Προεστωτικά

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Ανοίγω αυτό το θέμα για να συζητήσουμε για τα ΠΡΟΕΣΤΩΤΙΚΑ
και για την ορθή τάξη που πρέπει να λέγονται.

Αναφέρω μερικά ζητήματα που τέθηκαν σε άλλα θέματα και... συνεχίζουμε!

1:
Στον Ναό που ψάλλω κάθε Κυριακή ένας σεβάσμιος γέρων διαβάζει τον Εξάψαλμο εκ του Αριστερού Αναλογίου.
Θέλω να τον πείσω να μένει εκεί μέχρι το τέλος της Ακολουθίας -συνηθίζει να κατεβαίνει- και να λέει όλα τα Προεστωτικά:
"Ανάστασιν Χριστού" (Ν' ψαλμός εκτός Κυριακής), "Πιστεύω", "Πάτερ ημών".

2:
Ότι είναι για το Εσπερινό το "Νυν απολύεις" και για τον Όρθρο το "Αγαθόν το εξομολογείσθαι" είναι νομίζω και τα "Το πρωί εισάκουσον της φωνής μου", "Κύριος ευλογητός", "Ταχύ προκαταλαβέτωσαν" και "Μη δή παραδώης". Στις ώρες λέγονται από τον Αναγνώστη...

3:
Πολλοί Ιερείς λέγουν και την έναρξη της (χύμα) Δοξολογίας των καθημερινών Όρθρων κακώς.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
«Προεστώς» κατά τόν ἀκριβῆ ὅρο τῶν μοναχικῶν διατάξεων στίς ἐνορίες δέν ὑπάρχει.

Προεστώς στή Μονή εἶναι ὁ Ἡγούμενος ἤ ὁ ἐπέχων τόν τόπον αὐτοῦ, ἔχει δικό του ἰδιαίτερο στασίδι παρά τόν δεξιόν χορόν τοῦ ὁποίου εἶναι προεστώς, ἤτοι πρῶτος αὐτοῦ ἐν τιμῇ.
Παρόντος Ἀρχιερέως, χοροστατοῦντος ἤ ὄχι, ἡ προεστωτική ἀξία καί θέσις παραχωρεῖται.

Στήν τάξη τῶν ἐνοριῶν τά τοῦ προεστῶτος κατενεμήθησαν, ἄλλα στόν ἱερουργοῦντα ἱερέα, καί ἄλλα στόν ἀναγνώστη.
Νομίζω ὅτι ὁ π. Κων. Παπαγιάννης στό Ἐγκόλπιον Ἀναγνώστου καί Ψάλτου τά ἔχει διανείμει (ὄχι ἀπ᾿ τό μυαλό του) πολύ ὡραῖα, ὅταν γράφει «Ὁ προεστώς ἤ ὁ ἱερεύς» ἤ «Ὁ προεστώς ἤ ὁ ἀναγνώστης».
Θά μποροῦσαμε νά φτιάξουμε ἕνα πολύ ὡραῖο κατάλογο μέ ποιά ἀπό τά τοῦ προεστῶτος λέει ὁ ἱερεύς καί ποιά ὁ ἀναγνώστης.

Στό Προεστωτικόν τῆς Σιμωνόπετρας δέν γίνεται αὐτός ὁ διαχωρισμός γιατί προβλέπεται μόνον μοναχική τάξις. Παρά ταῦτα γιά τό «Νῦν ἀπολύεις» σημειώνει· «ἐν ταῖς ἐνορίαις ὁ Ἱερεύς». Ὁ μακαριστός Φουντούλης στό Εἰσαγωγικόν Σημείωμα ἀναφέρεται στή γενικευθεῖσα στόν ἑλλαδικό τοὐλάχιστον χῶρον πράξη «νά λέγωνται ὑπό τοῦ λειτουργοῦντος ἱερέως καίριά τινα, ὡς τό 'Βασιλεῦ οὐράνιε...', τό 'Νῦν ἀπολύεις...', τό 'Ἀγαθόν τό ἐξομολογεῖσθαι...', τό 'Παναγία Τριάς, τό ὁμούσιον κράτος...'. Διαφωνεῖ κάθετα μέ τίς εὐχές τῶν Ὡρῶν.

Μήν ξεχνᾶμε ὅτι στόν προεστῶτα ἀνήκουν καί τά λεγόμενα «γεροντικά» (ἐάν δύναται), πού εἶναι ψάλματα, γιά τά ὁποῖα εἶδα μεγάλη ἀντίδραση ἐδῶ, ὄχι ἀδικαιολόγητη γιά κάποια πράγματα. Πιστεύω ὅμως ὅτι μετά ἀπ᾿ ὅσα γράφτηκαν σ᾿ αὐτό τό θέμα καί στό «Στερεῶσαι...» καί στόν τρισάγιο ὕμνο θά ὑπάρχει ἄλλη γνώμη.

Καί κάτι τελευταῖο· «μεγίστη τῶν ἀρετῶν ἡ διάκρισις». Καλά ὅλ᾿ αὐτά, νά παραχωροῦνται ἅπαντα σέ κάποιον σεβάσμιο, γνωρίζοντα ὅμως νά διαβάζει... Ἐγώ προσωπικά τά παραχωρῶ ὅλα ὅταν ὑπάρχουν στό ψαλτῆρι κάποιοι παλαιοί ἤ νεώτεροι καθηγητές θεολόγοι ἤ φιλόλογοι ἤ ἄλλοι ἐξασκημένοι καί δοκιμασμένοι. Γιά φαντάσου ὅταν ἀπό ἀνάγκη ἔχεις κανένα, κατά τά ἄλλα εὐσεβῆ, γεράκο ἤ καμμιά γριούλα, νά σοῦ πεῖ τό «Ἐπουράνιε Βασιλεῦ...» ἤ τό «Κύριε, Κύριε, ὁ ῥυσάμενος ἡμᾶς ἀπὸ παντὸς βέλους πετομένου ἡμέρας, ῥῦσαι ἡμᾶς καὶ ἀπὸ παντὸς πράγματος ἐν σκότει διαπορευομένου...» ἤ τό «Νῦν ἀπολύεις...» ;;;
 

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Στον Ναό που ψάλλω κάθε Κυριακή ένας σεβάσμιος γέρων διαβάζει τον Εξάψαλμο εκ του Αριστερού Αναλογίου.
Θέλω να τον πείσω να μένει εκεί μέχρι το τέλος της Ακολουθίας -συνηθίζει να κατεβαίνει- και να λέει όλα τα Προεστωτικά:
"Ανάστασιν Χριστού" (Ν' ψαλμός εκτός Κυριακής), "Πιστεύω", "Πάτερ ημών".


Στο ναό που ψάλλω υπήρχε ένας άλλος μεγαλόσχημος γέρων ο οποίος το έπαιζε "υποβολέας" και σε μένα και στον ιερέα πετώντας τρίποντα (πχ "έχομεν προς τον Κύριον" πριν πω εγώ τίποτα:mad:). Έκανα αρκετή υπομονή, ωστόσο πριν κανένα μήνα του εξήγησα το όνειρο (μετά την απόλυση) Κορυδαλλιώτικα (είπαμε έχω ζήσει 8 χρόνια στη γηραιά Αλβιόνα αλλά έχω ακόμη το DNA δυτικών προαστείων:rolleyes:) και από τότε εσίγησε!
Γενικώς αν και είμαι ήρεμος σαν χαρακτήρας εκνευρίζομαι με τέτοια φαινόμενα ηχορρύπανσης στη λατρεία προερχόμενα από άτομα μεστά φαρισαϊκής ευσεβείας!
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
...ὁ π. Κων. Παπαγιάννης στό Ἐγκόλπιον Ἀναγνώστου καί Ψάλτου τά ἔχει διανείμει (ὄχι ἀπ᾿ τό μυαλό του) πολύ ὡραῖα, ὅταν γράφει «Ὁ προεστώς ἤ ὁ ἱερεύς» ἤ «Ὁ προεστώς ἤ ὁ ἀναγνώστης».
Στό Προεστωτικόν τῆς Σιμωνόπετρας δέν γίνεται αὐτός ὁ διαχωρισμός γιατί προβλέπεται μόνον μοναχική τάξις.
Ἐλησμόνησα νά ἀναφέρω ὅτι ἀντίστοιχος τῆς ἐκδόσεως τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας, «Ἐγκόλπιον Ἀναγνώστου καί Ψάλτου», ἐπιμελείᾳ τοῦ Πρωτοπρ. π. Κων/νου Παπαγιάννη, τυγχάνει ἡ ἔκδοσις τῆς Ἱ. Μονῆς Σίμωνος Πέτρας, «Συλλειτουργικόν, ἤτοι Τάξις Ἀναγνώστου καί Ψάλτου», ἐπιμελείᾳ τοῦ ἀειμνήστου καθηγητοῦ Ἰω. Φουντούλη. Καί εἰς αὐτήν τήν ἔκδοσιν ἀναγράφεται ἄλλοτε «Ὁ Προεστώς ἤ ὁ Ἀναγνώστης», ἄλλοτε «Ὁ Προεστώς ἤ ἐν ταῖς ἐνορίαις ὁ Ἱερεύς» καθώς καί «Ὁ Προεστώς ἤ ὁ Ἱερεύς» καί σέ ἄλλες περιπτώσεις μόνον «Ὁ Προεστώς».

Οἴκοθεν νοεῖται ὅτι ὁ ἐκτελῶν χρέη Προεστῶτος ἐν τῷ Ἀναλογίῳ θά πρέπει ὁπωσδήποτε νά ἔχει χειροθεσίαν Ἀναγνώστου καί νά φοράει πάντοτε ῥάσον.

Καί κάτι ἀκόμη
Προεστώς στή Μονή εἶναι ὁ Ἡγούμενος ἤ ὁ ἐπέχων τόν τόπον αὐτοῦ, ἔχει δικό του ἰδιαίτερο στασίδι παρά τόν δεξιόν χορόν τοῦ ὁποίου εἶναι προεστώς, ἤτοι πρῶτος αὐτοῦ ἐν τιμῇ.
Ἐδῶ «κολλάει» ἡ ἐπίμαχος, πολύπαθος καί κακομεταχειρισμένη ῥῆσις «ὡς δόξει τῷ Προεστῶτι» μέ τήν ἔννοιαν ὅτι ὁ Προεστώς «ἔχει ἐπί πλέον καί ρυθμιστικόν τινα ρόλον ἐν τῇ ἀκολουθίᾳ ἐπ᾿ οὐδενί ὑπερκείμενον τοῦ Τυπικοῦ ἤ καταλυτικόν αὐτοῦ, ἀλλ᾿ ἀντιθέτως ἐνδεικτικόν τῆς ἐπί τό εὐτακτότερον εὐελιξίας καί προσαρμοστικότητος τῶν σημείων ἐκείνων εἰς τά ὁποῖα ἐπιβάλλεται διευθέτησίς τις ... διά τήν εὔρυθμον καί ἀπρόσκοπτον διεξαγωγήν τῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ» (Ἰω. Φουντούλης, Εἰσαγωγικόν Σημείωμα εἰς τό προαναφερθέν Προεστωτικόν).
 

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
π. Μάξιμος;12732 said:
Ἐδῶ «κολλάει» ἡ ἐπίμαχος, πολύπαθος καί κακομεταχειρισμένη ῥῆσις «ὡς δόξει τῷ Προεστῶτι» μέ τήν ἔννοιαν ὅτι ὁ Προεστώς «ἔχει ἐπί πλέον καί ρυθμιστικόν τινα ρόλον ἐν τῇ ἀκολουθίᾳ ἐπ᾿ οὐδενί ὑπερκείμενον τοῦ Τυπικοῦ ἤ καταλυτικόν αὐτοῦ, ἀλλ᾿ ἀντιθέτως ἐνδεικτικόν τῆς ἐπί τό εὐτακτότερον εὐελιξίας καί προσαρμοστικότητος τῶν σημείων ἐκείνων εἰς τά ὁποῖα ἐπιβάλλεται διευθέτησίς τις ... διά τήν εὔρυθμον καί ἀπρόσκοπτον διεξαγωγήν τῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ» (Ἰω. Φουντούλης, Εἰσαγωγικόν Σημείωμα εἰς τό προαναφερθέν Προεστωτικόν).

Υπό τον όρο ο προεστώς να γνωρίζει τα της λατρείας! :rolleyes:
Σε ναό που υπηρέτησα παλαιότερα ο ιερατικώς προϊστάμενος μου το έλεγε αυτό συνέχεια "ὡς δόξει τῷ Προεστῶτι" και δυσκολευόταν να κάνει μια βάπτιση! :mad:
 

Dionysios

Διονύσιος Ἀνατολικιώτης, «γηράσκω ἀεὶ διορθούμενο
...Θέλω να τον πείσω να μένει εκεί μέχρι το τέλος της Ακολουθίας -συνηθίζει να κατεβαίνει- και να λέει όλα τα Προεστωτικά:
"Ανάστασιν Χριστού" (Ν' ψαλμός εκτός Κυριακής), "Πιστεύω", "Πάτερ ημών".

᾿Ολίγον ἀπόλυτον μοῦ φαίνεται αὐτό. γιὰ τὸ «Πιστεύω» καὶ τὸ «Πάτερ ἡμῶν» τῆς λειτουργίας γνωρίζω ἄλλην τάξιν, ἀναγινώσκονται ὑπὸ τοῦ ἀναγνώστου τοῦ ἀναγνόντος τὴν ἀποστολικὴν περικοπήν. τὸ θεωρῶ κατάλληλον νὰ ἐφαρμόζεται στὶς ἐνορίες, γιὰ νὰ ὑπάρχῃ μία τάξις, ἀλλὰ χωρὶς ὑπερβολές. ἂν κάπου μποροῦν τὸ «Πιστεύω» καὶ τὸ «Πάτερ ἡμῶν» νὰ τὰ λένε παιδιά (νὰ τὰ λέγουν ὀρθὰ ὅμως καὶ εὐπρεπῶς), νομίζω ὅτι εἶναι καὶ αὐτὸ ἐπιτρεπτό, γιὰ νὰ μὴν πῶ ὅτι εἶναι καὶ πιὸ παραδοσιακό.
 

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής


ἂν κάπου μποροῦν τὸ «Πιστεύω» καὶ τὸ «Πάτερ ἡμῶν» νὰ τὰ λένε παιδιά (νὰ τὰ λέγουν ὀρθὰ ὅμως καὶ εὐπρεπῶς), νομίζω ὅτι εἶναι καὶ αὐτὸ ἐπιτρεπτό, γιὰ νὰ μὴν πῶ ὅτι εἶναι καὶ πιὸ παραδοσιακό.

Αυτό είναι το σημαντικό, το να λέγονται "ορθά και ευπρεπώς". Δυστυχώς έχω γίνει μάρτυρας καταστάσεων στη διάρκεια λειτουργιών με παιδάκια διαφόρων ηλικιών που δείχνει ότι ξεχνάμε που είμαστε και τι γίνεται εκείνη τη στιγμή! Την τελευταία φορά που έψαλλα σε λειτουργία για μαθητές έφυγα από το ναό σκεπτόμενος ότι αν κατηργούντο από το αρμόδιο Υπουργείο ίσως να γινότανε λιγότερο κακό! :mad:
 

Μιχάλης Τζωρτζής

Παλαιό Μέλος
Αυτό είναι το σημαντικό, το να λέγονται "ορθά και ευπρεπώς". Δυστυχώς έχω γίνει μάρτυρας καταστάσεων στη διάρκεια λειτουργιών με παιδάκια διαφόρων ηλικιών που δείχνει ότι ξεχνάμε που είμαστε και τι γίνεται εκείνη τη στιγμή! Την τελευταία φορά που έψαλλα σε λειτουργία για μαθητές έφυγα από το ναό σκεπτόμενος ότι αν κατηργούντο από το αρμόδιο Υπουργείο ίσως να γινότανε λιγότερο κακό! :mad:

Θυμάμαι κι εγώ κάποιες φάσεις αμιμήτων "το λαλήσας δια των προφητών" ή "και ζωήν του μέλλοντου" ή ακόμα "αγιασθήτε το όνομά σου"... :eek: :D
 

chanendes

Ιωάννης Π. Αχιλλιάς
Στην Μητρόπολη των Αθηνών, υπήρχε εθιμικό πρωτόκολλο (δεν ξέρω αν εφαρμόζεται σήμερα) κατά τις επίσημες εορτές στις οποίες παρίσταται, να αναγινώσκει το Σύμβολο της Πίστεως και την Κυριακή Προσευχή ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας....
θα μπορούσε άραγε αυτή να θεωρηθεί μια περίπτωση κατά την οποία κάποιος "εντελώς" λαϊκός, (χωρίς να είναι καν Αναγνώστης) θεωρείται Προεστώς της Ευχαριστιακής Σύναξης???
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Στην Μητρόπολη των Αθηνών, υπήρχε εθιμικό πρωτόκολλο (δεν ξέρω αν εφαρμόζεται σήμερα) κατά τις επίσημες εορτές στις οποίες παρίσταται, να αναγινώσκει το Σύμβολο της Πίστεως και την Κυριακή Προσευχή ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας....
θα μπορούσε άραγε αυτή να θεωρηθεί μια περίπτωση κατά την οποία κάποιος "εντελώς" λαϊκός, (χωρίς να είναι καν Αναγνώστης) θεωρείται Προεστώς της Ευχαριστιακής Σύναξης???
Πολύ ὡραία ἡ ἐπισήμανσή σας. Προσέξατε ὅμως ἄλλο εἶναι ὁ προεστώς τῆς εὐχαριστιακῆς σύναξης. Τό ξεκαθαρίσαμε στό θέμα τοῦ «Στερεώσαι».
Ὁ Γέρων Αἰμιλιανός, (τότε καί νῦν πρώην) Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Σίμωνος Πέτρας στόν Πρόλογο τοῦ Προεστωτικοῦ γράφει: «Ὁ ρόλος τοῦ τοιούτου "προεστῶτος", ὡς γνωρίζομεν, ἔγκειται εἰς τήν ἀνάγνωσιν ἐπικαίρων καί σημαντικῶν προσευχητικῶν κειμένων, ὡς ἐκ προσώπου τοῦ συνευχομένου λαοῦ, ἅτινα θεωροῦνται καί τρόπον τινά "ἐπίσημα", παραχωρούμενα, ἰδίως εἰς τάς Ἱεράς Μονάς, ἐνίοτε καί εἰς ἐπισήμους καί ἐπισκέπτας "τιμῆς ἕνεκεν"».

Καί βέβαια αὐτό ἐφαρμόζεται καί σήμερα καί πάντοτε στή Μητρόπολη Ἀθηνῶν.
 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Προεστώς στή Μονή εἶναι ὁ Ἡγούμενος ἤ ὁ ἐπέχων τόν τόπον αὐτοῦ, ἔχει δικό του ἰδιαίτερο στασίδι παρά τόν δεξιόν χορόν τοῦ ὁποίου εἶναι προεστώς, ἤτοι πρῶτος αὐτοῦ ἐν τιμῇ.
Παρόντος Ἀρχιερέως ἡ προεστωτική ἀξία καί θέσις παραχωρεῖται.
Αὐτό σημαίνει καί κυριολεκτικῶς τό «χοροστατῶν ἀρχιερεύς»· ὄχι ἁπλῶς ἵσταται ἐπί τοῦ χοροῦ, ἀλλά προΐσταται αὐτοῦ ἐν τιμῇ. Ἔτσι δικαιολογεῖται καί τό «Κέλευσον δέσποτα ἅγιε· ἦχος...», ὅπως ἔχει ἀναλυθεῖ στά οἰκεῖα θέματα.
Τό ρῆμα «χοροστατῶ», σύμφωνα μέ τά λεξικά, προέρχεται ἀπό τήν ἀρχαιότητα καί σημαίνει «προΐσταμαι τοῦ χοροῦ» (ἐν τῷ ἀρχαίῳ θεάτρῳ).
 
Υπάρχει η άποψη ότι σε περίπτωση που ο αρχιερεύς τελεί ο ίδιος τον Εσπερινό του Πάσχα και της Πεντηκοστής το «Καταξίωσον» λέγεται υπό του αναγνώστου και όχι υπό του αρχιερέως διότι αυτός δεν χοροστατεί αλλά ιερουργεί ο ίδιος. Είναι τούτο ορθό;
 
Υπάρχει η άποψη ότι σε περίπτωση που ο αρχιερεύς τελεί ο ίδιος τον Εσπερινό του Πάσχα και της Πεντηκοστής το «Καταξίωσον» λέγεται υπό του αναγνώστου και όχι υπό του αρχιερέως διότι αυτός δεν χοροστατεί αλλά ιερουργεί ο ίδιος. Είναι τούτο ορθό;

Στον εσπερινό της αγάπης, ο μητροπολίτης λειτουργεί με πλήρη αρχιερατική στολή εντός του βήματος μέχρι του δοξαστικού. Του δε δοξαστικού ψαλλομένου ανέρχεται στον θρόνο. Και έτσι ψάλλει όλα τα προεστωτικά όσο βρίσκεται στο θρόνο, δηλ. το Φῶς ἱλαρόν και το μέγα προκείμενον (την πρώτη φορά). Ακολούθως, εισοδεύει εντός του βήματος και το Καταξίωσον... το διαβάζουν από έξω (κάποιος αναγνώστης ή ψάλτης).

Στον εσπερινό της Πεντηκοστής νομίζω ότι ο Μητροπολίτης χοροστατεί ιστάμενος στον θρόνο, δεν εισοδεύει και τις ευχές τις διαβάζει αυτός κάτω από τον θρόνο μπροστά στα σκαλιά του θρόνου (αν κάνω λάθος ας με διορθώσει κάποιος). Επομένως, δε βρίσκω λόγο να μη πει όλα τα προεστωτικά.

Στο σύνδεσμο http://www.analogion.com/PatriarchateVideo-5-May-2002-Easter.rm μπορείτε να δείτε όλα όσα αναφέρθηκαν περί του εσπερινού της αγάπης όπως τελούνται στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό, καθώς επίσης (κάτι που μου ξένισε) ότι οι κανονάρχες λένε το Κέλευσον... και βάζουν μετάνοια (στραμμένοι προς το βήμα) στον Πατριάρχη ακόμα και όταν αυτός βρίσκεται εντός του βήματος (15:45 - 18:10). Υπάρχει κάποια εξήγηση για αυτό;
 
Στον εσπερινό της Πεντηκοστής νομίζω ότι ο Μητροπολίτης χοροστατεί ιστάμενος στον θρόνο, δεν εισοδεύει και τις ευχές τις διαβάζει αυτός κάτω από τον θρόνο μπροστά στα σκαλιά του θρόνου (αν κάνω λάθος ας με διορθώσει κάποιος). Επομένως, δε βρίσκω λόγο να μη πει όλα τα προεστωτικά.

Διορθώνω εγώ, από ΗΟΠ:

