Ευανθία Βαβουλιώτη, Δοξαστικό "Αναστάσεως ημέρα", Μέλος Β. Νικολαΐδου .

[ilias nektarios]

Σιγά τα ωά. 1 φθόγγος έφυγε ο βου γιατί ο γα στον πλ α είναι ανεβασμένος μόνο στην κατάληξη. Ισως για να κάνει Αγια. Οποια ηχογράφηση και να πάρουμε απο τον πιο τέλειο 1 νότα θα ξεφύγει εκτός κι αν μιλάμε για μηχάνημα.
View attachment 113969

Μα δεν ψάλει αυτή τη θέση που αναρτήσατε.
Ψάλει: Ζω-κε-δι- γα#- βου-διιιι.
Είναι το ίδιο; Την ίδια συμπεριφορά θα πρέπει να έχει ο Γα και στις δυο περιπτώσεις;
Ασε που αυτό δεν είναι Αγια, αφού ο Γα σε ανάλογη πορεία μέλους δεν παίρνει ούτε καν έλξη, όχι #...

 

[dimitris]

Συμφωνῶ ἐν μέρει ἀλλά ἡ θέση τοῦ Γα καί τοῦ Βου στίς καταλήξεις πλ α΄ εἶναι ἕνα θέμα γιά συζήτηση.
Οἱ μεγάλοι ψάλτες συνήθως κατέβαιναν μέχρι τόν γα δίεση ἄσχετα ἐάν τό κείμενο κατεβαινε στόν βου παραδειγμα
Ἡ θέση εἶναι Χουρμουζίου καί Νικολάου.
Ὑπάρχει καί μία διαφορετική θέση στό Πεντηκοστάριο τοῦ Νικολάου (ἐρμηνεία

 

[Κωσταντής1]

Ἐμφανῶς κολλάει στὴν κατάληξη, λαϊκῶς καὶ χωρὶς διάθεση ὑποτίμησης "τῆς φεύγει ἡ μαγκιά" διότι ἔχει λιγότερη σιγουριά. Εἶναι ὅμως πλάγιος τοῦ β ἢ αὐθεντικὸς α; Ἡ ἐρωτησις εἶναι ἀσχέτου περὶ αὐτῶν. προσθ. Μήπως ὅμως πολὺ ἁπλὰ ὁ πλάγιος... δοῦλος ἐπιστρέφει στὸν... κύριό του;

 

[dimitris]

Μάλλον ο πλ α καταλήγει σε δ΄

 

[ilias nektarios]

Συμφωνῶ ἐν μέρει ἀλλά ἡ θέση τοῦ Γα καί τοῦ Βου στίς καταλήξεις πλ α΄ εἶναι ἕνα θέμα γιά συζήτηση.
Οἱ μεγάλοι ψάλτες συνήθως κατέβαιναν μέχρι τόν γα δίεση ἄσχετα ἐάν τό κείμενο κατεβαινε στόν βου παραδειγμα
Ἡ θέση εἶναι Χουρμουζίου καί Νικολάου.
Ὑπάρχει καί μία διαφορετική θέση στό Πεντηκοστάριο τοῦ Νικολάου (ἐρμηνεία

View attachment 113988

Συνάδελφε, βιάζεστε...
Το παράδειγμά σας είναι άστοχο, διότι είναι ολοφάνερο, ότι ο Χρύσανθος, ερμηνεύει το δοξαστικό από άλλο μουσικό κείμενο(από την αρχή της παρακολούθησης και μόνο φαίνεται) και όχι από αυτό που αναρτήσατε. Αυτό σημαίνει ότι η κατάληξη του Χρύσανθου, αντιστοιχεί και στο ανάλογο κείμενο, το οποίο μπορεί να μην το έχουμε, αλλά μπορούμε ολοκάθαρα να ακούσουμε: Κε, Ζω-Κε-Δι,Γα(ελξη κολητή προς το Δι), Διιιι.... Κατάληξη που τη συναντάμε σε πολλά μουσικά κείμενα και την έχουμε ακούσει πολλάκις από πολλούς Πρωτοψάλτες, όπως καλή ώρα από τον Χρύσανθο.

ΥΓ. Συγγνώμη, αλλά, αν ήταν έτσι όπως τα λέτε, γιατί ακούμε τον Βου στην ηχογράφηση της κοπέλας στη θέση του(ίσως να είναι και λίγο βαρύτερος) και όχι με #, όπως ενεργεί το σχετικό σημαδόφωνο;....

 

[dimitris]

Ἐπαναλαμβάνω:

Συμφωνῶ ἐν μέρει ἀλλά ἡ θέση τοῦ Γα καί τοῦ Βου στίς καταλήξεις πλ α΄ εἶναι ἕνα θέμα γιά συζήτηση.

View attachment 113988

Ἐννοῶ γενική συζήτηση καί ὄχι τί λάθος κάνει κάποιος μικρός ἤ κάποιος διάσημος δάσκαλος.
Καί οἱ μεγάλοι ,,φευγουν,, 1-2 νότες.
Δέν μέ ἐνδιαφέρει ἡ παραπάνω ἐκτέλεση, ἔγραψα γενικά.

 

[Γιώργος Μ.]

Επειδή στην εν λόγω ψάλτρια υπάρχει εμφανέστατο φωνητικό τάλαντο και ακρίβεια διαστημάτων, θα ήταν πολύ ωραίο να θελήσει να αλλάξει προοπτική ερμηνείας, ώστε να βοηθήσει πραγματικά την εκκλησία. Διότι η τωρινή τοποθέτηση της φωνής και η όλη φιλοσοφία των αναλύσεων έχουν σαφή επιρροή από το παραδοσιακό τραγούδι, συγκεκριμένα το σμυρνέικο, και αυτό δεν βοηθάει τη λατρεία (ειδικά στην εποχή μας).

Οι μουσικές καταβολές (όπου μάλλον διαπρέπει) προδίδονται κυρίως στις υψηλές περιοχές, ενώ στις χαμηλές γίνεται αρκετά φιλότιμη προσπάθεια για πιο στιβαρή και απλή ερμηνεία. Εικάζω ότι εισερχόμενη στη βυζαντινή μουσική (ή και εναλλάσσοντας τα δύο είδη) δεν κατάφερε ή δεν είχε την κατάλληλη καθοδήγηση να εκκλησιαστικοποιήσει επαρκώς αυτές τις καταβολές. Αυτό όμως δεν είναι διόλου ανέφικτο. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα συναδέλφων που υπηρέτησαν και το τραγούδι και την ψαλτική ταυτόχρονα (όπως ο Γιώργος Φανάρας) αλλά βρήκαν τον τρόπο να αλλάζουν την τοποθέτηση της φωνής και το ύφος μετακινούμενοι από το ένα στο άλλο.

Αυτή η διόρθωση θα χρειαστεί βεβαίως τη βοήθεια ενός δασκάλου φωνητικής που να γνωρίζει καλά τη βυζαντινή μουσική, καθώς και ανάλογα ακούσματα. Αλλά πέρα από αυτό , υπάρχουν και δύο άμεσα μέτρα, άσχετα με τη φωνητική καθοδήγηση, τα οποία μπορούν να αλλάξουν σημαντικά το άκουσμα. α) περισσότερος τονισμός του χρόνου β) αποφυγή των δυναμικών εξάρσεων (δηλαδή ομοιογενής ένταση).

Με αυτές τις επιφυλάξεις, αλλά τις και προτάσεις, δεν μπορώ παρά να πω Συγχαρητήρια.

 

[Κωσταντής1]

Tὸ ὅτι πράγματι θυμίζει σμυρνέικο (καὶ ἔχει ἀσχοληθῇ, ὅπως φαίνεται ἀπὸ ἄλλα βίντεα) εἶναι μέρος τῆς γοητείας τῆς ἑρμηνείας της ἀλλὰ ἴσως εἶναι καὶ μουσικολογικὰ σωστό, πρβλ. ἄλλες ἐκτελέσεις ἀπὸ ἄνδρες μουσικοὺς ποὺ θυμίζουν δημοτικὰ ἢ/καὶ κρητικά. Προσθ. ἂν ὑπάρχει (ἢ ὑπάρξῃ) τελικὰ ψάλτρια, θὰ ψέλνει διαφορετικὰ ἀπὸ μιὰ μοναχή.

 

[Κωσταντής1]

υγ. Γιὰ τὴν κατάληξη. Ἀναρωτιέμαι ἂν τὸ λάθος εἶναι ὄχι στὸ ὕψος ἀλλὰ στὸν τονισμὸ καὶ τὴν ἀναπνοή. Ἂν εἶναι ἔτσι τὸ κάνει πρώτα στὸ μνήμασι καὶ μετὰ στὸ χαρισάμενος. Παρεμπιπτόντως, ζωὴ χαρισάμενη! καὶ στὸ κλασσικὸ Χριστὸς Ἀνέστη ὑπάρχει μιὰ κατάληξη ποὺ θυμίζει τρίτη Πικαρδίας καὶ ἴσως ἡ παρετυμολόγηση τοῦ λαοῦ νὰ ἔχει σχέση μὲ τὴν δυσκολία τέτοιων φράσεων. Λοιπὸν θὰ ἔπρεπε ἴσως νὰ τὰ πῇ μὲ μιὰ ἀναπνοὴ -μνή, σά, ἀλλὰ δὲν τῆς φτάνει, παίρνει σὰν μιὰ δεύτερη, μὲ ἀποτέλεσμα τὰ δίχρονα μα-α καὶ νο-ος ἐνῷ εἶναι ἴδια νότα, ἐπειδὴ σέρνονται δημιουργοῦν τὴν ἀναμονὴ ὔφεσης στὴν πρώτη συλλαβή. Ἐδῷ πράγματι φαίνεται ὅτι εἶναι θέμα τεχνικῆς.

 

[Γιώργος Μ.]

Tὸ ὅτι πράγματι θυμίζει σμυρνέικο (καὶ ἔχει ἀσχοληθῇ, ὅπως φαίνεται ἀπὸ ἄλλα βίντεα) εἶναι μέρος τῆς γοητείας τῆς ἑρμηνείας της ἀλλὰ ἴσως εἶναι καὶ μουσικολογικὰ σωστό, πρβλ. ἄλλες ἐκτελέσεις ἀπὸ ἄνδρες μουσικοὺς ποὺ θυμίζουν δημοτικὰ ἢ/καὶ κρητικά. Προσθ. ἂν ὑπάρχει (ἢ ὑπάρξῃ) τελικὰ ψάλτρια, θὰ ψέλνει διαφορετικὰ ἀπὸ μιὰ μοναχή.

Δεν μιλώ, αγαπητέ φίλε, για «μουσικολογικά σωστό», αυτό που έχει σημασία είναι το εκκλησιαστικό ήθος, και αυτό δεν υπηρετείται από την ομοιότητα με το τραγούδι. Το ότι συμβαίνει και στους άνδρες ψάλτες είναι αναμφισβήτητο, δεν είναι όμως επιχείρημα, διότι και αυτό επικρίνεται ιδιαίτερα (ειδικά στο φόρουμ αυτό)., όταν συμβαίνει
Επίσης, δεν χρειάζεται να ψάλει ως μοναχή, όπως και ένας άνδρας δεν χρειάζεται να ψάλει ως μοναχός, για να είναι παραδοσιακός, χωρίς να θυμίζει τραγούδι. Η αντίθεση δεν είναι «τραγούδιστικό = μοναστηριακό», αλλά «τραγουδιστικό = εκκλησιαστικό».

 

[Κωσταντής1]

Δεν μιλώ, αγαπητέ φίλε, για «μουσικολογικά σωστό», αυτό που έχει σημασία είναι το εκκλησιαστικό ήθος, και αυτό δεν υπηρετείται από την ομοιότητα με το τραγούδι. Το ότι συμβαίνει και στους άνδρες ψάλτες είναι αναμφισβήτητο, δεν είναι όμως επιχείρημα, διότι και αυτό επικρίνεται ιδιαίτερα (ειδικά στο φόρουμ αυτό)., όταν συμβαίνει
Επίσης, δεν χρειάζεται να ψάλει ως μοναχή, όπως και ένας άνδρας δεν χρειάζεται να ψάλει ως μοναχός, για να είναι παραδοσιακός, χωρίς να θυμίζει τραγούδι. Η αντίθεση δεν είναι «τραγούδιστικό = μοναστηριακό», αλλά «τραγουδιστικό = εκκλησιαστικό».

Τὰ συγχαρητήριά μου, ἂν ἔχουν κάποια ἀξία.

 

[domesticus]

Επειδή στην εν λόγω ψάλτρια υπάρχει εμφανέστατο φωνητικό τάλαντο και ακρίβεια διαστημάτων, θα ήταν πολύ ωραίο να θελήσει να αλλάξει προοπτική ερμηνείας, ώστε να βοηθήσει πραγματικά την εκκλησία. Διότι η τωρινή τοποθέτηση της φωνής και η όλη φιλοσοφία των αναλύσεων έχουν σαφή επιρροή από το παραδοσιακό τραγούδι, συγκεκριμένα το σμυρνέικο, και αυτό δεν βοηθάει τη λατρεία (ειδικά στην εποχή μας).

Οι μουσικές καταβολές (όπου μάλλον διαπρέπει) προδίδονται κυρίως στις υψηλές περιοχές, ενώ στις χαμηλές γίνεται αρκετά φιλότιμη προσπάθεια για πιο στιβαρή και απλή ερμηνεία. Εικάζω ότι εισερχόμενη στη βυζαντινή μουσική (ή και εναλλάσσοντας τα δύο είδη) δεν κατάφερε ή δεν είχε την κατάλληλη καθοδήγηση να εκκλησιαστικοποιήσει επαρκώς αυτές τις καταβολές. Αυτό όμως δεν είναι διόλου ανέφικτο. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα συναδέλφων που υπηρέτησαν και το τραγούδι και την ψαλτική ταυτόχρονα (όπως ο Γιώργος Φανάρας) αλλά βρήκαν τον τρόπο να αλλάζουν την τοποθέτηση της φωνής και το ύφος μετακινούμενοι από το ένα στο άλλο.

Αυτή η διόρθωση θα χρειαστεί βεβαίως τη βοήθεια ενός δασκάλου φωνητικής που να γνωρίζει καλά τη βυζαντινή μουσική, καθώς και ανάλογα ακούσματα. Αλλά πέρα από αυτό , υπάρχουν και δύο άμεσα μέτρα, άσχετα με τη φωνητική καθοδήγηση, τα οποία μπορούν να αλλάξουν σημαντικά το άκουσμα. α) περισσότερος τονισμός του χρόνου β) αποφυγή των δυναμικών εξάρσεων (δηλαδή ομοιογενής ένταση).

Με αυτές τις επιφυλάξεις, αλλά τις και προτάσεις, δεν μπορώ παρά να πω Συγχαρητήρια.

Συνάδελφε, ἡ εὐγένεια εἶναι σημαντικὸ πράγμα, ἀλλὰ καὶ ἡ ἀλήθεια μετὰ διακρίσεως σημαντικότερη.

Πῶς δίνεις συγχαρητήρια κατόπιν τόσο σημαντικῶν ἐπιφυλάξεων; Τὸ φωνητικὸ τάλαντο καὶ ἡ ἐπιτυχὴς παραλλαγὴ δὲν εἶναι ἄξια συγχαρητηρίων, εἶναι τὰ προαπαιτούμενα βασικὰ τῆς ψαλτικῆς.

Συγχαίρουμε αὐτὸν ποὺ ἐπιτυχημένα ψάλλει, στοὺς ὑπόλοιπους εὐχόμαστε καλὴ δύναμη στὴν προσπάθειά τους νὰ ψάλλουν ἐπιτυχημένα στὸ μέλλον, μετὰ ἀπὸ εἴκοσι χρόνια τουλάχιστον ...

