Εμμανουήλ Αβραμίδης
Παλαιό Μέλος
«Ἑπομένως ὁριστικῶς δυνάμεθα νὰ εἴπωμεν ὅτι ὅταν εἰς τοὺς Θεσσαλονικεῖς ἀδελφοὺς ἀνετέθη ἡ ἀποστολὴ τῆς Μοραβίας (862) καὶ ἤρχισαν νὰ μεταφράζουν τὰ λειτουργικὰ βιβλία, εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν ἡ λατρεία ἐτελεῖτο καὶ εἰς τοὺς δύο τύπους· εἰς τοὺς ἐνοριακοὺς ναοὺς καὶ εἰς τὰς συντηρητικὰς μονὰς τῆς πρωτευούσης κατὰ τὸ τυπικὸν τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας, εἰς δὲ τὴν τοῦ Στουδίου καὶ τὰς μονάς, αἱ ὁποῖαι ἡκολούθησαν τὴν καινοτομίαν, κατὰ τὸ τυπικὸν τοῦ ἁγίου Σάββα» (Blagoy Tchiflianov, Ο λειτουργικός τύπος μεταφρασμένος υπό των αγίων αδελφών Κυρίλλου και Μεθοδίου, Λειτουργικά Βλατάδων 31, Πατριαρχικόν Ίδρυμα Πατερικών Μελετών, Θεσσαλονίκη 1994, σσ. 53 - 54)
Ενδιαφέρον συμπέρασμα που δείχνει ότι το ασματικό τυπικό μέχρι την εποχή της «καινοτομίας» ακολουθούσαν και οι μονές της Κωνσταντινούπολης· το δε τυπικό του αγίου Σάββα (ΤΑΣ) δεν αποδέχθηκαν όλες οι μονές καθώς οι συντηρητικές συνέχισαν να λειτουργούν ακολουθώντας το ασματικό τυπικό. Αλλά και σε αυτές που το αποδέχθηκαν (Στουδίου, και άλλες) φαίνεται έντονα η παρουσία στοιχείων του ασματικού τυπικού, γεγονός που στηρίζει περαιτέρω το επιχείρημα ότι αυτό ακολουθούσαν μέχρι τότε και αυτές. Πρέπει λοιπόν να γίνει σαφές ότι ο προσδιορισμός «κοσμικό ή ενοριακό τυπικό» δεν αφορά στην πρωταρχική έννοια του ασματικού τυπικού (καθώς στην Κωνσταντινούπολη φαίνεται ότι ήταν καθολικό - για μονές και ενορίες), αλλά την μετά την επιρροή του ΤΑΣ διαφοροποίηση πρακτικά όλων των μονών της Κωνσταντινούπολης (έστω σταδιακά).
Last edited: