Λέγεται ότι ο α' παθητικός αποτελεί επίδραση από την κοσμική μουσική και αφήνεται να νοηθεί ότι καλό είναι να αποφεύγεται. Εάν ωστόσο το κάθισμα "Τον τάφον σου Σωτήρ" ψαλλόταν όντως σε νάο, και δεδομένου ότι είτε νάο πούμε, είτε α' δίφωνο, είτε α' παθητικό, είτε σαμπάχ, πρόκειται για το ίδιο παρακλάδι του α' ήχου, δημιουργείται μια αντίφαση. Με άλλα λόγια, ο ήχος υπήρχε και στους βυζαντινούς, δεν είναι νεώτερη εφεύρεση. Οι ερωτήσεις μου είναι οι εξής:
1) Μήπως και οι βυζαντινοί δανείστηκαν τον ήχο από την εξωτερική μουσική;
2) Το κάθισμα αυτό αποτελεί τη μοναδική περίπτωση που γνωρίζουμε για τη χρήση του συγκεκριμένου ήχου στην εκκλησιαστική μουσική;
3) Η έλξη του Δι προς τον Γα, όταν δεσπόζει ο Γα, αποτελεί μορφή αυτού του ήχου;
4) Σε κάποια μέλη βλέπουμε να σημειώνεται ύφεση στο Δι και Ζω', κι όταν τους ξεπερνούμε, π.χ. στο θεωρητικό του Κωνσταντίνου, στο Χερουβικό Α' ήχου Φωκαέως, στη φράση "εικονίζοντες" και στα αργά Ευλογητάρια Πέτρου εκ του Κε (βλ. σ. 98 και 110), και αν θυμάμαι καλά, στη Λειτουργία του Καραμάνη, στο τρισάγιο του Μανουήλ. Οι εκτελέσεις αυτές αποτελούν προσωπικές επιλογές ή έτσι πρέπει να εκτελούνται; Με άλλα λόγια, το τρισάγιο π.χ. του Μανουήλ, μπορεί να εκτελεστεί και ως α' παθητικός και ως απλός α', κατά τα γούστα του ψάλλοντος, ή η εκτέλεσή του ως παθητικού θεωρείται παρέκκλιση από την παράδοση;
1) Μήπως και οι βυζαντινοί δανείστηκαν τον ήχο από την εξωτερική μουσική;
2) Το κάθισμα αυτό αποτελεί τη μοναδική περίπτωση που γνωρίζουμε για τη χρήση του συγκεκριμένου ήχου στην εκκλησιαστική μουσική;
3) Η έλξη του Δι προς τον Γα, όταν δεσπόζει ο Γα, αποτελεί μορφή αυτού του ήχου;
4) Σε κάποια μέλη βλέπουμε να σημειώνεται ύφεση στο Δι και Ζω', κι όταν τους ξεπερνούμε, π.χ. στο θεωρητικό του Κωνσταντίνου, στο Χερουβικό Α' ήχου Φωκαέως, στη φράση "εικονίζοντες" και στα αργά Ευλογητάρια Πέτρου εκ του Κε (βλ. σ. 98 και 110), και αν θυμάμαι καλά, στη Λειτουργία του Καραμάνη, στο τρισάγιο του Μανουήλ. Οι εκτελέσεις αυτές αποτελούν προσωπικές επιλογές ή έτσι πρέπει να εκτελούνται; Με άλλα λόγια, το τρισάγιο π.χ. του Μανουήλ, μπορεί να εκτελεστεί και ως α' παθητικός και ως απλός α', κατά τα γούστα του ψάλλοντος, ή η εκτέλεσή του ως παθητικού θεωρείται παρέκκλιση από την παράδοση;