Μετά τήν Ἀπόλυσιν ὁ Μ. Ἀρχιδιάκονος ἐκφωνεῖ τό· «Εὐλόγησον, Δέσποτα», καί ὁ Πατριάρχης ἀπό τοῦ Θρόνου· «Εὐλογητός ὁ Θεός…» καί ἄρχεται ὁ Ἑσπερινός τῆς Δευτέρας τοῦ ἁγίου Πνεύματος.
Ὁ Προοιμιακός. Πρός τό τέλος τοῦ Προοιμιακοῦ ὁ Μ. Ἀρχιδιάκονος ποιήσας σχῆμα τῷ Πατριάρχῃ καί ἐλθών πρό τῆς Ὡραίας Πύλης ἐκφωνεῖ τήν Μεγάλην Συναπτήν τῆς Πεντηκοστῆς. Μετά τήν ἐκφώνησιν τῆς Μεγάλης Συναπτῆς ὁ Μ. Ἀρχιδιάκονος ἔρχεται εἰς τό μέσον τοῦ Σολέα, πλησίον δέ αὐτοῦ ἔρχεται ὁ Δευτερεύων μετά τοῦ Τριτεύοντος, ποιοῦσι σύντρεις σχῆμα καί ὁ μέν Μ. Ἀρχιδιάκονος λαμβάνει τήν θέσιν αὐτοῦ κάτω δεξιά τοῦ Θρόνου, οἱ δέ Διάκονοι (Δευτερεύων καί Τριτεύων) εἰσέρχονται εἰς τό Ἱερόν Βῆμα καί λαβόντες θυμιατά ἐξέρχονται εἰς τό· «Κατευθυνθήτω…», ἵνα θυμιάσωσι.
Εἰς τό τελευταῖον προσόμοιον οἱ Διάκονοι ποιοῦσι σχῆμα τῷ Πατριάρχῃ ἀνά δύο καί εἰσέρχονται εἰς τό Ἱερόν Βῆμα διά τήν Εἴσοδον.
Ὁ Διάκονος τῆς Σειρᾶς μετά δικήρου, ὁ Τριτεύων μετά δικήρου, ὁ Δευτερεύων μετά δικηροτρικήρων, ὁ Μ. Ἀρχιδιάκονος μετά θυμιατοῦ καί οἱ Ἱερεῖς πορεύονται πρός τόν Σολέα.
Ὁ Δευτερεύων καί ὁ Τριτεύων λαμβάνουσι θέσιν δεξιά τοῦ Θρόνου, ὁ Διάκονος τῆς Σειρᾶς ἀριστερά καί οἱ Ἱερεῖς πλησίον αὐτοῦ.
Ὁ Μ. Ἀρχιδιάκονος ἀπέναντι τοῦ Θρόνου θυμιᾷ καί ἐκφωνεῖ· «Σοφία· ὀρθοί», καί λαμβάνει θέσιν εἰς τήν σειράν τῶν Ἱερέων. «Φῶς ἱλαρόν…».
Εἰς τήν τελευταίαν λέξιν τοῦ· «Φῶς ἱλαρόν» κατέρχεται ὁ Πατριάρχης εἰς τήν τελευταίαν βαθμίδα τοῦ Θρόνου, λαμβάνει παρά τοῦ Δευτερεύοντος τά δικηροτρίκηρα καί μετά τήν ἐκφώνησιν ὑπό τοῦ Δευτερεύοντος· «Ἑσπέρας, Προκείμενον», ἄρχεται ἀμέσως ψάλλειν τό· «Τίς Θεός μέγας…» καί εἰσέρχεται εἰς τό Ἱερόν Βῆμα.
Ψαλλομένου ὑπό τοῦ Ἀριστεροῦ Χοροῦ διά τρίτην καί τελευταίαν φοράν τοῦ Προκειμένου οἱ τέσσαρες Διάκονοι μετά τῶν δικηροτρικήρων αὐτῶν ἵστανται πρό τῆς Ὡραίας Πύλης· περατωθέντος δέ τοῦ τρίτου Προκειμένου ἐκφωνεῖ ὁ Μ. Ἀρχιδιάκονος· «Ἔτι καί ἔτι, κλίναντες τά γόνατα, τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν».
Ὁ Πατριάρχης ἀναγινώσκει τάς εὐχάς· «Ἄχραντε, ἀμίαντε, ἄναρχε, ἀόρατε…». «Εὐλογητός εἶ, Κύριε, Δέσποτα Παντοκράτορ…».
Εἰς τό τέλος τῆς εὐχῆς ταύτης ὁ Μ. Ἀρχιδιάκονος· «Ἀντιλαβοῦ, σῶσον, ἐλέησον, ἀνάστησον καί διαφύλαξον ἡμᾶς ὁ Θεός, τῇ σῇ χάριτι». «Τῆς Παναγίας ἀχράντου…». Ἐκφώνησις ὑπό τοῦ Πατριάρχου· «Σόν γάρ ἐστιν τό ἐλεεῖν καί σῴζειν ἡμᾶς…». Ἡ Ἐκτενής, ὑπό τοῦ Μ. Ἀρχιδιακόνου.
Ὁ Δευτερεύων· «Ἔτι καί ἔτι, κλίναντες τά γόνατα, τοῦ Κυρίου δεη θῶμεν» καί ὁ Πατριάρχης ἐπεύχεται· «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ὁ Θεός ἡμῶν». «Κύριε, Κύριε, ὁ ῥυσάμενος ἡμᾶς ἀπό παντός βέλους…». Ὁ Δευτερεύων· «Ἀντιλαβοῦ, σῶσον, ἐλέησον, ἀνάστησον καί διαφύλαξον ἡμᾶς ὁ Θεός, τῇ σῇ χάριτι». «Τῆς Παναγίας ἀχράντου…». Ὁ Πατριάρχης· «Εὐδοκίᾳ καί χάριτι τοῦ μονογενοῦς σου Υἱοῦ…». «Καταξίωσον…».
Ὁ Τριτεύων· «Ἔτι καί ἔτι, κλίναντες τά γόνατα, τοῦ Κυρίου δεηθῶ μεν». Ὁ Πατριάρχης· τάς τρεῖς τελευταίας εὐχάς· «Ἡ ἀενάως βρύουσα ζωτική καί φωτιστική πηγή…». «Ὁ Θεός ὁ μέγας καί αἰώνιος…». «Ὁ Θεός ὁ μέγας καί ὕψιστος…». Ὁ Τριτεύων· «Ἀντιλαβοῦ, σῶσον, ἐλέησον, ἀνάστησον καί διαφύλαξον ἡμᾶς ὁ Θεός, τῇ σῇ χάριτι». «Τῆς Παναγίας ἀχράντου…». Ὁ Πατριάρχης· «Σύ γάρ εἶ ἡ ἀνάπαυσις, τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων ἡμῶν…».
Ὁ Διάκονος τῆς Σειρᾶς· τά· «Πληρωτικά». Ὁ Πατριάρχης· «Εἰρήνη πᾶσι». Ὁ Διάκονος τῆς Σειρᾶς· «Τάς κεφαλάς ἡμῶν τῷ Κυρίῳ κλίνωμεν». Ὁ Πατριάρχης· «Εἴη τό κράτος τῆς βασιλείας σου εὐλογημένον…».
Εἰς τήν ἀρχήν τῶν Ἀποστίχων ὁ Πατριάρχης ἐξέρχεται καί ἀνέρχεται εἰς τόν Θρόνον, διά τήν Ἀπόλυσιν.