Δίνω ἔμφαση διότι ἡ συγκεκριμένη ἠχογράφηση ΔΕΝ εἶναι μάχιμη ἐν ὥρα ἀκολουθίας, ἀλλὰ στημένη καὶ ἄνετη ἐπομένως ... Κατὰ τὴν ἀκολουθία φυσικὰ καὶ ἀποδεχόμαστε λάθη καὶ ἀστοχίες καὶ ΣΥΓΧΑΙΡΟΥΜΕ την ἐπιτυχὴ ἀντιμετώπισή τους, ὄχι ὅμως σὲ συνθῆκες ἠχογράφησης ... Ἄλλωστε ἀμφιβάλλω ἄν τὸ συγκεκριμένο στυλ ποὺ προηγουμένως ἐπέκρινα, θὰ μποροῦσε εὔκολα νὰ σταθεῖ ψάλλοντας κανονικὰ στὴν ἀκολουθία. Πρόκειται γιὰ ἐπιδεικτικὸ ψάλσιμο, παιχνιδίσματα φωνητικὰ, ποὺ πιθανῶς ὀφείλονται σὲ λανθασμένες ἐπιλογὲς καὶ πρότυπα. Δὲν ἔχει σχέση μὲ τὸ φύλο, τὸ ἔχω σημειώσει καὶ σὲ ἄνδρες.

 

[Γιώργος Μ.]

Τα συγχαρητήρια, πέρα από την ευγένεια και τον προσωπικό τρόπο έκφρασης του καθενός , είναι για πράγματα που ήδη επισήμανα ως θετικά: «εμφανέστατο φωνητικό τάλαντο και ακρίβεια διαστημάτων», τα οποία δεν είναι απλώς στο επίπεδο των βασικών προπαιτουμένων, αλλά παραπάνω από αυτό.

Από κει και πέρα, η ουσία του μηνύματός μου είναι σαφής: όχι τα συγχαρητήρια, όπου εστιάζεις, αλλά ότι αυτό το ψάλσιμο δεν είναι εκκλησιαστικό και θέλει σημαντική διόρθωση για να μπορεί να διακονήσει την εκκλησία. Αλλά και ότι είναι εφικτή αυτή η διόρθωση.

ΥΓ Αν επιτρέπεις και μια ένσταση στο τεχνικό τμήμα της κριτικής σου.

Πρόκειται γιὰ ἐπιδεικτικὸ ψάλσιμο, παιχνιδίσματα φωνητικὰ, ποὺ πιθανῶς ὀφείλονται σὲ λανθασμένες ἐπιλογὲς καὶ πρότυπα.

ΠΙστεύω ότι δεν είναι επιλογές, ούτε πρότυπα. Είναι καταβολές. Έχει διαφορά. Οι καταβολές από το παραδοσιακό τραγούδι.
΅Γι' αυτό και δεν είναι «επίδειξη» ούτε «παιχνιδίσματα φωνητικά»: είναι ακριβώς ο τρόπος ερμηνείας του παραδοσιακού τραγουδιού, τον οποίο κατέχει άριστα. Αλλά δεν έχει (ακόμα; ) τη δυνατότητα, π.χ. του Χάρη Συμεωνίδη (για να αναφέρω έναν καλό φίλο σου) που αλλάζει κατά βούληση τον τρόπο ερμηνείας ανάλογα με το πού βρίσκεται.

 

[domesticus]

Τα συγχαρητήρια, πέρα από την ευγένεια και τον προσωπικό τρόπο έκφρασης του καθενός , είναι για πράγματα που ήδη επισήμανα ως θετικά: «εμφανέστατο φωνητικό τάλαντο και ακρίβεια διαστημάτων», τα οποία δεν είναι απλώς στο επίπεδο των βασικών προπαιτουμένων, αλλά παραπάνω από αυτό.

Από κει και πέρα, η ουσία του μηνύματός μου είναι σαφής: όχι τα συγχαρητήρια, όπου εστιάζεις, αλλά ότι αυτό το ψάλσιμο δεν είναι εκκλησιαστικό και θέλει σημαντική διόρθωση για να μπορεί να διακονήσει την εκκλησία. Αλλά και ότι είναι εφικτή αυτή η διόρθωση.

ΥΓ Αν επιτρέπεις και μια ένσταση στο τεχνικό τμήμα της κριτικής σου.

ΠΙστεύω ότι δεν είναι επιλογές, ούτε πρότυπα. Είναι καταβολές. Ἔχει διαφορά. Οι καταβολές από το παραδοσιακό τραγούδι.
΅Γι' αυτό και δεν είναι «επίδειξη» ούτε «παιχνιδίσματα φωνητικά»: είναι ακριβώς ο τρόπος ερμηνείας του παραδοσιακού τραγουδιού, τον οποίο κατέχει άριστα. Αλλά δεν έχει (ακόμα; ) τη δυνατότητα, π.χ. του Χάρη Συμεωνίδη (για να αναφέρω έναν καλό φίλο σου) που αλλάζει κατά βούληση τον τρόπο ερμηνείας ανάλογα με το πού βρίσκεται.

Οἱ αὐξομειώσεις στὴν ἔνταση τῆς φωνῆς δὲν ἔχουν σχέση μὲ το παραδοσιακὸ τραγούδι και φυσικὰ οὕτε μὲ τὴν παραδοσιακὴ ψαλτική. Πρόκειται ἁπλῶς γιὰ νεότερη κακὴ ἀπομίμηση ἀπὸ τὸν χῶρο τοῦ τραγουδιοῦ γενικότερα γιὰ τὴν ἀπόδοση ; συναισθήματος. Αὐτὸ τὸ στοιχεῖο βέβαια ἐπιτυγχάνεται ; μόνο μέσω τοῦ μικροφώνου.

Ὁ Χάρης Συμεωνίδης εἶναι ὄχι μόνο δάσκαλος ἀλλὰ καὶ πραγματικὸς κάτοχος της παραδοσιακῆς μουσικῆς καὶ τῆς ψαλτικῆς. Ἡ μουσικὴ του παιδεία εἶναι συνολικὴ καὶ δοκιμασμένη στὸ πεδίο μὲ συνέπεια νὰ κατανοεῖ ὅλες τὶς παραμέτρους καὶ νὰ ἀποδίδει παραδοσιακὸ ἄκουσμα αὐτομάτως εἴτε μὲ ψαλτικὴ εἴτε μὲ τραγουδιστικὴ χροιά. Ἐγὼ προσωπικὰ λ.χ. δὲν τραγουδῶ καθόλου, ὅ,τι κι ἄν πῶ ἔχει ψαλτικὴ χροιά καὶ ἀποφεύγω τὸ τραγούδι. Γι' αὺτὸ καὶ δὲν εἶμαι δάσκαλος οὕτε πρωτοψάλτης, ἀλλὰ ἕνας ἁπλὸς ἔμπειρος ψάλτης, ποὺ καλύπτω τὰ πάντα ἑντὸς τοῦ ναοῦ, ἀπὸ τὴν παπαδικὴ μέχρι ν' ἀνάψω τὰ καντήλια, ἀπὸ διφθέρας, ἀπὸ στήθους, ἀπὸ ... λαδικοῦ καὶ θυμιατοῦ ...

Ἄν ἡ κοπέλα θέλει νὰ ψάλλει ἄς ψάλλει. Ἄν θέλει νὰ τραγουδήσει ἄς τραγουδήσει. Δυὸ καρπούζια σὲ μιὰ μασχάλη δὲν χωρᾶνε, ἑκτὸς κι ἄν εἶσαι ἔμπειρος καὶ παλιὸς ... μπαξεβάνος κι ἔχεις μάθει τὴ δουλειά ἀπὸ σχετικούς ...

Καὶ γιὰ νὰ κλείσω, ἀκούω μιὰ καλὴ φωνὴ, ἀλλὰ ἡ ψαλτικὴ της ἔχει πολὺ δρόμο μπροστά της καὶ στὶς ἀναλύσεις καὶ στὰ καλλωπιστικὰ καὶ στὰ διαστήματα. Κὰι εἶναι φυσικό. Ψάλτης γίνεσαι μετὰ ἀπὸ τουλάχιστον εἴκοσι χρόνια. Ἁπλὰ πράγματα.

 

[Κωσταντής1]

Ἑσεῖς δέχεστε (ἂν ὄχι ὅλοι, κάποιοι) γυναῖκες συναδέλφους, ἐφόσον περάσουν ἀπὸ τὶς ἀπαραίτητες δοκιμασίες τοῦ σιναφιοῦ (δὲν θεωρῶ ὑποτιμιτικὴ τὴν ἔκφραση, ἂν θέλετε βάλτε τῆς συντεχνίας, τοῦ λειτουργηματος, τοῦ διακονήματος). Ἑγὼ σὰν πολίτης τὸ βλέπω διαφορετικά. Γιὰ μένα ἡ γυναίκα ψάλτης ἀντιπροσωπεύει τὰ παιδιὰ (ὄχι τοὺς ἐφήβους, τὰ παιδιά), τὶς παιδικὲς φωνὲς στὴν ἐκκλησία. Νο 1 κίνδυνο θεωρῶ τὴν γιαγιά, τὸν παπποῦ, ἀπὸ κάποιες ξεχασμένες ἀπὸ τὸν... Θεὸ συνοικίες τῆς Ἀττικῆς, ποὺ θὰ ποῦν" ἀπὸ τὸ νὰ ἀκοῦμε στὸ Μέγαρο Μουσικῆς νὰ συμψέλνουν μὲ τὸν πρέσβη τῆς Γροιλανδίας καὶ συνοδεία κεντροαφρικανικοῦ ξυλοφώνου, χίλιες φορὲς καλύτερα τὸ Καφὲ Ἀμάν ποὺ εἶναι καὶ τοῦ τόπου μας καὶ θυμίζει τὶς χαμένες πατρίδες". Διότι εἶναι σὰν νὰ βγάζουν τὶς κοπέλες στὸ κλαρί, συγγνώμη γιὰ τὴν ἔκφραση. Εἶναι ἀντίθετα ἡ μητρικότητα ποὺ μὲ συγκινεῖ στὴν ἐκτέλεση ΠΑΡΑ τὴν ὅποια "σκηνοθεσία"". Καὶ παρεμπιπτόντως θὰ ἤθελα νὰ ἤξερα ἀπὸ ποῦ ἔχει πάρῃ αὐτὸν τὸν τρόπο ποὺ λέει τὸ "ο", τὸ λέει σὰν "ουο¨. Εἶναι τῆς πιάτσας; τῆς κουλτούρας; ἢ πραγματικὴ ὑπάρχουσα ψαλτικὴ παράδοση;

 

[Γιώργος Μ.]

Ἑσεῖς δέχεστε (ἂν ὄχι ὅλοι, κάποιοι) γυναῖκες συναδέλφους, ἐφόσον περάσουν ἀπὸ τὶς ἀπαραίτητες δοκιμασίες τοῦ σιναφιοῦ (δὲν θεωρῶ ὑποτιμιτικὴ τὴν ἔκφραση, ἂν θέλετε βάλτε τῆς συντεχνίας, τοῦ λειτουργηματος, τοῦ διακονήματος). Ἑγὼ σὰν πολίτης τὸ βλέπω διαφορετικά. Γιὰ μένα ἡ γυναίκα ψάλτης ἀντιπροσωπεύει τὰ παιδιὰ (ὄχι τοὺς ἐφήβους, τὰ παιδιά), τὶς παιδικὲς φωνὲς στὴν ἐκκλησία. Νο 1 κίνδυνο θεωρῶ τὴν γιαγιά, τὸν παπποῦ, ἀπὸ κάποιες ξεχασμένες ἀπὸ τὸν... Θεὸ συνοικίες τῆς Ἀττικῆς, ποὺ θὰ ποῦν" ἀπὸ τὸ νὰ ἀκοῦμε στὸ Μέγαρο Μουσικῆς νὰ συμψέλνουν μὲ τὸν πρέσβη τῆς Γροιλανδίας καὶ συνοδεία κεντροαφρικανικοῦ ξυλοφώνου, χίλιες φορὲς καλύτερα τὸ Καφὲ Ἀμάν ποὺ εἶναι καὶ τοῦ τόπου μας καὶ θυμίζει τὶς χαμένες πατρίδες". Διότι εἶναι σὰν νὰ βγάζουν τὶς κοπέλες στὸ κλαρί, συγγνώμη γιὰ τὴν ἔκφραση. Εἶναι ἀντίθετα ἡ μητρικότητα ποὺ μὲ συγκινεῖ στὴν ἐκτέλεση ΠΑΡΑ τὴν ὅποια "σκηνοθεσία"". Καὶ παρεμπιπτόντως θὰ ἤθελα νὰ ἤξερα ἀπὸ ποῦ ἔχει πάρῃ αὐτὸν τὸν τρόπο ποὺ λέει τὸ "ο", τὸ λέει σὰν "ουο¨. Εἶναι τῆς πιάτσας; τῆς κουλτούρας; ἢ πραγματικὴ ὑπάρχουσα ψαλτικὴ παράδοση;

