Greekψαλτης
Ψαλῶ τῶ Θεῶ μου, ἕως ὑπάρχω.
Δεν εννοούσα τόσο άνωθενΜόνον τά δόγματα τῆς πίστεως...
Δεν εννοούσα τόσο άνωθενΜόνον τά δόγματα τῆς πίστεως...
Δεν εννοούσα τόσο άνωθεν
Αααα... Δηλ. μετα το Παντογνώστη Θεό επόμενος στη σειρά ειναι ο προεστώς?Ἔ, παρακάτω εἶναι τό «ὡς δόξει τῷ προεστῶτι»...
Στο ναο που ψαλλω , ο Λαμπαδαριος μου λεει συνηθως κοινωνικο το οποιο ομως ουδεποτε προλαβαινει να τελειωση .
Επισης στην ωρα του κοινωνικου (ή αμεσως μετα το κηρυγμα) , οι ιερεις ευλογουν τους αρτους (εχουμε σχεδον καθε Κυριακη) , τους οποιους πρεπει
να πω , πως τους φερνουν σχεδον παντα καθυστερημενα οι ''πιστοι'' .
Και βεβαια πρεπει να ψαλλεται το κοινωνικο και οχι αλλα πραγματα ΑΛΛΑ :
Η πειρα μου μου εχει δειξει , πως το εκκλησιασμα στην συντριπτικη του
πλειοψηφια προτιμα να ακουει καποιους ψαλμικους στιχους (Εξομολογισθε ...,
Που πορευθω .. κλπ) ή εστω καποιο πολυελεο παρα κοινωνικο . Το μακροσυρτο του κοινωνικου δεν το καταλαβαινουν , τους κουραζει , πολυ περισσοτερο οταν ο ψαλτης δεν ειναι κατηρτισμενως . Δεν προσεχουν καθολου
αρα χανεται και η οποα κατανυξη και η οποια διαθεση προσευχης . Αντιθετα
το συντομο των ψαλμικων στιχων , τους αρεσει γιατι καταλαβαινουν τα λογια
(μπορω να πω οτι συμετεχουν ψιλομουρμουριζοντας) και ετσι το οποιο
ζητουμενο ''προσευχητικο'' αποτελεσμα , ειναι πολυ καλλιτερο απο το να εψαλλετο κοινωνικο . Παντα βεβαια μιλαω για την ''ποιοτητα'' του σημερινου
εκκλησιασματος , ως προς την διαθεση του για προσευχη .
Ετσι ο σημερινος ψαλτης , αντιμετωπιζει το διλλημα : Τηρουμε την παραδοση
και ο κοσμος ''κουραζεται'' και ''βαριεται'' ή προσαρμοζωμαστε στα σημερινα
δεδομενα (αυτο προτιμα και η πλειοψηφια των σημερινων ιερεων) και ισχυει
το ''ο πελατης εχει παντα δικιο'' ;
Τελειωνωντας επαναλαμβανω : Το ΣΩΣΤΟ ειναι να ψαλλεται κοινωνικο .
με όλο το σεβασμό, δεν πρόκειται να σου απαντήσει ο Βαγγέλης, διότι "έφυγε" από κοντά μας πριν 1,5 χρόνο.mitros συμφωνω απολυτα μαζι σου κυριε λιναρδακη, δεν με ξερεις ,
δεν μπορω να εχω 100 ατομα εκκλησιασμα και εγω να λεω αυτο το μονοτονο αγευστο και μακρυσυρτο κοινωνικο
Στο Ηράκλειο Κρήτης είναι ο φίλος και δεν ξέρει ότι δεν είναι κοντά μας ο μακαριστός Βαγγέλης Λιναρδάκης;
πιστευω οτι για την γενικοτερη καλεσθεισια και επειδη ειναι και μια στιγμη που μονο ο ψαλτης ακουγεται ειναι καλυτερο ενας πολυελ. η αγνη παρθεν.
εγω προχθες στην κοιμηση ειπα το αγνη παρθενε, το οποιο δεν γραφεται πουθενα κεινη την ημερα, ομως αν δεν ειπωθει τοτε, ποτε θα ειπωθει?
