Εξάδες μονών «Κύριε ἐλέησον» στα ειρηνικά & συνεχόμενα «Κύριε ἐλέησον»

[Εμμανουήλ Αβραμίδης]

Όταν στα ειρηνικά ψάλλουμε εξαπλά «Κύριε ἐλέησον», την πρώτη εξάδα ψάλλει ο α΄ χορός και την επομένη ο β΄ (τουλάχιστον έτσι έχω μάθει). Το «Σοὶ Κύριε» σε ποιον χορό ανήκει; Γνωρίζω ότι είναι νεώτερη συνήθεια και ότι η πατριαρχική παράδοση μέχρι τουλάχιστον μία χρονολογία δεν προβλέπει ψαλτά «Κύριε ἐλέησον» αλλά χύμα και εναλλάξ από τους δύο χορούς, αλλά όποια γραπτή μαρτυρία είναι διαθέσιμη για αυτήν την πρακτική, είτε από παρτιτούρες νεώτερων πατριαρχικών ψαλτών είτε από αλλού, επιθυμητή. Και η προσωπική εμπειρία επίσης.

Υ.Γ: Μπορεί να φαίνεται επουσιώδης λεπτομέρεια αλλά την χρειάζομαι. Επίσης, χρειάζομαι αναλυτικά ποιος χορός απαντά στην συναπτή του β΄ αντιφώνου, του γ΄, στα «Σοὶ Κύριε, Ἀμήν, Καὶ τῷ πνεύματί σου» των πρώτων πληρωτικών, στα «Σοὶ Κύριε, Ἀμήν, Καὶ τῷ πνεύματί σου, Σοὶ Κύριε» των δεύτερων πληρωτικών.
Αυτό που ήξερα και εφάρμοζα μέχρι τώρα ήταν το εξής: Τα «Κύριε ἐλέησον» των πρώτων πληρωτικών και τα «Παράσχου Κύριε» των δεύτερων ανήκουν στον α΄ χορό, τα «Παράσχου Κύριε» των πρώτων πληρωτικών και τα «Κύριε ἐλέησον» των δεύτερων ανήκουν στο β΄ χορό.

 

[neoklis]

Μάλλον δεν τηρούν όλοι τα ίδια. Σε μας, ο β΄ χορός λέει την β΄ εξάδα "Κύριε ελέησον" στα ειρηνικά και τα "Παράσχου Κύριε", μόνο. Τίποτε άλλο.

 

[pasapoyn]

Όταν στα ειρηνικά ψάλλουμε εξαπλά «Κύριε ἐλέησον», την πρώτη εξάδα ψάλλει ο α΄ χορός και την επομένη ο β΄ (τουλάχιστον έτσι έχω μάθει). Το «Σοὶ Κύριε» σε ποιον χορό ανήκει; Γνωρίζω ότι είναι νεώτερη συνήθεια και ότι η πατριαρχική παράδοση μέχρι τουλάχιστον μία χρονολογία δεν προβλέπει ψαλτά «Κύριε ἐλέησον» αλλά χύμα και εναλλάξ από τους δύο χορούς, αλλά όποια γραπτή μαρτυρία είναι διαθέσιμη για αυτήν την πρακτική, είτε από παρτιτούρες νεώτερων πατριαρχικών ψαλτών είτε από αλλού, επιθυμητή. Και η προσωπική εμπειρία επίσης.

Υ.Γ: Μπορεί να φαίνεται επουσιώδης λεπτομέρεια αλλά την χρειάζομαι. Επίσης, χρειάζομαι αναλυτικά ποιος χορός απαντά στην συναπτή του β΄ αντιφώνου, του γ΄, στα «Σοὶ Κύριε, Ἀμήν, Καὶ τῷ πνεύματί σου» των πρώτων πληρωτικών, στα «Σοὶ Κύριε, Ἀμήν, Καὶ τῷ πνεύματί σου, Σοὶ Κύριε» των δεύτερων πληρωτικών.
Αυτό που ήξερα και εφάρμοζα μέχρι τώρα ήταν το εξής: Τα «Κύριε ἐλέησον» των πρώτων πληρωτικών και τα «Παράσχου Κύριε» των δεύτερων ανήκουν στον α΄ χορό, τα «Παράσχου Κύριε» των πρώτων πληρωτικών και τα «Κύριε ἐλέησον» των δεύτερων ανήκουν στο β΄ χορό.

Σχετικά με το τι ισχυει σημερα στον πατριαρχικό ναό σας παραπέμπω εδώ.

Στα ειρηνικά:

• Τα έξι πρώτα Κύριε ελέησον ο α’ χορός.

• Τα επόμενα έξι ο β’ χορός.

• Το Σοι Κύριε ο α’ χορός.

• Το Αμήν ο α’ χορος και άρχεται του α’ αντιφώνου.

Στη συναπτή του β’ αντιφώνου:

• Τα Κύριε ελέησον, Σοι Κύριε εναλλαξ. Άρχεται ο β’ χορός.

• Το Αμην ο β’ χορός και αρχεται του β’ αντιφώνου.

Στη συναπτή του γ’ αντιφώνου:

• Τα Κύριε ελέησον, Σοι Κύριε εναλλαξ. Άρχεται ο α’ χορός.

• Το Αμην ο α’ χορός και αρχεται του γ’ αντιφωνου.

Στα α΄πληρωτικά:

• Τα Κύριε ελέησον ο α' χορός.

• Τα Παράσχου Κύριε ο β' χορός.

• Σοι Κύριε, Αμήν ο α' χορός.

• Και το πνεύματι σου ο β' χορός.

 

[user20]

Σε ποιες άλλες περιπτώσεις εκτός από τα ειρηνικά της Θ. Λειτουργίας, μπορούν να ψαλλούν τα εξαπλά κύριε ελέησον;

Υπάρχει συγκεκριμένη αντιστοιχία με τις αιτήσεις του Ιερέως ή ψάλλουμε μέχρι να ακούσουμε την τελευταία αίτηση;
Ευχαριστώ.

 

[Diogenes]

Να σημειωθεί επίσης ότι στα ειρηνικά σε μερικές εκκλησίες λέγεται το «Υπέρ των ευσεβών και ορθοδόξων χριστιανών του Κυρίου δεηθώμεν» και σε μερικές δεν λέγεται.
Επίσης δεν λέγεται σε όλες τις Εκκλησίες το «Υπέρ του ευσεβούς ημών έθνους, πάσης αρχής και εξουσίας εν αυτώ και του φιλοχρίστου ημών στρατού…» . Γι’ αυτό και οι αιτήσεις δεν είναι πάντοτε δώδεκα στο σύνολο.

 

[π. Μάξιμος]

Να σημειωθεί επίσης ότι στα ειρηνικά σε μερικές εκκλησίες λέγεται το «Υπέρ των ευσεβών και ορθοδόξων χριστιανών του Κυρίου δεηθώμεν» και σε μερικές δεν λέγεται.
Επίσης δεν λέγεται σε όλες τις Εκκλησίες το «Υπέρ του ευσεβούς ημών έθνους, πάσης αρχής και εξουσίας εν αυτώ και του φιλοχρίστου ημών στρατού…» . Γι’ αυτό και οι αιτήσεις δεν είναι πάντοτε δώδεκα στο σύνολο.

Ναί, γι᾿ αὐτό τά νέα Ἱερατικά ἔχουν 11. Ἐκκλ. Ἑλλ. «Υπέρ του ευσεβούς ημών έθνους...» Οἰκ. Πατρ. «Υπέρ των ευσεβών...»
Στή Μητρόπολη Ἀθηνῶν ὅμως καί στίς περισσότερες ἐκκλησίες λένε καί τά δύο, ὁπότε εἶναι 12.

 

[MTheodorakis]

Τὰ συνεχόμενα Κύριε ἐλέησον ἢ Παράσχου Κύριε σὲ συναπτὲς εἶναι ἐντελῶς ἄτακτα, ἀντιλειτουργικὰ καὶ ἀπαράδεκτα.

 

[π. Μάξιμος]

Τὰ συνεχόμενα Κύριε ἐλέησον ἢ Παράσχου Κύριε σὲ συναπτὲς εἶναι ἐντελῶς ἄτακτα, ἀντιλειτουργικὰ καὶ ἀπαράδεκτα.

Συμφωνῶ· τό ἔχω γράψει κι ἐγώ κάπου κάποτε.
Ἀλλά ἐδῶ εἶσαι ἐκτός θέματος.
Ἀφορᾶ σέ ἑξάδα μεμονωμένων "Κύριε ελέησον" καί πῶς αὐτά "κατά τάξιν" χρησιμοποιοῦνται.

 

[user20]

Το ερώτημα, μου γεννήθηκε ακούγοντας αυτή την ηχογράφηση του Άρχοντα. Ως μουσική σύνθεση τα κύριε ελέησον του Καραμάδου μου αρέσουν πολύ αλλά δεν ξέρω αν...

Υπάρχει συγκεκριμένη αντιστοιχία με τις αιτήσεις του Ιερέως ή ψάλλουμε μέχρι να ακούσουμε την τελευταία αίτηση;

 

[π. Μάξιμος]

Το ερώτημα, μου γεννήθηκε ακούγοντας αυτή την ηχογράφηση του Άρχοντα. Ως μουσική σύνθεση τα κύριε ελέησον του Καραμάδου μου αρέσουν πολύ αλλά δεν ξέρω αν...

Ἐγώ κατάλαβα ὅτι ρωτᾶτε ἐκτός θέματος...
Ἴσως αὐτό κατάλαβε καί ὁ Μανόλης καί ἀπάντησε... (ἄν δέν παρασύρθηκε ἀπό τόν ἀμφίσημο τίτλο...)

Ἐμεῖς αὐτά (καλῶς ἤ κακῶς) τά λέμε στίς μετά τό "Καὶ ἔσται τὰ ἐλέη" αἰτήσεις (ἤ στά β΄ πληρωτικά –ἄν ποῦμε– σημ. τό ἴδιο μέλος καί γιά Παράσχου Κύριε) ἄν ἔχουμε ἐπιστρέψει (μετά τό Ἐν πρώτοις) στόν πλ. δ΄ (καί πλ. α΄ παρόμοια σύνθεση).

 

[user20]

Ἐγώ κατάλαβα ὅτι ρωτᾶτε ἐκτός θέματος...
Ἴσως αὐτό κατάλαβε καί ὁ Μανόλης καί ἀπάντησε... (ἄν δέν παρασύρθηκε ἀπό τόν ἀμφίσημο τίτλο...)

Ναι διάβασα τον τίτλο του θέματος "εξαπλά κύριε ελέησον" και νόμιζα ότι αναφέρεται σε αυτά του Καμαράδου. Οπότε για να μην ανοίξω καινούριο θέμα ρώτησα εδώ.

Ἐμεῖς αὐτά (καλῶς ἤ κακῶς) τά λέμε στίς μετά τό "Καὶ ἔσται τὰ ἐλέη" αἰτήσεις (ἤ στά β΄ πληρωτικά –ἄν ποῦμε– σημ. τό ἴδιο μέλος καί γιά Παράσχου Κύριε) ἄν ἔχουμε ἐπιστρέψει (μετά τό Ἐν πρώτοις) στόν πλ. δ΄ (καί πλ. α΄ παρόμοια σύνθεση).

Ευχαριστώ.