Θα απαντήσω μόνο για το "ο" που γίνεται "ουο". Όχι, δεν είναι καμία ψαλτική παράδοση!
Οποιαδήποτε φωνητική τοποθέτηση παραβιάζει τη φυσικότητα της φωνής είναι παντελώς εσφαλμένη κατά τη γνώμη μου. Η μόνη κατευθυντήρια γραμμή της παραδόσεως είναι μια κάπως πιο κεντρική τοποθέτηση των φωνηέντων, η οποία προσδίδει στην ερμηνεία έναν σεμνοπρεπή τρόπο. Και πάλι όμως σε συνάρτηση με τη φυσική φωνή του ψάλλοντος. Δηλαδή το κεντρικό α του Γιώργου Μ. διαφέρει από το κεντρικό α του Κωσταντή1 (φερ' ειπειν).
Τα υπόλοιπα είναι εσφαλμένες απομιμήσεις που συνδυάζονται με ιδεοληψία, ελλιπή κατανόηση της παράδοσης, ενίοτε δυστυχώς, και παιδευτικό έλλειμμα.

ΥΓ Για την ανάγκη των παλαιών ψαλτών να αλλοιώνουν τα φωνήεντα και την τοποθέτηση με τρόπο ώστε να ακούγονται πιο έντονα ελλείψει μικροφώνων, έχουν γίνει πολλές παλαιότερα συζητήσεις στο Ψ.
ΥΓ 2 Νομίζω ότι η μεγάλη συνεισφορά του Στανίτσα στην ιστορία της ψαλτικής ερμηνείας είναι ότι πρώτος (ή κυρίως) αυτός με το κύρος του αποσυνέδεσε οριστικά και αμετάκλητα την παραδοσιακή ψαλτική ερμηνεία από το αφύσικο στήσιμο της φωνής.

 

[Κωσταντής1]

Ὁπότε γιὰ νὰ τὸ χοντρύνω. Ἡ ἄποψη ὅτι καθαρότητα, φυσικότητα δὲν εἶναι τοῦ λαοῦ ἀλλὰ τοῦ Κολωνακίου καὶ ὅτι ὁ πραγματικὸς λαϊκὸς ὑποτονθορίζει (τὰ λέει μὲ τὴν μύτη) καὶ κάνει χίλιους δυὸ τεχνικοὺς μανιερισμοὺς ἀκριβῶς ἐπειδὴ ἔτσι ξέρει ὁ λαός, εἶναι γιὰ τὰ πανηγύρια. YΓ νὰ τὸ πῶ ἀλλιῶς μήπως μπέρδεψα. Εἶναι διαταξικὸ φαινόμενο, πλουσίων καὶ φτωχών, νὰ μπερδεύουν θέατρο καὶ μουσική. Οἱ περισσότεροι νομίζουν ὅτι ΠΡΕΠΕΙ νὰ πάρουν πόζα. Ἡ συγκεκριμένη δὲν παίρνει. Ἁπλὰ δὲν ξέρει - τὴν κατάληξη λ.χ. - πῶς νὰ τὴν πῇ, εἶναι πιὸ ἁπλὸ ἀπὸ ὅσο νομίζει. Τὸ ὅτι δὲν χρειάζεται νὰ παίρνει κανεὶς πόζα εἶναι κάτι ποὺ τὸ κατακτᾷ κανεὶς σὰν ἄνθρωπος, ἀνεξαρτήτως περιβάλλοντος.

 

[petrosgrc]

Θα ήθελα, αν παρακολουθεί η αγαπητή Ευανθία τις συζητήσεις, να την άκουγα να ερμηνεύει το ίδιο δοξαστικό από το Δοξαστάριο του Πέτρου Λαμπαδαρίου, την έκδοση του 1820. Τότε θα μπορούσα να βγάλω πολλά περισσότερα συμπεράσματα.

 

[π. Μάξιμος]

[Σημείωμα συντονιστή] Μια υποσυζήτηση μεταφέρθηκε σε νέο θέμα: Το «πρόβλημα» της συμμετοχής γυναικών στα αναλόγια.