ΠΑΣΑ ΠΝΟΗ - ΑΙΝΕΙΤΕ - 1ΟΣ ΑΙΝΟΣ ΚΑΙ ΔΟΞΑΣΤΙΚΟ ΟΡΘΡΟΥ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΨΑΛΛΕΙ Ο ΑΡΧΩΝ ΠΡΩΤΟΨ. ΠΑΥΛΟΣ ΦΟΡΤΩΜΑΣ ΣΥΝΟΔΕΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΎ ΧΟΡΟΥ.
Ἐν ταῖς λαμπρότησι τῶν ἁγίων σου πῶς εἰσελεύσομαι ὁ ἀνάξιος; Μέσα στίς λαμπρότητες τῶν ἁγίων σου, Κύριε, πῶς θά εἰσέλθω ἐγώ ὁ ἀνάξιος; Γιατί, ἄν τολμήσω νά εἰσέλθω μαζί τους στό νυμφώνα, τό ἔνδυμά μου μέ ἐλέγχει ὅτι εἶναι ἀκατάλληλο καί ἀνάξιο τῆς καθαρότητας τοῦ γάμου, καί οἱ Ἄγγελοι (οἱ ταξιθέτες τοῦ νυμφώνα), ἀφοῦ μέ δέσουν, θά μέ πετάξουν ἔξω. Κύριε, καθάρισε τίς κηλίδες τῆς ψυχῆς μου καί σῶσε με ὡς φιλάνθρωπος.
Επίσης ο Υμνωδός προτρέπει τον εαυτό του: “Το δοθέν σοι τάλαντον φιλοπόνως έργασαι. Και αλλού: “το τάλαντον όσοι εδέξασθε αυξήσατε”. Και κρούει, θα λέγαμε, τον “κώδωνα του κινδύνου” όταν λέγει: “Του κρύψαντος το τάλαντον την κατάκρισιν ακούσασα ψυχή” πρόσεχε γιατί “Ιδού σοι το τάλαντον ο Δεσπότης εμπιστεύει ψυχή μου”.
Ἡ περιπάθεια καί ἡ συγκίνηση τῆς ψυχῆς πρό τῆς λαμπρότητας τοῦ ἐπουράνιου νυμφώνα, συνεχίζεται. Σάν ἕνας πελώριος μαγνήτης ἡ ἑόρτια πανηγυρική χαρά τοῦ νυμφώνα τήν τραβᾶ ἀκατανίκητα πρός αὐτόν. Δέ θέλει νά ξεκολλήσει τό νοῦ της ἀπό τίς ἐράσμιες ἐκεῖνες χάρες καί χαρές. Ἀπό τήν ἄυλη μακαριότητα τῶν ἐκλεκτῶν στό σύλλογο τῶν σεσωσμένων. Διαισθάνεται πράγματα ἀνείπωτα καί ἀκαθόριστα. Φαντάζεται μυστικές γλυκύτητες καί ἐκστασιασμούς, γιορτινά ἐπιθαλάμια ἄσματα, τό τραγούδι τῶν Ἀγγέλων καί τό πανηγύρι τῶν δικαίων!
Ὁ πιστός καρφώνει ξαφνικά τό βλέμμα του στό βάθος τῆς ψυχῆς του καί ὠχριᾶ. Αὐτά τά πράγματα δέν εἶναι γιά μένα. Ἐγώ εἶμαι βρόμικος καί ἀκάθαρτος, μιά σκέτη παραφωνία στήν ἔκπαγλη ἁρμονία τοῦ οὐρανοῦ. Τό ἔνδυμα τῆς ψυχῆς μου εἶναι λερωμένο καί σχισμένο. Μόνο μέ ἀνεύθυνη θρασύτητα μπορῶ νά δρασκελίσω τό κατώφλι τοῦ νυμφώνα καί νά βρεθῶ μαζί μέ τούς ἐκλεκτούς καί ἁγίους. Καί τί θά συμβεῖ, ἄν προβῶ στό ἀπονενοημένο τόλμημα; Θά γίνω στόχος ἐπικρίσεως καί περίγελος τῶν συνδαιτυμόνων. Οἱ Ἄγγελοι, οἱ ὑπηρέτες τοῦ συμποσίου τῆς θείας βασιλείας, τά καθαρά καί ἀστραφτερά πνεύματα τοῦ Θεοῦ, θά μέ πλησιάσουν: Φίλε, πῶς μπῆκες ἀπρόσκλητος, χωρίς νά ἔχεις κατάλληλο ἔνδυμα παραστάσεως; Πῶς τόλμησες νά καθίσεις μέ τούς καθαρούς, ἐσύ ὁ αἰσχρός καί ἀκάθαρτος; Καί ἀφοῦ τόν δέσουν, ὅπως δένουν τούς ἐγκληματίες οἱ ἄνθρωποι, θά τόν πετάξουν ἔξω, στό σκοτάδι τό πυκνό τοῦ πόνου καί τῆς δυστυχίας!
Νά μήν ὑπάρχει ἄραγε θεραπεία σ᾽ ἕνα τέτοιο τραγικό ἐνδεχόμενο; Ὑπάρχει βέβαια, ἀλλά μόνο ἀπό τή μεριά τοῦ πανάγαθου Θεοῦ. Μονάχα αὐτός μπορεῖ νά καθαρίσει τό ρυπωμένο χιτώνα τοῦ ἁμαρτωλοῦ μέ τήν καθαρτική χάρη του. Νά σώσει τήν ψυχή του ἀπό τήν ἁμαρτία καί νά τόν ἐνσωματώσει στό σῶμα τῶν ἐκλεκτῶν καί ἁγίων του. Φτάνει νά μετανοήσει ὁ ἄνθρωπος γιά τά ἁμαρτωλά καί ἐπαίσχυντα ἔργα του. Ὁ Θεός προσφέρει τά πάντα, ἀρκεῖ ὁ ἄνθρωπος νά τοῦ ζητήσει, μέ συντετριμμένη καρδιά, τό ἔλεος καί τή φιλανθρωπία του.
Στην Ευαγγελική περικοπή επίσης ακούμε την ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΤΑΛΑΝΤΩΝ. Από την παραβολή αυτή είναι παρμένο και το τροπάριο που ακούμε στην ακολουθία σήμερα «Του κρύψαντος το τάλαντον την κατάκρισιν ακούσασα, ψυχή, μη κρύπτε λόγον Θεού· κατάγγελλε τα θαυμάσια αυτού, ίνα πλεονάζουσα το χάρισμα, εισέλθης εις την χαρά του Κυρίου σου».
Να κηρύττουμε τον λόγο του Θεού, να μην τον κρύψουμε, να μην τον σκεπάσουμε, να μην τον ενταφιάσουμε. Όλοι οι άνθρωποι έχουν τάλαντα και χρέος μας είναι να τα χρησιμοποιήσουμε για το δικό μας καλό, αλλά και για το καλό των αδελφών μας.
Τάλαντα θα λέγαμε είναι το να είσαι γονέας, να είσαι αξιωματικός, να έχεις σωματική ρώμη, να είσαι δάσκαλος, πολιτικός. Ένα άλλο τάλαντο, που έχουμε και μάλιστα είναι χρυσό αυτό το τάλαντο, είναι το ότι είμαστε ορθόδοξοι χριστιανοί. Όχι , γιατί είμαστε εμείς ορθόδοξοι, αλλά η αλήθεια, η ακίβδηλος αλήθεια, η οποία βρίσκεται ΜΟΝΟΝ στο χώρο της ορθοδοξίας. Προνόμιο, λοιπόν, το ότι είμαστε ορθόδοξοι χριστιανοί.
Στο ερώτημα ποια είναι τα τάλαντα, απαντά ο Ιερός Χρυσόστομος: “τάλαντα ενταύθα έστιν η εκάστου δύναμις, είτε εν προστασία, είτε εν χρήμασιν, είτε εν οιωδήποτε πράγματι τοιούτω”. Δηλαδή, όσες υλικές ή πνευματικές δυνατότητες έχουμε και καλούμεθα να τις αξιοποιούμε.
Όχι εγωϊστικά και μόνο για τον εαυτό μας, αλλά να γινόμαστε πηγές ευεργεσίας και για τους άλλους. Δυστυχώς συμβαίνει συχνά αυτοί που έχουν τα τάλαντα, αντί να γίνονται κέντρα ακτινοβολίας, γίνονται εστίες μολύνσεως. Αντί να επουλώνουν πληγές, τις ανοίγουν βαθύτερα. Αντί να ανυψώνουν τους ανθρώπους, τους αποκτηνώνουν. Αντί να τους φωτίζουν, τους τυφλώνουν. Αυτοί είναι οι μεγάλοι δωσίλογοι της ανθρωπότητας.
Σημασία δηλαδή τελικά δεν έχει πόσα τάλαντα έλαβες, αλλά πώς τα αξιοποίησες. Ακόμη και μόνο ένα αν έλαβες “δύνασαι και δι ‘ενός ευδοκιμήσαι”. Πώς “επικουρία του δόντος Χριστού”, τονίζει ο Υμνωδός. Θα τον ακούσουμε όμως; Αν ναι, τότε θα ακούσουμε και το “είσελθε δούλε εις την χαράν του Κυρίου σου “