Σε περίπτωση που θέλει κάποιος να τα πει στα ειρηνικά της Θ. Λειτουργίας, ποια τάξη ισχύει; Ψάλλουμε συνεχώς τα κύριε ελέησον όσο ο ιερέας λέει τις αιτήσεις χωρίς κάποια συγκεκριμένη σειρά ή απαντάμε μετά από κάθε αίτηση ψάλλοντας τα 3 πρώτα κύριε ελέησον και έπειτα τα άλλα 3 του ήχου, όπως κάνει ο άρχοντας εδώ;

 

[tsak77]

Στὰ εἰρηνικὰ ὁ λαὸς ἀπαντᾶ μὲ ἕνα μόνο Κύριε ἐλέησον καὶ ὄχι μὲ τρία, ἡ δὲ ψαλμῳδία τὴν στιγμὴ ποὺ ἐκφωνεῖ ὁ ἱερέας εἶναι ἀντίθετη μὲ τὴν γενικότερη διαλογικὴ μορφολογία τῶν ἱερῶν Ἀκολουθιῶν, ἐκτὸς καὶ ἂν ὡς πρότυπο διαλόγου ἔχουμε τοὺς παραθυροκαυγᾶδες τῆς τηλοψίας. Δὲν μπορεῖ λοιπὸν να ἰσχύσει καμία τάξη.

 

[π. Μάξιμος]

Σε περίπτωση που θέλει κάποιος να τα πει στα ειρηνικά της Θ. Λειτουργίας, ποια τάξη ισχύει; Ψάλλουμε συνεχώς τα κύριε ελέησον όσο ο ιερέας λέει τις αιτήσεις χωρίς κάποια συγκεκριμένη σειρά ή απαντάμε μετά από κάθε αίτηση ψάλλοντας τα 3 πρώτα κύριε ελέησον και έπειτα τα άλλα 3 του ήχου, όπως κάνει ο άρχοντας εδώ;

Ἐπειδή ἐμμέσως ρωτᾶτε ἐμένα (χωρίς αὐτό νά σημαίνει κάτι) θά ἔλεγα ὅτι καμμία τάξη δέν ἰσχύει, μᾶλλον καμμία τάξη δέν ὑπάρχει.
Γιατί, πρέπει νά ὑπάρχει πρῶτα συνεννόηση μέ τόν λειτουργό, κι ἄν δέν ὑπάρχει —ἐγώ δέν θά τό ἐπέτρεπα—, καί αὐτοβούλως ἔτσι ψάλλει ὁ ψάλτης, ἐπαφίεται στή διάθεση τοῦ λειτουργοῦ, ἄν θά διακόπτει ἤ θά ἐκφωνεῖ συνεχῶς.
Βλέπετε (μᾶλλον ἀκοῦτε) στό βίντεο, ὁ λειτουργός, κάποια στιγμή, σεβόμενος προφανῶς τόν μακαριστό, παρακάτω διακόπτει.
Αὐτά δέν νομίζω ὄτι τά ἔκανε στό Πατριαρχεῖο καί σαφῶς δέν ἀποτελεῖ πρότυπο.

 

[user20]

ἡ δὲ ψαλμῳδία τὴν στιγμὴ ποὺ ἐκφωνεῖ ὁ ἱερέας εἶναι ἀντίθετη μὲ τὴν γενικότερη διαλογικὴ μορφολογία τῶν ἱερῶν Ἀκολουθιῶν

Αυτό μου γεννά κι'άλλο ένα ερώτημα. Η συνήθεια της ψαλμώδησης του "Κύριε ελέησον" μ' φορές στην δέηση υπέρ του διαφυλαχθήναι κ.τ.λ κατά την διάρκεια της αρτοκλασίας, οπως αναγράφεται στο εγκόλπιο, είναι δηλαδή λανθασμένη;

Επίσης διάφορες γνωστές συνθέσεις όπως τα "Κύριε ελέησον - παράσχου" του Φωκαέως, του Ονουφρίου Βυζαντίου και του Πέτρου Λαμπαδαρίου που συνηθίζονται να ψάλλονται αργά και ταυτόχρονα με τις αιτήσεις του ιερέα αποτελούν λανθασμένη συνήθεια;

Δεν ρωτάω με διάθεση αντιπαράθεσης, απλά για ενημερωτικούς λόγους προκειμένου να είμαι όσο γίνεται πιστός στις τυπικές διατάξεις.