Άρα, για το Καταξίωσον... του εσπερινού της Πεντηκοστής ισχύει ότι και για τον εσπερινό της αγάπης.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Προφανῶς τὸ μέγα προκείμενο ψάλλεται δὶς πρὸ τῶν στίχων καὶ τρὶς μὲ τοὺς τρεῖς στίχους.
 
Last edited:

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Τὰ ἀναγνώσματα τῆς παλαιᾶς διαθήκης (ὅπως καὶ ὁ ἀπόστολος) ἀνήκουν εἰς τὸν ἀναγνώστη καὶ ὄχι εἰς τὸν ἐπίσκοπο (Ἁγιορειτικὸν τυπικὸν τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἀκολουθίας ἐκδ. Καστανιώτη 1995 σ. 122, Ἀ. Βουδούρη Χρονικὰ τυπικὰ σσ. 221, 264, 289, 308, 311, 410, π. Κ. Παπαγιάννη Σύστημα τυπικοῦ 2006 σ. 701 καὶ Ἀρχιερατικὸν Μητροπολίτου Παντελεήμονος Ροδοπούλου Ἱ. Μ. Βλατάδων 2004 Προηγιασμένη σ. 89 Μέγας ἁγιασμὸς σσ. 208-209).
 


Προφανῶς τὸ μέγα προκείμενο ψάλλεται δὶς πρὸ τῶν στίχων καὶ τρὶς μὲ τοὺς τρεὶς στίχους.

Εδώ αναφέρεσθε στο ασματικό τυπικό;

Ο δομέστικος, το προκείμενον
Ο χορός, το αυτό.
Ο δομέστικος, τον α΄στίχον.
Ο χορός, το προκείμενον.
Ο δομέστικος, τον β΄ στίχον.
Ο χορός, το προκείμενον.
Ο δομέστικος, τον γ΄ στίχον.
Ο χορός, το προκείμενον.
Ο δομέστικος, την περισσήν (πάλι το προκείμενον).

Κάτι παρόμοιο γράφει σχετικά με το <<Κύριε τῶν δυνάμεων...>> το ΤΑΣ.

Σήμερα, δεν έχει επιβιώσει η διπλή επανάληψη πριν τους στίχους γιατί ποτέ δεν ψάλλει ψάλτης το προκείμενο μόνος αλλά πάντοτε ψάλλονται τα προκείμενα από χορού. Επίσης, δεν έχει επιβιώσει η παραπάνω από τρεις φορές επανάληψη του προκειμένου (κατά το ΤΜΕ), ακόμα και αν το προκείμενο έχει παραπάνω από δύο στίχους (οι υπόλοιποι καταλιμπάνονται). Επίσης, περισσή ποτέ δεν ψάλλεται ως πιο αργό-<<περιποιημένο>> μέλος, αλλά ψάλλεται μόνο κατά την σειρά σε προκείμενα που στερούνται β΄ στίχου σύμφωνα πάντα με τα εγκεκριμένα λειτουργικά βιβλία σήμερα.

Ο α΄ χορός, το προκείμενον.
Ο β΄ κανονάρχης, τον στίχον.
Ο β΄ χορός, το προκείμενον.
Ο α΄ χορός, πάλι το προκείμενον (η περισσή).

Σε αρχιερατική χοροστασία:
Ο αρχιερέας μαζί με τους ιερείς, το προκείμενον.
Ο β΄ κανονάρχης, τον στίχον.
Ο β΄ χορός, το προκείμενον.
Ο α΄ χορός, πάλι το προκείμενον (η περισσή). Σύνηθες λάθος είναι να γίνεται 4η επανάληψη για να κάνουν κατάληξη οι ιερείς, λόγω επιρροής από το ιερατικό συλλείτουργο.

Σε ιερατικό συλλείτουργο.
Ο α΄ χορός, το προκείμενον.
Ο β΄ κανονάρχης, τον στίχον.
Ο β΄ χορός, το προκείμενον.
Οι ιερείς, πάλι το προκείμενον (η περισσή).
 

Attachments

  • ΤΑΣ.jpg
    85.9 KB · Views: 20
  • Εσπερινός Χριστουγέννων, ασματικό τυπικό.jpg
    120.8 KB · Views: 14
  • Εσπερινός Μ. Σαββάτου, ασματικό τυπικό.jpg
    46.4 KB · Views: 14
  • Κατευθυνθήτω προηγιασμένης, Τριώδιον 1586.jpg
    51.1 KB · Views: 16
Last edited:

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Μανουήλ δομέστικος;72932 said:
Εδώ αναφέρεσθε στο ασματικό τυπικό;

Ο δομέστικος, το προκείμενον
Ο χορός, το αυτό.
Ο δομέστικος, τον α΄στίχον.
Ο χορός, το προκείμενον.
Ο δομέστικος, τον β΄ στίχον.
Ο χορός, το προκείμενον.
Ο δομέστικος, τον γ΄ στίχον.
Ο χορός, το προκείμενον.
Ο δομέστικος, την περισσήν (πάλι το προκείμενον).

Κάτι παρόμοιο γράφει σχετικά με το <<Κύριε τῶν δυνάμεων...>> το ΤΑΣ.

Αγαπητέ Μανουήλ μάλλον έδωσες μόνος την απάντηση.
Προβλέπεται σαφώς από το ΤΑΣ όπως λέει κι ο κ. Μανόλης Θεοδωράκης.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Εδώ αναφέρεσθε στο ασματικό τυπικό;

Ο δομέστικος, το προκείμενον
Ο χορός, το αυτό.
Ο δομέστικος, τον α΄στίχον.
Ο χορός, το προκείμενον.
Ο δομέστικος, τον β΄ στίχον.
Ο χορός, το προκείμενον.
Ο δομέστικος, τον γ΄ στίχον.
Ο χορός, το προκείμενον.
Ο δομέστικος, την περισσήν (πάλι το προκείμενον).

Κάτι παρόμοιο γράφει σχετικά με το <<Κύριε τῶν δυνάμεων...>> το ΤΑΣ.


Ὅπως ὅλα τὰ προκείμενα - καὶ τοῦ μοναχικοῦ τυπικοῦ - ἔτσι καὶ τὰ πολύστιχα δευτερώνονται πρὸ τῶν στίχων.

Σήμερα, δεν έχει επιβιώσει η διπλή επανάληψη πριν τους στίχους γιατί ποτέ δεν ψάλλει ψάλτης το προκείμενο μόνος αλλά πάντοτε ψάλλονται τα προκείμενα από χορού. Επίσης, δεν έχει επιβιώσει η παραπάνω από τρεις φορές επανάληψη του προκειμένου (κατά το ΤΜΕ), ακόμα και αν το προκείμενο έχει παραπάνω από δύο στίχους (οι υπόλοιποι καταλιμπάνονται). Επίσης, περισσή ποτέ δεν ψάλλεται ως πιο αργό-<<περιποιημένο>> μέλος, αλλά ψάλλεται μόνο κατά την σειρά σε προκείμενα που στερούνται β΄ στίχου σύμφωνα πάντα με τα εγκεκριμένα λειτουργικά βιβλία σήμερα.

Ο α΄ χορός, το προκείμενον.
Ο β΄ κανονάρχης, τον στίχον.
Ο β΄ χορός, το προκείμενον.
Ο α΄ χορός, πάλι το προκείμενον (η περισσή).

Σε αρχιερατική χοροστασία:
Ο αρχιερέας μαζί με τους ιερείς, το προκείμενον.
Ο β΄ κανονάρχης, τον στίχον.
Ο β΄ χορός, το προκείμενον.
Ο α΄ χορός, πάλι το προκείμενον (η περισσή). Σύνηθες λάθος είναι να γίνεται 4η επανάληψη για να κάνουν κατάληξη οι ιερείς, λόγω επιρροής από το ιερατικό συλλείτουργο.

Σε ιερατικό συλλείτουργο.
Ο α΄ χορός, το προκείμενον.
Ο β΄ κανονάρχης, τον στίχον.
Ο β΄ χορός, το προκείμενον.
Οι ιερείς, πάλι το προκείμενον (η περισσή).


Ἀπαράδεκτα.
 

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας


Ὅπως ὅλα τὰ προκείμενα - καὶ τοῦ μοναχικοῦ τυπικοῦ - ἔτσι καὶ τὰ πολύστιχα δευτερώνονται πρὸ τῶν στίχων.




Ἀπαράδεκτα.

Κριτά ζώντων και νεκρών@!!!!
 
Top