εν κατακλειδι λοιπον λεω οτι πρεπει να εναποκεινται στον αρμοδιο ιεροψαλτη να πραξει κατα συνειδηση αυτο που θελει να πει, αυτο κανω τουλαχιστον εγω,
χωρις παρεμβασεις ιερεων! δεν μπορω να εχω 100 ατομα εκκλησιασμα
και εγω να λεω αυτο το μονοτονο αγευστο και μακρυσυρτο κοινωνικο,
θα το πω οταν ειναι τρεις καιο κουκος στον ναο!
Και το ¨Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του Θεού,ελέησόν με¨ μονότονο είναι, αλλά σώζει. Είναι καιρός πια, να δείξουμε πειθαρχία και υπακοή κι εμείς οι ¨μεγαλοψάλτες.¨εν κατακλειδι λοιπον λεω οτι πρεπει να εναποκεινται στον αρμοδιο ιεροψαλτη να πραξει κατα συνειδηση αυτο που θελει να πει, αυτο κανω τουλαχιστον εγω,
χωρις παρεμβασεις ιερεων! δεν μπορω να εχω 100 ατομα εκκλησιασμα
και εγω να λεω αυτο το μονοτονο αγευστο και μακρυσυρτο κοινωνικο,
θα το πω οταν ειναι τρεις καιο κουκος στον ναο!
Έχετε την εντύπωση ότι το "Σταυρόν χαράξας Μωσής" ας πούμε το καταλαβαίνουν. Ή το "[FONT=\@Arial Unicode MS]Τῷ τὴν ἄβατον, κυμαινομένην θάλασσαν".[/FONT]συμφωνω απολυτα μαζι σου κυριε λιναρδακη, δεν με ξερεις , ειμαι και εγω ιεροψαλτης σε μια ενορια, πολλες φορες και εγω ειμαι σε δηλλιμα να πω το κοινωνικο η κατι αλλο, το οποιο μαλιστα το καταλαβενουν!
Εάν πρόκειται για παραγγελιά πάω πάσο. Ο πελάτης έχει πάντα δίκιο. Ελπίζω τουλάχιστον να "τα ακουμπάει" χοντρά, διότι εάν με ένα 50λεπτο και το κεράκι έχει τέτοιες απαιτήσεις και τις ικανοποιείτε, πιστεύω ότι χαλάτε την πιάτσα.και ενιοτε το ζητουν να το πουμε!
Για την γενικότερη καλαισθησία ένα μπαλέτο (για να προλάβω μερικούς με καλπάζουσα φαντασία εννοώ κλασικό) θα ήταν ακόμη καλύτερο. Επίσης σε κάποια στιγμή να πέφτουν ροδοπέταλα από τον τρούλο, κάποιες αντλίες καπνού στην τιμιωτέρα, φαντασία και κεφάλαιο χρειάζεται...οι ιερεις οι περισσοτεροι απο οτι ξερω θελουν το κοινωνικο,ομως πιστευω οτι για την γενικοτερη καλεσθεισια
Συγγνώμη, καθ' όλη την υπόλοιπη ακολουθία τι γίνεται;και επειδη ειναι και μια στιγμη που μονο ο ψαλτης ακουγεται
Κάποιες δικές μου προτάσεις: Το Χριστός Ανέστη, μία αργή δοξολογία (εάν υπάρχει θέμα κατανόησης και εκεί μία σύντομη, δεν έχει σημασία που ειπώθηκε πιο πριν, η επανάληψη είναι η μήτηρ της μαθήσεως) κάποια εκλογή Αίνων από την Μ. Εβδομάδα π.χ. Σε τον της Παρθένου Υιόν, Ερχόμενος ο Κύριος κ.α. Φυσικά εάν κατά τύχη στο εκκλησίασμα βρίσκεται και κάποιος γνώστης μπουζουκιού, οι ορίζοντες διευρίνονται σχεδόν κατά 734% ή 733% ανάλογα με την εμπειρία του.ειναι καλυτερο ενας πολυελ. η αγνη παρθεν.
Θα μπορούσατε να μας την τεκμηριώσετε, ώστε πέρα από ταπεινή (όλες τέτοιες είναι, είμαστε τόσο μικροί μέσα στο σύμπαν, που δεν μπορούμε ούτε να το φανταστούμε) να μην θεωρείται και παράλογη; Κανείς δεν ισχυρίζεται ότι περιπέζετε τα Θεία σε καμία περίπτωση. Απλά πιστεύω ότι έχετε κάπως "ελαφρύνει" την ψαλτική μέσα σας σαν τέχνη, επιστήμη αλλά κυρίως ως μία παράδοση αιώνων που σκοπό έχει να αξυψώσει την από κοινού προσευχή μέσα από συγκεκριμένες δομές με λογική και ουσία και όχι μέσα από την λογική: "Ας ψάλλω για να ακούγεται κάτι όμορφο μέχρι να τελειώσει ο ιερέας".και σαφως δεν ειναι ασχετα αυτα κατα την ταπεινη μου αποψη, ουτε περιπεζουμε τα θεια,
Πρέπει να ειπωθεί κάποτε; Υπάρχει κάποια προτροπή επ' αυτού; Μπορείτε να την μοιραστείτε μαζί μας;εγω προχθες στην κοιμηση ειπα το αγνη παρθενε, το οποιο δεν γραφεται πουθενα κεινη την ημερα, ομως αν δεν ειπωθει τοτε, ποτε θα ειπωθει?
Εφόσον έχετε την άποψη αυτή και την τύχη να μπορείτε να την κάνετε πράξη (εγώ δυστυχώς δεν έχω τέτοια τύχη στους Ναούς που υπηρετώ. Και να πω ότι ζήτησα πολλά, έναν δυό προβολείς περιστρεφόμενους όπου θα εστίαζαν στα κατάλληλα πρόσωπα π.χ. στο "Ειρήνη πάσι" στην Ωραία Πύλη, απλά πράγματα, αλλά δυστυχώς...), πάρτε και κάποιες από τις παραπάνω ιδέες. Σας βεβαιώνω ότι συμβαδίζουν απόλυτα με την άποψή σας, μην έχετε κανένα αίσθημα ενοχής.εν κατακλειδι λοιπον λεω οτι πρεπει να εναποκεινται στον αρμοδιο ιεροψαλτη να πραξει κατα συνειδηση αυτο που θελει να πει, αυτο κανω τουλαχιστον εγω, χωρις παρεμβασεις ιερεων!
Κοιτάχτε, έχει να κάνει όχι μόνο με το μέγεθος του κοινού, αλλά και με την ποιότητά του. Υπάρχουν όντως περιπτώσεις όπου το κοινό είναι δύσκολο και απαιτητικό. Αυτό φαίνεται και από το χειροκρότημα, τα γαρύφαλλα, την αποδοχή κ.α.δεν μπορω να εχω 100 ατομα εκκλησιασμα
και εγω να λεω αυτο το μονοτονο αγευστο και μακρυσυρτο κοινωνικο,
θα το πω οταν ειναι τρεις καιο κουκος στον ναο!
Μια που η συζήτηση είναι περί επιλογής μελών, να πω εδώ την ιστορία της εξέλιξης της πρακτικής ψαλμωδήσεων την ώρα του κοινωνικού και στη συνέχεια την ώρα της Θ. Κοινωνίας, έτσι όπως συνέβη στον ναό που ψάλλω και ορισμένα πρακτικά προβλήματα που ανακύπτουν.
Όταν πρωτοπήγα ως αριστερός ψάλτης, δεν ψαλλόταν κοινωνικό. Το "μενού" το καθόριζε ο πρωτοψάλτης και άρχιζε με ένα ψαλμό είτε από το "Ψαλτήριον Τερπνόν" είτε από άλλα βιβλία, ακολούθως ανάγνωση των ευχών της ακολουθίας προ της Θ.Μεταλήψεως, ενίοτε ψάλσιμο του κανόνος της ίδιας ακολουθίας, ή των ψαλμών "Κύριος ποιμαίνει με ..." και "Του κυρίου η γη ..." και διαφόρων άλλων τροπαρίων κατά βούληση, ("τον άρτον της ζωής ...", "Εν ταις λαμπρότησι ..." κλπ.). 4-5 φορές τον χρόνο με ειδοποιούσε λίγο πριν από την ώρα του κοινωνικού, "Πες σήμερα κοινωνικό. Ένα σύντομο." Αυτές ήταν οι "τυχερές" μου μέρες. Την ώρα της Θ.Κοινωνίας μετά από το "Του δείπνου σου..." μια ή και πολλές φορές, συνεχίζαμε με όποιο από τα πιο πάνω δεν είχε ήδη ειπωθεί. Ο δεξιός άρχιζε κι εγώ συνέχιζα.
Όταν πέρασα εγώ στο δεξιό αναλόγιο, επιχείρησα μια αναπροσαρμογή των παραπάνω, χωρίς όμως να μπορώ να περιοριστώ στην ψαλμώδηση του κοινωνικού για λόγους πρακτικούς. Έτσι, αρχίζει ο αριστερός το κοινωνικό της επιλογής του, όταν τελειώνει, που πάντα τελειώνει πριν από το "Μετά φόβου...", διαβάζουμε το τέλος της ακολουθίας προ της Θ.Μεταλήψεως (όπως υπάρχει στο Εγκόλπιον του Αναγνώστου), μετά ένα πιο σύντομο κοινωνικό και συνήθως καλύπτουμε την ώρα. Την ώρα της Θ.Κοινωνίας λέμε "Του δείπνου σου..." χύμα (αν κι όχι πάντοτε), και μετά ψάλλουμε ένα ή και δύο ψαλμούς από το "Ψαλτήριον Τερπνόν" στον ήχο της Κυριακής ή σχετικούς με την εορτή, εάν είναι εορτή.
Εάν ήθελα να περιοριστώ στο κοινωνικό, θα έπρεπε να λέμε κάθε φορά τρεις φορές το κοινωνικό, δυό πριν και μια τουλάχιστον μετά το "Μετά φόβου..." που δεν μπορώ να πω ότι με ικανοποιεί ως λύση.
Νεοκλῆ, νὰ μὲ συμπαθᾶς ἀλλὰ ὑπάρχουν καὶ κοινωνικὰ μεγάλα πρὸ τοῦ 19ου αἰ. ποὺ μπορουν νὰ καλύψουν τὸ χρόνο σου, παρὰ ὁ παραπάνω ἀχταρμᾶς -μὲ τὸ συμπάθιο.
Τὰ κοινωνικὰ αὐτὰ μάλιστα δὲν διακρίνονται γιὰ τὴν ἰδιαίτερη δυσκολία τους, παρὰ μόνο γιὰ τὴν κούραση τῆς φωνῆς λόγω μεγέθους.
Ἐπίσης, μὴν ξεχνᾶς ἡ ἐπανἀληψη τοῦ Κοινωνικοῦ εἶναι καὶ ἡ μήτηρ τῆς μαθήσεως αὐτοῦ.
Δεν υπεραμύνομαι της ορθότητας της ακολουθούμενης πρακτικής, απλώς ούτε η λύση του ενός κοινωνικού, που αναγκαστικά διακόπτεται και συνεχίζεται μετά το "Μετά φόβου..." με ικανοποιεί μουσικά/αισθητικά, ούτε οι πολλές (τρεις είναι πολλές) επαναλήψεις παρομοίου είδους συνθέσεων του κοινωνικού.
Επιπλέον κάποιες από τις επιλογές είναι σύσταση/επιθυμία του ιερέως του ναού. Μπορεί να μην είναι ο πιο αρμόδιος για το θέμα, όμως πρέπει να υπάρχει και μια αρμονική συνεργασία.
Μια που η συζήτηση είναι περί επιλογής μελών, να πω εδώ την ιστορία της εξέλιξης της πρακτικής ψαλμωδήσεων την ώρα του κοινωνικού και στη συνέχεια την ώρα της Θ. Κοινωνίας, έτσι όπως συνέβη στον ναό που ψάλλω και ορισμένα πρακτικά προβλήματα που ανακύπτουν.
