Αποφάσισα να ανοίξω ένα θέμα που "καίει" και αποτελεί τρόπον τινά "ταμπού" στον εκκλησιαστικό κόσμο. Θέλω να συζητήσω το ρόλο που έπαιξαν (και παίζουν ακόμα) οι οργανώσεις σε σχέση με την εκκλησιαστική μουσική. Κατ' εμέ ο ρόλος τους είναι κατά κύριο λόγο αρνητικός. Και εξηγούμαι πάραυτα:
1. Σνομπάρουν επιδεικτικά την πλούσια μουσική μας παράδοση προτρέποντας να μην ψάλλονται αργά κομμάτια διότι "φυγαδεύεται ο κόσμος από την εκκλησία" (σαν να είναι αυτό το πρόβλημα της μη συμμετοχής του κόσμου στην λατρεία.)
2. Στη θέση παραδοσιακών κομματιών βάζουν εύπεπτα μελωδήματα (τύπου "Φως ιλαρόν") για να "ευχαριστείται ο κόσμος και να συμμετέχει ενεργά στη λατρεία"
3. Ο ευσεβισμός ο οποίος χαρακτηρίζει τις οργανώσεις, διαπερνά και το ψάλσιμο πολλών μελών τους (για να μην είμαι άδικος, όχι όλων), οδηγώντας σε γλυκερές ερμηνείες μέσω των οποίων θέλουν να δείξουν στον κόσμο "δείτε με, είμαι ευσεβής, το ψάλσιμό μου είναι "κατανυκτικό".
4. Στο "μουσικό πανδέκτη" έχουν επέμβει στα περισσότερα κείμενα ώστε να επιτύχουν τον "κατ' έννοιαν χωρισμόν" (τρομάρα τους!) με αποτέλεσμα κομμάτια μεγάλων συνθετών (Π. Λαμπαδαρίου κλπ.) να γίνονται αγνώριστα και να απομακρύνονται και από την ψαλτική πράδοση. Το ίδιο ισχύει και για κομμάτια τα οποία έχουν εκδώσει οι ίδιοι (όπως ένα ανεκδιήγητο σύντομο "Τη υπερμάχω" στον πρώτο τόμο του "Πανδέκτη" το οποίο ευτυχώς δεν έχω ακούσει να το ψάλλει κάποιος).
5. Στον τόμο της θείας Λειτουργίας (αλλά και σε άλλους τόμους), περιλαμβάνουν ανάμεσα στα μελωδήματα μεγάλων συνθετών τα εντελώς αντιπαραδοσιακά χερουβικά, κοινωνικά αλλά και δοξαστικά του Ι. Σακελλαρίδη, δίνοντας έτσι την αίσθηση στον απαίδευτο αναγνώστη ότι ανήκουν και αυτά στη μουσική μας παράδοση!
6. Έχουν εντελώς αυθαίρετα αφαιρέσει τα κρατήματα από όλα τα κομμάτια που τα περιέχουν (π.χ. "Θεοτόκε Παρθένε" Π. Μπερεκέτου) βγάζοντας την ετυμηγορία ότι αυτά απάδουν προς την εκκλησιαστική λατρεία! Ουσιαστικά λογοκρίνουν τους μεγάλους συνθέτες ανάλογα με τα γούστα τους (βασισμένα στην ευσεβίστικη αντίληψη που προείπα).
7. Και το κυριότερο: Οι δάσκαλοι που εμφορούντο από αυτές τις αντιλήψεις έβγαλαν μια γενιά μαθητών οι οποίοι βασίζονται μονάχα στην ωδειακή τους γνώση (είπαμε η Προτεσταντική νοοτροπία πανταχού παρούσα), πολλοί ψέλνουν Βυζ. μουσική με ευρωπαϊκά διαστήματα, αρνούνται οποιαδήποτε αναφορά στη ζώσα ψαλτική παράδοση μένοντας πιστοί στα βιβλία τους, και έχουν καθιερώσει μια άχαρη μετροφωνία έχοντας μάλιστα και τη νοοτροπία ότι έτσι ακολουθούν τη γνήσια μουσική παράδοση!
Αυτά εν ολίγοις, και περιμένω δικές σας απόψεις (και αντιρρήσεις φυσικά).
1. Σνομπάρουν επιδεικτικά την πλούσια μουσική μας παράδοση προτρέποντας να μην ψάλλονται αργά κομμάτια διότι "φυγαδεύεται ο κόσμος από την εκκλησία" (σαν να είναι αυτό το πρόβλημα της μη συμμετοχής του κόσμου στην λατρεία.)
2. Στη θέση παραδοσιακών κομματιών βάζουν εύπεπτα μελωδήματα (τύπου "Φως ιλαρόν") για να "ευχαριστείται ο κόσμος και να συμμετέχει ενεργά στη λατρεία"
3. Ο ευσεβισμός ο οποίος χαρακτηρίζει τις οργανώσεις, διαπερνά και το ψάλσιμο πολλών μελών τους (για να μην είμαι άδικος, όχι όλων), οδηγώντας σε γλυκερές ερμηνείες μέσω των οποίων θέλουν να δείξουν στον κόσμο "δείτε με, είμαι ευσεβής, το ψάλσιμό μου είναι "κατανυκτικό".
4. Στο "μουσικό πανδέκτη" έχουν επέμβει στα περισσότερα κείμενα ώστε να επιτύχουν τον "κατ' έννοιαν χωρισμόν" (τρομάρα τους!) με αποτέλεσμα κομμάτια μεγάλων συνθετών (Π. Λαμπαδαρίου κλπ.) να γίνονται αγνώριστα και να απομακρύνονται και από την ψαλτική πράδοση. Το ίδιο ισχύει και για κομμάτια τα οποία έχουν εκδώσει οι ίδιοι (όπως ένα ανεκδιήγητο σύντομο "Τη υπερμάχω" στον πρώτο τόμο του "Πανδέκτη" το οποίο ευτυχώς δεν έχω ακούσει να το ψάλλει κάποιος).
5. Στον τόμο της θείας Λειτουργίας (αλλά και σε άλλους τόμους), περιλαμβάνουν ανάμεσα στα μελωδήματα μεγάλων συνθετών τα εντελώς αντιπαραδοσιακά χερουβικά, κοινωνικά αλλά και δοξαστικά του Ι. Σακελλαρίδη, δίνοντας έτσι την αίσθηση στον απαίδευτο αναγνώστη ότι ανήκουν και αυτά στη μουσική μας παράδοση!
6. Έχουν εντελώς αυθαίρετα αφαιρέσει τα κρατήματα από όλα τα κομμάτια που τα περιέχουν (π.χ. "Θεοτόκε Παρθένε" Π. Μπερεκέτου) βγάζοντας την ετυμηγορία ότι αυτά απάδουν προς την εκκλησιαστική λατρεία! Ουσιαστικά λογοκρίνουν τους μεγάλους συνθέτες ανάλογα με τα γούστα τους (βασισμένα στην ευσεβίστικη αντίληψη που προείπα).
7. Και το κυριότερο: Οι δάσκαλοι που εμφορούντο από αυτές τις αντιλήψεις έβγαλαν μια γενιά μαθητών οι οποίοι βασίζονται μονάχα στην ωδειακή τους γνώση (είπαμε η Προτεσταντική νοοτροπία πανταχού παρούσα), πολλοί ψέλνουν Βυζ. μουσική με ευρωπαϊκά διαστήματα, αρνούνται οποιαδήποτε αναφορά στη ζώσα ψαλτική παράδοση μένοντας πιστοί στα βιβλία τους, και έχουν καθιερώσει μια άχαρη μετροφωνία έχοντας μάλιστα και τη νοοτροπία ότι έτσι ακολουθούν τη γνήσια μουσική παράδοση!
Αυτά εν ολίγοις, και περιμένω δικές σας απόψεις (και αντιρρήσεις φυσικά).