Ανοίγω αυτό το θέμα για παράθεση στοιχείων αναφορικά με παλαιά χερουβικά που μελοποιήθησαν προ της Αλώσεως του 1453, δηλαδή όντως παλαιά, μέσα από τα οποία γνωρίζουμε αγνώστους μελουργούς αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις μιας άγνωστης εν πολλοίς τυπικής διάταξης περί του Χερουβικού ύμνου τα χρόνια εκείνα.
Ξεκινάω με ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον παλαιό Χερουβικό του Ιωάννου Γλυκέως (α΄ ήμισυ ΙΔ΄ αιώνος) σε ήχο δεύτερο, το οποίο καλείται ασματικόν και όπως θα δούμε ψαλλόταν με έναν ιδιαίτερο τρόπο.
Χειρόγραφος Κώδικας Κουτλουμουσίου 399 (Παπαδική, μέσα ΙΔ΄ αιώνος)
104rΧερουβικον ασματικον, ποιημα του πρωτοψαλτου κυρου Ιωαννου του Γλυκεως, ηχος β΄ Νεανες - Οι τα χερουβιμ
Τα τμηματα ειναι χωρισμενα ως εξης: α) Οι τα χερουβιμ μυστικως, β) Ο δομεστικος απ' εξω, ηχος β΄ Νεανε Οτοτο τεριρεμ (φ 104v), γ) Οι ολοι απο χορου, πλ β΄ Εικονιζοντες (φ 105r), δ) Ειτα αρχεται ο μονοφωναρης τουτι, αργα και μετα μελους και μετα φοβου Θεου, πλ β΄ (φ 105r - 106v), Και τη ζωοποιω Τριαδι τον τρισαγιον υμνον προσαδοντες, πασαν νυν βιοτικην αποθωμεθα μεριμναν, ως τον βασιλεα - αλλο (φ 106r) Ως τον βασιλε... τερριτε... Ως τον βασιλεα των ολων υποδεξομενοι, ταις αγγελικαις αορατως δορυφορουμενον ταξεσιν, αλληλουια, αλληλουια, αλληλουια - αλλο τελος (φ 106v) Ιιρριτιτιτι αλληλουια
Γ.Θ.Στάθη "Τα Χειρόγραφα Βυζαντινής Μουσικής"
Άξια προσοχής τα εξής σημεία:
- Η εναλλαγή δομεστίκου και χορού
- Η παρεμβολή κρατήματος στην αρχή περίπου του Χερουβικού
- Ο πλάγιος του δευτέρου που εισέρχεται στο μέλος
- Το "πάσαν νυν"
- το τριπλό αλληλούια στο τέλος
- Το χερουβικό πρέπει να λέγεται "...αργα και μετα μελους και μετα φοβου Θεου..."
Ξεκινάω με ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον παλαιό Χερουβικό του Ιωάννου Γλυκέως (α΄ ήμισυ ΙΔ΄ αιώνος) σε ήχο δεύτερο, το οποίο καλείται ασματικόν και όπως θα δούμε ψαλλόταν με έναν ιδιαίτερο τρόπο.
Χειρόγραφος Κώδικας Κουτλουμουσίου 399 (Παπαδική, μέσα ΙΔ΄ αιώνος)
104rΧερουβικον ασματικον, ποιημα του πρωτοψαλτου κυρου Ιωαννου του Γλυκεως, ηχος β΄ Νεανες - Οι τα χερουβιμ
Τα τμηματα ειναι χωρισμενα ως εξης: α) Οι τα χερουβιμ μυστικως, β) Ο δομεστικος απ' εξω, ηχος β΄ Νεανε Οτοτο τεριρεμ (φ 104v), γ) Οι ολοι απο χορου, πλ β΄ Εικονιζοντες (φ 105r), δ) Ειτα αρχεται ο μονοφωναρης τουτι, αργα και μετα μελους και μετα φοβου Θεου, πλ β΄ (φ 105r - 106v), Και τη ζωοποιω Τριαδι τον τρισαγιον υμνον προσαδοντες, πασαν νυν βιοτικην αποθωμεθα μεριμναν, ως τον βασιλεα - αλλο (φ 106r) Ως τον βασιλε... τερριτε... Ως τον βασιλεα των ολων υποδεξομενοι, ταις αγγελικαις αορατως δορυφορουμενον ταξεσιν, αλληλουια, αλληλουια, αλληλουια - αλλο τελος (φ 106v) Ιιρριτιτιτι αλληλουια
Γ.Θ.Στάθη "Τα Χειρόγραφα Βυζαντινής Μουσικής"
Άξια προσοχής τα εξής σημεία:
- Η εναλλαγή δομεστίκου και χορού
- Η παρεμβολή κρατήματος στην αρχή περίπου του Χερουβικού
- Ο πλάγιος του δευτέρου που εισέρχεται στο μέλος
- Το "πάσαν νυν"
- το τριπλό αλληλούια στο τέλος
- Το χερουβικό πρέπει να λέγεται "...αργα και μετα μελους και μετα φοβου Θεου..."
Last edited: