καλείται το σημείο εκείνο ''ΑΣΠΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΜΟΛΟΓΙΑ'' εντός του εγκολπίου. Αλλά τι περιμένεις παιδί μου, όταν δεν υπάρχει διδαχή περί της συμμετοχής του λαού στην Θ. Λειτουργία; Έκπτωσή της σε θεατρινίστικη παράσταση θα υπάρξει με γερή δόση αγγαρείας πρός βεβιασμένη επιτέλεσή της για να πάμε γρήγορα στα σπίτια μας. Ας λἀβουμε αρχή σαν ιεροψάλτες και εμείς να βοηθήσουμε στην κατά Θεόν επιτέλεσή της.
 
Παρόμοια έχει γράψει και ο π. Σεραφείμ Φαράσογλου:

«Οἱ Ψάλτες ὅταν ψάλλουν μέσα στὴν Ἐκκλησία εἶναι οἱ ἀντιπρόσωποι τοῦ λαοῦ καὶ ἀποκαλοῦνται «Δάσκαλοι», γιατὶ μαζὶ μὲ τὴν ψαλμῳδία τους ποὺ τὴ διδάσκουν, μᾶς διδάσκουν ὅταν κατεβαίνουν ἀπὸ τὸ στασίδι τους, πότε εἶναι οἱ ἱερώτερες στιγμές, πότε πρέπει να κάνουμε τὸ σταυρὸ μας καὶ πότε πρέπει νὰ γονατίζουμε ἢ νὰ κάνουμε μετάνοιες» (Από την Τάξη και Ψαλμωδία στον Πατριαρχικό Ναό Κωνσταντινουπόλεως).

Πραγματικά, είναι μεγάλη η ευθύνη που έχουμε...
 

Doukellis

Ιωάννης Δουκέλλης
....
Πραγματικά, είναι μεγάλη η ευθύνη που έχουμε...
Έχετε απόλυτο δίκιο!!!
Έκανα μια μικρή προσπάθεια να εντοπίσω σχετικές αναφορές σε διάφορες συζητήσεις στο φόρουμ και διαπίστωσα ότι είναι αρκετές. Επισυνάπτω τις διευθύνσεις τους για διευκόλυνση των ενδιαφερομένων. Πιστεύω ότι υπάρχουν πολλές ακόμα.

1. Οι Ιεροψάλτες κατεβαίνουν από το αναλόγιο στη διάρκεια της Τιμιωτέρας. http://analogion.com/forum/showthread.php?t=17196
2. Τάξη Πατριαρχικών Χορώνhttp://analogion.com/forum/showthread.php?t=2476
3. Κατάβαση από το ψαλτήρι για ευχή αρχιερέως ή προσκύνηση Ευαγγελίου http://analogion.com/forum/showthread.php?t=2442
4. Χειροθεσία Αναγνώστουhttp://analogion.com/forum/showthread.php?t=2167
5. Πότε κατεβαίνουμε από το ψαλτήρι;http://analogion.com/forum/showthread.php?t=184
6. «Οι Ψάλται κατά τους ιερούς Κανόνας». Άρθρο του μακαριστού Μητροπολίτου Πατρών κυρού Νικοδήμου Βαλληνδρά.http://analogion.com/forum/showthread.php?t=24505
7. Ψάλτης και ράσοhttp://analogion.com/forum/showthread.php?t=10187
8. Ενδυμασία και στάση στο αναλόγιο http://analogion.com/forum/showthread.php?t=12707
9. Πότε πρέπει ο Ιεροψάλτης να κατεβαίνει από το αναλόγιο;http://analogion.com/forum/showthread.php?t=29568
10. Κάτω από το ψαλτήρι κατά τον εξάψαλμο;http://analogion.com/forum/showthread.php?t=799
11. Πρέπει ο ψάλτης να κάνει γονυκλισία στο "Σε υμνούμεν" όταν είναι καθημερινή;http://analogion.com/forum/showthread.php?t=2471
12. Αναγνώστες/ψάλτες και ιεροί κανόνες http://analogion.com/forum/showthread.php?t=10227
13. π. Χρήστος Κυριακόπουλος: Περί Ψαλτικής Τάξεως http://analogion.com/forum/showthread.php?t=263

Υ.Γ.
Πάντως το πλήθος των συζητήσεων δείχνει ότι τέτοια θέματα μας απασχολούν όλους πολύ συχνά.
Επίσης αποδεικνύει περίτρανα, για ακόμα μια φορά, την τεράστια προσφορά του Ψαλτολογίου σε όλους μας.
 
Top