π. Χρήστος Μουσελίμης
Παλαιό Μέλος
Κατ' ἀρχὴν θὰ ἤθελα νὰ εὐχηθῶ σὲ ὅλα τὰ μέλη τοῦ Ψαλτολογίου καλὸ ὑπόλοιπο τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καὶ καλὴ Ἀνάσταση.
Θὰ ἤθελα νὰ μοιραστῶ τοὺς προβληματισμούς μου πάνω σὲ κάποιες ἀπὸ τὶς διάφορες ἀπόψεις ποὺ μπόρεσα νὰ διαβάσω.
1ον) Διάβασα ὅτι ἀναλύθηκε μὲ εἰδικὸ μηχάνημα ἡ φωνὴ ψαλτῶν ἀπὸ παλαιὲς ἡχογραφήσεις καὶ μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο διαπιστώθηκε, ἄν κατάλαβα καλὰ, ὅτι ἰσχύουν αὐτὰ ἤ τὰ ἄλλα διαστήματα κλίμακας κ.ο.κ. Θεωρῶ ὅτι γιὰ να εἶναι ἀσφαλῆ τὰ συμπεράσματα αὐτῆς τῆς μεθόδου πρέπει: α) Τὸ δεῖγμα τῶν ψαλτῶν νὰ εἶναι μεγάλο καὶ ἀντιπροσωπευτικό, β) Νὰ ληφθεῖ ὑπ' ὄψιν ὅτι αὐτὸ ποὺ ἀναλύεται δὲν εἶναι κλίμακα μόνο, ἀλλὰ κλίμακα μὲ ἕλξεις κλπ, γ) Τυχὸν σφάλματα στὶς μετρήσεις νὰ καταγραφοῦν καὶ νὰ συμπεριληφθοῦν στὰ συμπεράσματα.
2ον) Ὀ Δοσίθεος Κατουνακιώτης καὶ ὁ Ναυπλιώτης στὸν β΄ ἦχο ἐκτελοῦν ὅμοιες διφωνίες (8-12-8-12); (Προσωπικὰ, δὲν νομίζω ὅτι ἰσχύει κάτι τέτοιο)
3ον) Στὸ Δοξαστάριο τοῦ Ἰακώβου σὲ μέλη τοῦ πλ. τοῦ β΄ τίθεται στὸν Γα (τὸν σκληρό) ἡ φθορὰ τοῦ ἔσω θεματισμοῦ, ὡς Βου. Εἴτε τὸ ποῦμε μὲ διαστήματα χρυσάνθου (ὅμοια διφωνία), εἴτε μὲ διαστήματα ἐπιτροπῆς, ὁδηγούμαστε μὲ μαθηματικὴ ἀκρίβεια (πάρτε μολύβι καὶ χαρτὶ καὶ εἶναι εὐκολο να τὸ διαπιστώσετε) σὲ ἄνοδο τῆς βάσης κατά τι μικρότερο διάστημα τοῦ ἡμιτονίου.
4ον) Συστατικὰ τοῦ κάθε ἤχου δὲν εἶναι μόνο τὰ διαστήματα ἤ ἡ κλίμακα. Μήπως ἄν δοῦμε τὸν κάθε ἦχο συνολικὰ, ὁδηγηθοῦμε σὲ πιὸ σίγουρα συμπεράσματα;
5ον) Ἔκκληση πρὸς τὴν μουσικὴ ἐπιστημονικὴ κοινότητα: Ἄς βρεθεῖ ἡ χρυσὴ τομὴ σὲ αὐτὰ τὰ θέματα ποὺ διχάζουν καὶ ἄς ἐνωποιηθοῦν ὅλες οἱ θεωρίες σὲ μία ποὺ νὰ ἀποτυπώνει στὸ μέγιστο δυνατὸ βαθμὸ τὴν πράξη, νὰ σέβεται τὴν παράδοση, ἀλλὰ νὰ προχωρεῖ μπροστὰ καὶ νὰ εἶναι προσιτὴ σὲ ὅλους ὅσους θέλουν νὰ μάθουν τὴν Ἐκκλησιαστική μας Μουσική.
