Ἀπὸ τὶς
Ἀρχέτυπες διατάξεις:
Οἱ ἐκφωνήσεις «Μετὰ φόβου Θεοῦ...» καὶ «Σῶσον, ὁ Θεός τὸν λαόν σου...» δὲν ὑπῆρχαν ἀρχικά
(Γ σσ. 78, 165, Ρ σσ. 303-304, G σσ. 85, 156, ΑΛΑ Δ’ σ. 127),
ὁπότε τὸ κοινωνικὸ συνεχιζόταν-συνεχίζεται καὶ κατὰ τὴν θεία κοινωνία τῶν πιστῶν, καὶ τὴν ἀκόλουθη εἰσαγωγὴ τῶν μερίδων στὸ ἅγιο ποτήριο, διότι ἀμέσως μετὰ «ἐξέρχονται τὰ ἅγια». Σύμφωνα μὲ τὸ Πασχάλιον Χρονικὸν (μέσα ζ’ αἰ.) «μετὰ τὸ μεταλαβεῖν πάντας τῶν ἁγίων μυστηρίων... καὶ ψαλθῆναι τὸν τελευταῖον στίχον τοῦ κοινωνικοῦ ἐτυπώθη» τὸ ἔτος 624 «λέγεσθαι καὶ τοῦτο τὸ τροπάριον Πληρωθήτω...»
(P.G. τ. 92 στ. 1001).
῎Αρα τὸ «Πάντοτε νῦν καὶ ἀεί...» εἶναι μετάλλαξη τοῦ «Καὶ νῦν» τοῦ Δόξα, Καὶ νῦν, ποὺ ἐπισφραγίζει τὸν ψαλμὸ λγ’ «Εὐλογήσω τὸν Κύριον...»
(Ω σ. 55, ΚΛ 13 Θεία λειτουργία τῶν Ἀποστολικῶν διαταγῶν 1978 σ. 57, ΚΛ 5 Θεία λειτουργία Ἰακώβου τοῦ ἀδελφοθέου 1977 σ. 77, Ὡρολόγιον). Βλ. καὶ χφ. Πυρομάλη (G σ. 156), ΕΜ σ. 306, ΑΛΑ Β’ σ. 358).
«Καὶ μετὰ τὸ πάντας μεταλαβεῖν, οἱ ψάλται· Πληρωθήτω τὸ στόμα»
(χφ. Κρυπτοφέῤῥης Γ.β.IV εὐχολόγιο μεταξὺ τῶν ἐτῶν 985-1000 φ. 16r).
«Ὁ διάκων· Μετὰ φόβου Θεοῦ προσέλθετε. Ὁ λαός· Χριστῷ τῷ βασιλεῖ καὶ Θεῷ ἡμῶν»
(χφ. St. Petropolitanus Rossijskaja Nacionalnaja Biblioteka gr. 226 εὐχολόγιο θ' αἰ. φ. 4v).
«Ὁ διάκων πρὸς τὸν λαόν· Μετὰ φόβου Θεοῦ προσέλθετε»
(ὅπ. πρ. φ. 71r).
«ὁ διάκονος· Μετὰ φόβου Θεοῦ προσέλθετε. Ὁ λαός· Χριστῷ τῷ βασιλεῖ καὶ Θεῷ ἡμῶν»
(χφ. Escorial X.IV.13 εὐχολόγιο πρὸ τοῦ 1174 φ. 7r).
«Ὁ ἱερεύς· Μετὰ φόβου Θεοῦ προσέλθομεν. Ὁ λαός· Χριστῷ τῷ Θεῷ καὶ βασιλεῖ ἡμῶν. Εὐλογημένος»
(χφ. Κρυπτοφέῤῥης Γ.β.IV εὐχολόγιο μεταξὺ τῶν ἐτῶν 985-1000 φ. 26v).
«Μετὰ φόβου Θεοῦ καὶ πίστεως καὶ ἀγάπης προσέλθετε Χριστῷ τῷ βασιλεῖ καὶ Θεῷ ἡμῶν»
(χφ. Barb. gr. 316 λειτουργία Χρυσοστόμου ιβ’ αἰ. φ. 32v).
«Μετὰ φόβου Θεοῦ καὶ πίστεως καὶ ἀγάπης προσέλθατε Χριστῷ τῷ Θεῷ καὶ βασιλεῖ ἡμῶν»
(χφ. Vat. gr. 1554 εὐχολόγιο ἀρχὲς ιβ’ αἰ. φ. 20v, Εὐχολόγιο Goar σ. 152).
«Μετὰ φόβου Θεοῦ καὶ πίστεως καὶ ἀγάπης προσέλθετε Χριστῷ τῷ Θεῷ καὶ βασιλεῖ ἡμῶν»
(χφ. Barb. gr. 371 εὐχολόγιο τοῦ ἔτους 1542 φ. 49v).
«Ὁ διάκονος· Προσέλθετε. Ὁ λαός· Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι»
(χφφ. Barb. gr. 329 εὐχολόγιο ιβ’ αἰ. φ. 8v, Angelica gr. 15 λειτουργίες τῆς μονῆς Θεοτόκου τοῦ Μήλι κάτω Ἰταλίας τοῦ ἔτους 1165 φ. 97r).
«Μετὰ φόβου Θεοῦ προσέλθετε. Ὁ λαός· Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος»
(χφ. Vallicelliana G 70 εἰλητάριο ιβ’ αἰ.).
«Μετὰ φόβου Θεοῦ καὶ πίστεως καὶ ἀγάπης προσέλθετε. Ὁ λαός· Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος»
(χφ. Vat. gr. 1875 εὐχολόγιο ιβ’ αἰ. φ. 29v).
«Μετὰ φόβου Θεοῦ καὶ πίστεως προσέλθετε. Ὁ χορός· Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, Θεὸς Κύριος, καὶ ἐπέφανεν ἡμῖν»
(χφφ. Σινὰ 1020 εἰλητάριο λειτουργίας Μ. Βασιλείου ιγ’ αἰ., Paris. Suppl. gr. 1084 εὐχολόγιο ιε’ αἰ. φφ. 47v-48r, Λειτουργικὸν Κρυπτοφέῤῥης ἔκδ. 1683 σσ. 285, 298).
Τὸ «Σῶσον ὁ Θεὸς τὸν λαόν σου...» μαρτυρεῖται στὰ χφφ. Σινὰ 1037 λειτουργίες ιβ’-ιγ’ αἰ. φ. 99v, 1020 εἰλητάριο λειτουργίας Μ. Βασιλείου ιγ’ αἰ. ἔκδ. Dmitrievskij τ. 2 σ. 145.
Τὸ τροπάριο «Εὐλογήσω τὸν Κύριον...» συναντῶ μόνο σὲ προηγιασμένη στὰ ΤΑΣ κεφ. λ’, χφ. ΑΠΘ 71 προηγιασμένα ιστ'-ιζ' αἰ. φ. 65v καὶ στὴν Ἀκολουθία τοῦ Ἀναγνώστου ἔκδ. 1635.
Δὲν καταλαβαίνω γιὰ ποιό λειτουργικὸ χρόνο μιλᾶτε.
«Δόξα τῷ Θεῷ ἡμῶν πάντοτε νῦν»
(χφ. Vat. gr. 1554 εὐχολόγιο ἀρχὲς ιβ’ αἰ. φ. 20r).
«Δόξᾳ τῇ παναγίᾳ τριάδι πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ»
(χφ. Bodleian Auct. E. 5.13, εὐχολόγιον Μεσσήνης μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1121-1132 φ. 23r).
«Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε»
(χφ. Barb. gr. 329 εὐχολόγιο ιβ’ αἰ. φ. 9r).
Σὲ ποιό σημεῖο τοῦ Ὁδοιπορικοῦ τῆς Αἰθερίας ἀναφέρεστε;