Γιατί, πρέπει νά ὑπάρχει πρῶτα συνεννόηση μέ τόν λειτουργό, κι ἄν δέν ὑπάρχει —ἐγώ δέν θά τό ἐπέτρεπα—, καί αὐτοβούλως ἔτσι ψάλλει ὁ ψάλτης, ἐπαφίεται στή διάθεση τοῦ λειτουργοῦ, ἄν θά διακόπτει ἤ θά ἐκφωνεῖ συνεχῶς.

Φυσικά και θα πρέπει να προηγηθεί συνεννόηση με τον λειτουργό. Εξάλλου δεν θα ρωτούσα όλα αυτά, αν δεν υπήρχε αυτή η προϋπόθεση!

 

[π. Μάξιμος]

Αυτό μου γεννά κι'άλλο ένα ερώτημα. Η συνήθεια της ψαλμώδησης του "Κύριε ελέησον" μ' φορές στην δέηση υπέρ του διαφυλαχθήναι κ.τ.λ κατά την διάρκεια της αρτοκλασίας, οπως αναγράφεται στο εγκόλπιο, είναι δηλαδή λανθασμένη;

Μᾶλλον δέν ξέρεις νά διαβάζεις τό Ἐγκόλπιο...
Ἐννοεῖ μετά τήν δέηση...

Εκτενής δέησις αρτοκλασίας - Κύριε ἐλέησον μ΄, Ἀμήν, Ἀμήν, Ἀμήν.

Συνηθίζεται από αρκετούς ψάλτες στη δέηση της αρτοκλασίας να ψάλλουν το Κύριε ἐλέησον μ΄ όσο ο διάκονος λέει την δέηση Ἔτι δεόμεθα ὑπὲρ τοῦ διαφυλαχθῆναι... (αρκετοί ακόμα δεν ψάλλουν και τα μ΄), στο τέλος των μ΄ Κύριε ἐλέησον με καταπληκτικό συγχρονισμό με τον διάκονο ψάλλουν το τελευταίο Κύριε...

analogion.com

Περί του επαναλαμβανόμενου Αμήν στην αρτοκλασία

Στις ενορίες σχεδόν πάντα ακούω τους ψάλτες να λένε το Αμήν μετά από τις παρακάτω φράσεις της ευχής της αρτοκλασίας με μελωδική αναβοκατάβαση κι όλας. Έχει καμία βάση η επανάληψη του Αμήν (εκτός από την τελευταία); ευπρόσδεκτον ποίησον την δέησιν ημών· Αμήν δώρησαι ημίν την άφεσιν των...

analogion.com

Επίσης διάφορες γνωστές συνθέσεις όπως τα "Κύριε ελέησον - παράσχου" του Φωκαέως, του Ονουφρίου Βυζαντίου και του Πέτρου Λαμπαδαρίου που συνηθίζονται να ψάλλονται αργά και ταυτόχρονα με τις αιτήσεις του ιερέα αποτελούν λανθασμένη συνήθεια;

Ὅλες οἱ συνήθειες δέν εἶναι ὀρθές !!!

Τ81E. Μουσικὰ Ϛ´ Κατανυκτικοῦ Ἑσπερινοῦ (Κυριακῆς Ε΄ Νηστειῶν)

Μια μικρή εργασία για τον στ΄ Κατανυκτικό Εσπερινό (σε pdf). Μας κάλεσαν να ψάλλουμε στην Κίρρα οπότε δουλειά από τώρα.

analogion.com

 

[π. Μάξιμος]

[Σημείωμα συντονιστή] Όπως εξελίχθηκε το θέμα και με την παρανόηση που υπήρξε από τον προηγούμενο τίτλο (Εξαπλά «Κύριε ἐλέησον» στα ειρηνικά), τον διόρθωσα σε: Εξάδες μονών «Κύριε ἐλέησον» στα ειρηνικά & συνεχόμενα «Κύριε ἐλέησον».

 

[user20]

Μάλιστα...
Ευχαριστώ για τις απαντήσεις.