Όταν πρωτοπήγα ως αριστερός ψάλτης, δεν ψαλλόταν κοινωνικό. Το "μενού" το καθόριζε ο πρωτοψάλτης και άρχιζε με ένα ψαλμό είτε από το "Ψαλτήριον Τερπνόν" είτε από άλλα βιβλία, ακολούθως ανάγνωση των ευχών της ακολουθίας προ της Θ.Μεταλήψεως, ενίοτε ψάλσιμο του κανόνος της ίδιας ακολουθίας, ή των ψαλμών "Κύριος ποιμαίνει με ..." και "Του κυρίου η γη ..." και διαφόρων άλλων τροπαρίων κατά βούληση, ("τον άρτον της ζωής ...", "Εν ταις λαμπρότησι ..." κλπ.). 4-5 φορές τον χρόνο με ειδοποιούσε λίγο πριν από την ώρα του κοινωνικού, "Πες σήμερα κοινωνικό. Ένα σύντομο." Αυτές ήταν οι "τυχερές" μου μέρες. Την ώρα της Θ.Κοινωνίας μετά από το "Του δείπνου σου..." μια ή και πολλές φορές, συνεχίζαμε με όποιο από τα πιο πάνω δεν είχε ήδη ειπωθεί. Ο δεξιός άρχιζε κι εγώ συνέχιζα.
Όταν πέρασα εγώ στο δεξιό αναλόγιο, επιχείρησα μια αναπροσαρμογή των παραπάνω, χωρίς όμως να μπορώ να περιοριστώ στην ψαλμώδηση του κοινωνικού για λόγους πρακτικούς. Έτσι, αρχίζει ο αριστερός το κοινωνικό της επιλογής του, όταν τελειώνει, που πάντα τελειώνει πριν από το "Μετά φόβου...", διαβάζουμε το τέλος της ακολουθίας προ της Θ.Μεταλήψεως (όπως υπάρχει στο Εγκόλπιον του Αναγνώστου), μετά ένα πιο σύντομο κοινωνικό και συνήθως καλύπτουμε την ώρα. Την ώρα της Θ.Κοινωνίας λέμε "Του δείπνου σου..." χύμα (αν κι όχι πάντοτε), και μετά ψάλλουμε ένα ή και δύο ψαλμούς από το "Ψαλτήριον Τερπνόν" στον ήχο της Κυριακής ή σχετικούς με την εορτή, εάν είναι εορτή.
Εάν ήθελα να περιοριστώ στο κοινωνικό, θα έπρεπε να λέμε κάθε φορά τρεις φορές το κοινωνικό, δυό πριν και μια τουλάχιστον μετά το "Μετά φόβου..." που δεν μπορώ να πω ότι με ικανοποιεί ως λύση.
Μέχρι τώρα έχω συναντήσει διάφορες περιπτώσεις αντικατάστασης του Κοινωνικού από τα εξής (μπορεί και να ξεχνάω μερικά):
- κήρυγμα
- άμωμος (όταν τελείται μνημόσυνο)
- ανάγνωση (μέρους) της ακολουθίας της Θείας Μετάληψης + Κοινωνικό (αν μένει χρόνος)
- πολυέλαιος (ή εκλογή της εορτής)
- Κοινωνικό + Του δείπνου Σου
- άλλες άσχετες συνθέσεις (Αγνή Παρθένε, "Πού Πορευθώ" Ταλιαδώρου , κτλ.)
Επίσης υπάρχουν και οι προτάσεις μερικής αντικατάστασης του Κοινωνικού με αρχαιότερες παραδόσεις π.χ. δείτε εδώ στο άρθρο του πατρός (τώρα) Γερασίμου Κούτσουρα "Koinonikon: The Hymnological Context of Holy Communion" [pdf]
Κανένα από τα παραπάνω δεν μου αρέσει να αντικαθιστά το αργό παπαδικό Κοινωνικό αλλά η ερώτησή μου είναι, υπάρχουν περιπτώσεις που δικαιολογείται η αντικατάσταση του αργού μέλους; Για παράδειγμα σε αρκετά μοναστήρια προτιμούν την ανάγνωση της Θ. Μετάληψης ίσως σαν πιό κατανυκτική ιδιαίτερα όταν οι ψάλτες είναι κακόφωνοι; Ο άμωμος έχει καμία παραδοσιακή βάση; Η επιστροφή σε αρχαιότερες παραδόσεις είναι προτιμητέα στο θέμα του Κοινωνικού;