Εὐχαριστῶ ἐκ τῶν προτέρων γιὰ τὸν χρόνο σας. Συγχωρέστε με γιὰ τὴν πολυλογία...
Θὰ ἤθελα νὰ μοιραστῶ τοὺς προβληματισμούς μου πάνω σὲ κάποιες ἀπὸ τὶς διάφορες ἀπόψεις ποὺ μπόρεσα νὰ διαβάσω.
1ον) Διάβασα ὅτι ἀναλύθηκε μὲ εἰδικὸ μηχάνημα ἡ φωνὴ ψαλτῶν ἀπὸ παλαιὲς ἡχογραφήσεις καὶ μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο διαπιστώθηκε, ἄν κατάλαβα καλὰ, ὅτι ἰσχύουν αὐτὰ ἤ τὰ ἄλλα διαστήματα κλίμακας κ.ο.κ. Θεωρῶ ὅτι γιὰ να εἶναι ἀσφαλῆ τὰ συμπεράσματα αὐτῆς τῆς μεθόδου πρέπει: α) Τὸ δεῖγμα τῶν ψαλτῶν νὰ εἶναι μεγάλο καὶ ἀντιπροσωπευτικό, β) Νὰ ληφθεῖ ὑπ' ὄψιν ὅτι αὐτὸ ποὺ ἀναλύεται δὲν εἶναι κλίμακα μόνο, ἀλλὰ κλίμακα μὲ ἕλξεις κλπ, γ) Τυχὸν σφάλματα στὶς μετρήσεις νὰ καταγραφοῦν καὶ νὰ συμπεριληφθοῦν στὰ συμπεράσματα.
2ον) Ὀ Δοσίθεος Κατουνακιώτης καὶ ὁ Ναυπλιώτης στὸν β΄ ἦχο ἐκτελοῦν ὅμοιες διφωνίες (8-12-8-12); (Προσωπικὰ, δὲν νομίζω ὅτι ἰσχύει κάτι τέτοιο)
3ον) Στὸ Δοξαστάριο τοῦ Ἰακώβου σὲ μέλη τοῦ πλ. τοῦ β΄ τίθεται στὸν Γα (τὸν σκληρό) ἡ φθορὰ τοῦ ἔσω θεματισμοῦ, ὡς Βου. Εἴτε τὸ ποῦμε μὲ διαστήματα χρυσάνθου (ὅμοια διφωνία), εἴτε μὲ διαστήματα ἐπιτροπῆς, ὁδηγούμαστε μὲ μαθηματικὴ ἀκρίβεια (πάρτε μολύβι καὶ χαρτὶ καὶ εἶναι εὐκολο να τὸ διαπιστώσετε) σὲ ἄνοδο τῆς βάσης κατά τι μικρότερο διάστημα τοῦ ἡμιτονίου.
4ον) Συστατικὰ τοῦ κάθε ἤχου δὲν εἶναι μόνο τὰ διαστήματα ἤ ἡ κλίμακα. Μήπως ἄν δοῦμε τὸν κάθε ἦχο συνολικὰ, ὁδηγηθοῦμε σὲ πιὸ σίγουρα συμπεράσματα;
5ον) Ἔκκληση πρὸς τὴν μουσικὴ ἐπιστημονικὴ κοινότητα: Ἄς βρεθεῖ ἡ χρυσὴ τομὴ σὲ αὐτὰ τὰ θέματα ποὺ διχάζουν καὶ ἄς ἐνωποιηθοῦν ὅλες οἱ θεωρίες σὲ μία ποὺ νὰ ἀποτυπώνει στὸ μέγιστο δυνατὸ βαθμὸ τὴν πράξη, νὰ σέβεται τὴν παράδοση, ἀλλὰ νὰ προχωρεῖ μπροστὰ καὶ νὰ εἶναι προσιτὴ σὲ ὅλους ὅσους θέλουν νὰ μάθουν τὴν Ἐκκλησιαστική μας Μουσική.
Εὐχαριστῶ ἐκ τῶν προτέρων γιὰ τὸν χρόνο σας. Συγχωρέστε με γιὰ τὴν πολυλογία...