Ἡ Ψαλτομάνα
Ἀνθεμοῦς - Γαλάτιστα
Χαλκιδικῆς
(ὑπὸ Ἀστερίου Δεβρελῆ)
Ἀνθεμοῦς - Γαλάτιστα
Χαλκιδικῆς
(ὑπὸ Ἀστερίου Δεβρελῆ)
Τὸν κάμπο τῆς Γαλάτιστας τὸν διασχίζει μεγάλος ποταμός, στὶς ὄχθες τοῦ ὁποίου δημιουργήθηκαν, πρὶν ἀπὸ πολλοὺς αἰῶνες, διάφοροι οἱκισμοί. Οἱ κάτοικοι καλλιεργοῦσαν ἀνθόκηπους μὲ μυρίπνοα ἄνθη, γι' αὐτὸ καὶ ὁ ποταμὸς ὁνομάστηκε Ἀνθεμοῦντας.
Ὁ κάθε οἰκισμὸς εἶχε τὴν Ἐκκλησίαν του, ἀπὸ τὴν ὁποίαν πῆρε τὸ ὄνομά του, εἶχε τὸν παπά του καὶ τοὺς ψάλτες του και ὅλοι οἱ Ναοὶ λειτουργοῦαν καθ' ὅλον τὸ ἔτος.
Οἱ οἰκισμοὶ αὐτοὶ ἦταν:
1) Ἁγίας Τριάδος, 2) τῆς Παναγίας, 3) Ἁγ. Ἀναργύρων, 4) Ἁγ. Παρασκευῆς, 5) Προφ. Ἠλία, 6) Ἁγ. Βαρβάρας, 7) Ἁγ. Γεωργίου, 8)Ἁγ. Κυριακῆς κ.α.
Ὅμως, ἀπὸ τὰ πολλὰ ἕλη ποὺ ὑπήρχαν, τὰ κουνούπια ἀποδεκάτιζαν τοὺς κατοίκους, γι' αὐτὸ ἀποφάσισαν νὰ ἑνωθοῦν καὶ νὰ μετοικίσουν στοὺς πρόποδες τοῦ βουνοῦ, ἀνατολικὰ τοῦ ὄρους Προφήτου Ἠλία, στὴν τοποθεσία «πηγαδάκια», ὅπου ὑπάρχει μεγάλο δάσος καὶ ἄφθονα νερά.
Ὁ νέος συνοικισμὸς ὀνομάστηκε Ἀνθεμοῦς, ἀπὸ τὸ ὄνομα τοῦ ποταμοῦ. Ἐδὼ, ὁ κάθε οἰκισμὸς ἔκτισε πάλιν τὴν Ἐκκλησίαν του καὶ λειτουργοῦσε μὲ τὸν παπὰ καὶ τοὺς ψάλτες καθ' ὅλον τὸ ἔτος μέχρι τὶς ἀρχὲς τοῦ Κ' αἰ. (1910).
Καὶ σήμερα ὑπάρχουν μέσα στὸ χωριὸ εἰς ἀρίστην κατάστασιν οἱ Ἐκκλησίες τῶν παλαιῶν οἰκισμῶν καὶ εἶναι:
1) Προφ. Ἠλία, 2) Ἁγ. Νικολάου, 3) Ἁγίας Τριάδος, 4) Ἁγ. Παρασκευῆς, 5) Ἁγ. Γεωργίου, 6) Ἁγ. Δημητρίου, 7) τῆς Παναγίας, 8) Τ. Προδρόμου.
Ἀργότερα, ἑνώθηκαν οἱ οἰκισμοὶ σὲ δύο ἐνορίες, τοῦ Ἁγ. Γεωργίου Δυτικὰ καὶ τῆς Παναγίας Ἀνατολικά, καὶ λειτουργοῦν ὅλο τὸ ἔτος καὶ οἱ ἄλλοι Ναοὶ λειτουργοῦν μόνον στὴ μνήμη τῶν Ἁγίων τους.
Ἐδὼ, στὴν ὀρεινὴ περιοχὴ, οἱ κάτοικοι ἔτρεφαν πολλά κοπάδια ἀπὸ αἰγοπρόβατα, ποὺ έβγαζαν πολὺ γάλα, καὶ ἔτσι τὸ χωριὸ ὀνομάστηκε πλέον Γαλάτιστα.
Διασώζονται οἱ περισσότεροι Ναοὶ τῶν παλαιῶν οἰκισμῶν κάτω στὸν ποταμὸ καὶ λειτουργοῦν μόνον στὴν μνήμη τῶν Ἁγίων τους ἢ καὶ σὲ ἰδιωτικὲς Λειτουργίες.
Ἔτσι, λοιπὸν, ἡ Γαλάτιστα ἀνέκαθεν ἦταν ἡ μεγάλη ψαλτομάνα, λόγω τῶν πολλῶν οἰκισμῶν μὲ τὶς Ἐκκλησίες τους καὶ τοὺς ἱερεῖς καὶ τοὺς ψάλτες τους.
Ἀρχικὰ, οἱ ψάλτες σπούδαζαν τὴν Βυζαντινὴν Μουσικὴν εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν καὶ τὸ Ἅγιον Ὅρος, ὑπῆρχαν ὅμως καὶ μέσα ἀπὸ τὸ ἴδιο τὸ χωριὸ μουσικοδιδάσκαλοι, ὅπως ὁ Ἰωάννης Μπατᾶς καὶ ὁ Ἀστέριος Πλιάτσικας.
Θεσσαλονίκη, Χριστούγεννα 2011
Ἀστέριος Δεβρελῆς
τοὐπίκλην Γαλατισταῖος
Ἀστέριος Δεβρελῆς
τοὐπίκλην Γαλατισταῖος
Last edited: